Kadın Çalışanlara Yönelik Ücret Ayrımcılığı ve Kadın Ücretlerinin Belirleyicilerine Yönelik Bir Araştırma

Yıl 2010, Cilt: 1 Sayı: 24, 91 - 104, 01.01.2010

Gökçen Sayar Özkan Bülent Özkan

Öz

Kadın işçilerin ücretlerinin belirlenmesinde verimlilikleri dışında birçok faktörden etkilendiği bilinen bir gerçektir. Bu durum kadınlara karşı ücret ayrımcılığı olarak değerlendirilmektedir. Bugün tüm dünyada işgücü piyasalarında gözlemlenen farklı şekillerde ve farklı kişilere yönelik her türlü ayrımcılık, araştırmanın gerekliliğini artırmaktadır. Bu çalışmanın amacı, kadın işçilere ödenen ücretlerin belirleyicilerini tespit ederek, cinsiyetin ücretlerin belirlenmesinde ayrımcı bir kriter olup olmadığını test etmektir. Bu amaçla araştırmacılar tarafından bir ölçek geliştirilmiştir. Araştırma sağlıklı verilere ulaşabilmek amacıyla Gaziantep ili ile sınırlandırılmıştır. Veri toplamak için belirlenen örneklem “tesadüfi örnekleme” yöntemi ile belirlenmiştir. Geliştirilen soru ölçeği ile ücretlendirme konusunda cinsiyet ayrımcılığını belirlemeye yönelik sorular katılımcılara yönlendirilmiş, verilen cevaplar bağlamında toplanan veriler çeşitli istatistiksel testlere tabi tutulmuştur. Elde edilen verilere uygulanan faktör analizi ile ücret ayrımcılığının boyutları belirlenmeye çalışılmış ve uygulama sonucunda üç faktör tespit edilmiştir. Bu faktörler ayrımcı faktörler, objektif faktörler ve seçici faktörler olarak adlandırılmıştır

