Kamu İktisadi Teşebbüsleri’ne karşı Belediye İktisadi İşletmeleri: Patronaja Dayalı İstihdam için Yeni bir Alan mı?

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 66, 1611 - 1632, 01.01.2020

Ahmet Oğuz Aslı Taşbaşı Yeşim Pınar Soykut Sarıca

Öz

Kamu İktisadi Teşebbüsleri KİT 1980'lerde başlayan ve 2000'li yıllardan itibaren hızını arttıran bir özelleştirme sürecinden geçmektedir. Öte yandan, Belediye Ekonomik İşletmeleri’nin Bİİ de popülist politika hedefleri ekseninde istihdam yaratma amaçlı kullanıldığına dair tartışmalar ortaya çıkmış bulunmaktadır. Söz konusu tartışmalar, Bİİ'nin popülist politikalar için bir araç olarak istihdamın kullanımında KİT’lerin yerini aldığı yönündeki kanıya dayanmaktadır. Bu çalışmanın başlıca amacı, özelleştirmenin hız kazandığı bir zaman çizelgesinde, 2006-2015 yılları arasında, belediyeler tarafından sağlanan istihdam ile önceki hükümetlerin KİT’ler karşılaştırılmasıdır. Çalışmanın teorik yaklaşımı, patronaj, kliyentalizm ve sosyal devlet kavramlarını kapsayan Gramsci’nin Hegemonya Teorisi’ne dayanmaktadır. Konuyla ilgili verilere erişim sınırlılığı çerçevesinde araştırma bulguları, Bİİ'lerin, istihdama dayalı patronaj yoluyla popülist politikalar için önemli bir potansiyele sahip olmadığını göstermektedir. Diğer taraftan Bİİ, faaliyetlerini dış kaynak kullanımı, taşeronluk ve özel sektör şirketlerine ihale yoluyla yönettiğinden, kendileriyle hizmet sağlayıcıları arasında potansiyel bir kliyentalizm ilişkisi olabileceği düşünülebilir

Anahtar Kelimeler

Belediye İktisadi İşletmeleri, Kamu İktisadi Teşebbüsleri, istihdam, patronaj, kliyentalizm

Municipal Economic Enterprises vs. State Economic Enterprises: A New Arena for Employment Patronage?

Öz

State Economic Enterprises SEEs have been going through a privatization process, which began in the 1980s, increasing its pace since the 2000s. Against this trend, some argue that Municipal Economic Enterprises MEEs are being used to create employment with populist policy intentions in recent years. These argument rests on the perception that the MEEs have replaced the SEEs in using employment as an instrument for populist policies. The purpose of this study is to compare the populist policies during the years 2003-2015 which mark the timeline that privatization took speed, by means of the employment provided through the municipality in contrast to the employment policies of the previous governments, realized through SEEs. Theoretical approach of the study is based on Gramsci’s theory of hegemony, which includes the key concepts of patronage, clientelism and social state. Research findings within the limitation of data unavailability suggest that, MEEs do not have a significant potential for populist policies by means of employment patronage. On the other hand, since MEEs manage their operations by means of outsourcing, subcontracting and tenders to private sector companies, one can suggest that there is a potential clientelism relation between them and their service providers

Anahtar Kelimeler

Municipal Economic Enterprises, State Economic Enterprises, employment, patronage, clientelism

Kaynakça

• Adıgüzel, M. (2011) “Belediyelerde Personel Sistemi ve Uygulaması”, Dış Denetim Dergisi, 4.
• Akdoğan N. S. (2009) “Secularism & Islamism in Turkey”, M.A. Mohamed Salih (ed.) Interpreting Islamic Political Parties, New York: Palgrave Macmillan, 207-230.
• Berk, A. (2003) “Yerel Hizmet Sunumu ve Belediye İktisadi Teşebbüsleri”. Sayıştay Dergisi, 49, 47-63.
• Boissevain, J. (1966) “Patronage in Sicily. Royal Anthropological Institute of Great Britain and Ireland, Man”, New Series, 1:1, 18-33.
• Buğra, A. (2012) “Labour, Capital, and Religion: Harmony and Conflict among the Constituency of Political Islam in Turkey”, Middle Eastern Studies, 38: 2, 187- 204.
• Campbell, J. (1964) Honour, Family and Patronage, Oxford: Clarendon Press.
• Carnoy, M. (2001) “Gramsci ve Devlet”, Praksis, 3, 252-278.
• Çelik, A. (2017) “AKP Döneminde Sendikal Haklar: Sendikasız-Grevsiz Kaynaşmış bir Kitleyiz”, in M. Koray and A. Çelik (ed.) Himmet, Fıtrat, Piyasa, İstanbul: