Tarımsal Üretimde Göçmen İşçiler: Yoksulluk Nöbetinden Yoksulların Rekabetine

Yıl 2018, Cilt: 1 Sayı: 56, 37 - 68, 01.01.2018

Saniye Dedeoğlu

Öz

Türkiye’de işgücü piyasasında göçmen emeğin durumu son yıllarda artan bir ilgi ile incelenmeye başlamıştır. Göçmenlerin geldikleri yerler, cinsiyetleri, göç kalıpları ve çalıştıkları sektörler hızla değişim gösterse bile, Türkiye işgücü piyasasında göçmen emeğinin durumu iki farklı biçim almaktadır. İlki, eviçi hizmetler gibi yerli emeğin arz sıkıntısı yaşadığı işlerde bir yoğunlaşma olduğu görülürken, ikincisi ise göçmen emeğin yerli emek ile bir nevi rekabete girdiği ve ücret seviyesini düşürdüğü inşaat, tekstil ve tarım gibi sektörlerdir. Diğer bir değişle göçmenler ya vasıflı işgücü arz sıkıntısının olduğu işlere yönelmekte ya da daha çok vasıfsız işgücünün yaptığı kayıtdışı, güvencesiz ve geçici işlere yönelmektedirler. Tarım sektörü de göçmen emeğinin yerel emek ile ücret rekabetine girdiği ve emek yoğun sektörlerin başında gelmektedir. Bu makalenin amacı Türkiye’de tarımsal üretimde çalışan göçmenlerin mevcut durumuna ilişkin genel bir fotoğrafı sunmak ve aynı zaman da tarımsal üretimde göçmen emeğinin istihdamının Türkiye’de kırsal alanda yaşanan sosyal değişim açısından ne anlama geldiğini sorgulamaktır

Anahtar Kelimeler

Göçmen Emeği, Ücretli Tarım İşçileri, Azeri, Gürcü ve Suriyeli Göçmenler

Gürcü ve Suriyeli Göçmenler Migrant Workers in Turkish Agriculture: Rivalry of the Poor and Antagonism

Öz

In recent years, a considerable attention is paid to the situation of international labour migration in Turkey. In an evaluation of the situation of migrants in the Turkish labour market, it is argued that their participation takes two distinct forms regardless of their source country, the type of migration, and gender. The first, migrants work in the sectors where there is a limited labour supply and skill shortages such as domestic services. The second, migrants find work in sectors such as agriculture, textile and construction where there is already abundance of local labour supply and generate competition to lower the level of wages. This is to say that migrant labour either fills the skill gap or engage in labour-intensive, precarious and informal jobs. The agriculture is one of the leading sectors where migrant labour competes with the native labour to get jobs and the result is lowered wage levels and labour surplus. This article aims to highlight the current situation of migrant labour in agricultural sector and to examine the different forms of social change triggered by the utilization of migrant labour in rural areas.

Anahtar Kelimeler

Migrant Labour, Agricultural Wage Work, Azerbaijani, Georgian and Syrian Workers

Kaynakça

• Badurashvili, I. (2012) The Socio-Political Impact of Labour Migration on Georgia, CARIM-East Research Report 2012/21, European University Institute, Robert Schuman Centre for Advanced Studies.
• ÇAYSİAD (2015) 2014 Yılı ÇAYSİAD Çay Bölgesi İstihdam Raporu, http://www.caysiad.org.tr/index.php?sayfa=2015_yilina_girerken_2014_yili _cay_bolgesi_istihdam_raporu.45&d=tr (erişim tarihi 25 Kasım 2015).
• Çiğerci Ulukan ve U. Ulukan (2011) ‘Kriz ve Göç: Türkiye Gürcistan Arası Nüfus Hareketleri Üzerinden Bir Tartışma’, Küresel Bunalım ve Karadeniz Bölgesi Ekonomileri, E. Akbostancı ve O. Erdoğdu (Ed.), Türkiye Ekonomi Kurumu, İmaj Yayınları, Ankara.
• Dedeoğlu, S ve Ç. Ekiz Gökmen (2011) Göç ve Sosyal Dışlanma, Efil Yayınları, Ankara.
• Doğankent Gazetesi (2015) Fındık Toplama Ücretleri Belli Oldu, http://www.dogankentgazetesi.com/haber/ekonomi/findik-toplama- ucretleri-belli-oldu/800.html (erişim 31.12.2015).
• Erder, S. (1997) Kentsel Gerilim, Um:Ag Vakfı, Ankara.
• Hartman, T. (2008) States, markets, and other unexceptional communities: informal Romanian labour in a Spanish agricultural zone. Journal of the Royal Anthropological Institute, 14:3(496–514).
• Hayata Destek(2014) Mevsimlik Gezici Tarım İşçiliği 2014 Araştırma Raporu, Hayata Destek Derneği, İstanbul.
• Hess, S. (2006) The Demand for Seasonal Farm Labor from Central and Eastern European (http://hdl.handle.net/1813/10581.) Countries in German Agriculture.
• IOM (2013) World Migration Report 2013: Migrant Well-Being and Development, IOM, Geneva.
• Kalkınma Atölyesi (2014) Fındık Hasadının Oyuncuları: Batı Karadeniz İllerinde Fındık Hasadında Yer Alan Mevsimlik Gezici Tarım İşçileri, Çocuklar, Tarım Aracıları ve Bahçe Sahipleri Temel Araştırması, Kalkınma Atölyesi, Ankara.
• Kalkınma Atölyesi (2018, basılacak) ‘Bir Yevmiye, Bir Yevmiyedir…’Tarım Aracıları ve Türkiye’de Tarımsal Üretimde Çocuk İşçiliği, Kalkınma Atölyesi Ankara.
• Milliyet (2014) Narenciye Sezonunda Yabancı İşçi Çalıştırılmaması Konusunda Tavsiye Kararı Alındı, http://www.milliyet.com.tr/narenciye-sezonunda- yabanci-isci-calistirilmamasi-mersin-yerelhaber-318464/ (erişim 31.12.2015).
• Svensson, M.; Urinboyev, R.; Wigerfelt Svensson, A.; Lundqvist, P.; Littorin, M.; Albin, M. (2013) Migrant Agricultural Workers and Their Socio-- ‐economic,Occupational and Health Conditions– A Literature Review. (http://ssrn.com/abstract=2297559 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2297559, erişim tarihi 20.2.2016)
• TBMM (2015) Mevsimlik Tarım İşçilerinin Sorunlarının Araştırılarak Alınması Gereken Önlemlerin Belirlenmesi Amacıyla Kurulan Meclis Araştırma Komisyonu Raporu, Sıra: 716
• UNFPA (2012) Mevsimlik Tarım İşçilerinin ve Ailelerinin İhtiyaçlarının Belirlenmesi Araştırması, 2011, http://www.mevsimliktarimiscileri.com/files/dosya/1_3_635375888071845188.p df, erişim tarihi: 17.07.2017.