Anahtar Kelimeler

Kadın, Ayrımcılık, Ücret Eşitsizliği, İş yaşamında kadın

Kaynakça

• Akgül, Aziz ve Çevik Osman. (2005); İstatistiksel Analiz Teknikleri, Emek Ofset, Ankara.
• Baxter Janeen ve Wright Erik Olin. (2000); ‘The Glass Ceiling Hypothesis: A Comparative Study of the United States, Sweden, and Australia’, Gender and Society, 14(2), April.
• Benavot Aaron. (1989). ‘Education, Gender, and Economic Development: A Cross-National Study’, Sociology of Education, 62(1), Special Issue on Gender and Education, January, 1989.
• Biçerli M. Kemal. (2005); Çalışma Ekonomisi, Beta yayınları, İstanbul.
• Blau Francine D. ve Kahn Lawrence M.(1992); ‘The Gender Earnings Gap: Learning from International Comparisons’, The American Economic Review, 82(2), May.
• Cooper C.B. John. (1983); ‘Factor Analysis: An Overview’, The American Statistician, 37(2), May.
• Cotter David A., Hermsen M. Joan ve Vanneman Reeve. (2001); ‘Women`s Work and Working Women: The Demand for Female Labor’, Gender and Society, 15 (3).
• Creese Gillian. (1988); ‘The Politics of Dependence: Women, Work and Unemployment in the Vancouver Labour Movement Before World War II’, Canadian Journal of Sociology, 13 (1- 2), Winter – Spring.
• Elliott James R. ve Smith Ryan A.(2004); ‘Race, Gender, and Workplace Power’, American Sociological Review, 69(3), June.
• England Paula. (1984); ‘Wage Appreciation and Depreciation: A Test of Neoclassical Economic Explanations of Occupational Sex Segregation’, Social Forces, 62(3), March.
• Flyer Frederick ve Rosen Sherwin (1997); ‘The New Economics of Teachers and Education’, Journal of Labor Economics, 15(1), January.
• Gök Fatma. (1995); Türkiye’de Eğitim ve Kadınlar, Kadın Bakış Açısından Kadınlar (Der: Şirin Tekeli),İletişim Yayınları, İstanbul.
• Gunderson Morley. (1978); ‘The Influence of Status and Sex Composition of Occupations on the Male – Female Earnings Gap’, Industrial and Labor Relations Review, 31(2), June.
• Günlük Şenesen Gülay, Pulhan Ergin, Özar Şemsa. (2000); Kadın İstihdamı için Yeni Perspektifler ve Kadın İşgücüne Muhtemel Talep, T.C. Başbakanlık Kadının Statüsü ve Sorunları Genel Müdürlüğü, Cem Web Ofset, Ankara, Nisan.
• Halis Muhsin ve Şenkal Albülkadir, (2009). Türk İşletme Kültüründe Ortaklık ve Güven, İTO yayınları.
• Işık Sayım, Duman Koray ve Korkmaz Adil. (2004); ‘Türkiye Ekonomisinde Finansal Krizler: Bir Faktör Analizi Uygulaması’, D.E.Ü. İ.İ.B.F. Dergisi, 19(1).
• Jonnson Petur O.(2001); ‘Networks, Culture, Transaction Costs and Discrimination’, International Journal of Social Economics, 28(10-12).
• Karagöz Yalçın ve Kösterelioğlu İlker. (2008); ‘İletişim Becerileri Değerlendirme Ölçeğinin Faktör Analizi Metodu ile Geliştirilmesi’, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı:21, Ağustos.
• Kayıkçı Deniz. (2002); ‘Türk Tekstil ve Konfeksiyon Sanayi Çalışma Alanında Gözlemlenen Başlıca Sorunlar’, İktisat Dergisi, Sayı: 421- 428.
• Konrad Alison M.ve Pfeffer Jeffrey. (1991); ‘Understanding the Hiring of Women and Minorities in Educational Institutions’, Sociology of Education, 64(3), July.
• Lamm, R. ve R. Lewis (1999), The Interpersonal Relationship in Doctoral Supervision Paper Presented at Aare-Nzare Conference, 29 November-2 December, Melbourne.
• Nakip, M. (2003). Pazarlama Araştırmaları Teknikler ve (SPSS Destekli)Uygulamalar. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Özdamar, Kazım (1999). Paket Programlar İle İstatistiksel Veri Analizi, Kaan Kitapevi, Eskişehir.
• Petersen Trond, Snartland Vemund, Becken Eric Lars ve Olsen Karen Modesta. (1997); ‘Within- Job Wage Discrimination and the Gender Wage Gap: The Case of Norway’, European Sociological Review, 13(2), September.
• Petersen Trond ve Togstad Thea. (2006); ‘Getting the Offer: Sex Discrimination in Hiring’, Research in Social Stratification and Mobility, 24(3).
• Şenel Dilek. (1998); ‘Çalışma Yaşamında Cinsiyete Dayalı Ayrımcılık: Bankacılık İşyerlerinden Örnekler’, İktisat Dergisi, Sayı:377, Mart.
• Tolbert S. Pamela. (1986); ‘Organizations and Inequality: Sources of Earnings Differences Between Male and Female Faculty’, Sociology of Education, 59(4), October.
• Yaşın Cem. (2003); ‘Siyasal Araştırmalarda Örneklem Sorunu’, İletişim Dergisi, Sayı:18.
• Yücel Mustafa. Toplam Kalite Kontrolü Açısından İstatistiksel Süreç Kontrol Tekniklerinin Önemi, 8. Türkiye Ekonometri ve İstatistik Kongresi, 24-25 Mayıs 2007, Malatya.
• Wright Erik Olin ve Baxter Janeen. (2000); ‘The Glass Ceiling Hypothesis: A Reply to Critics’, Gender and Society, 14(6), December.
• www.gso.org.tr/odamiz.asp.13.03.2008.