Neo-liberalizmin Hegemonyası Altında Türkiye Emek Piyasası

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 58, 1459 - 1480, 01.01.2018

Hasan Bakır

Öz

1980 sonrası yaşanan gelişmeler neo-liberal politikaların bütün dünyayı etkisi altına almasına yol açmıştır. Neo-liberalizmin destekçilerine göre artık başka alternatif kalmamış, neo-liberalizm bu çağın temel yaklaşımı olmuştur. Diğer bir ifadeyle, 1980’lerden itibaren neo-liberalizm hegemonyasını ilan etmiştir. Her kesim gibi işçiler de bu hegemonik sürecin tesirinde kalmışlardır. Bu çalışmada, Gramscici geleneğin geliştirdiği kavramlar kullanılarak neo-liberal hegemonyanın etkisi altında kalan işçilerin durumunun ve Türkiye emek piyasasında yaşanan gelişmelerin analiz edilmesi amaçlanmıştır

Anahtar Kelimeler

Neo-liberalizm, Hegemonya, İşçiler ve Emek Piyasası

Turkish Labour Market Under Neo-Liberal Hegemony

Öz

Neo-liberal policies have influenced the whole world after the 1980s. Neo-liberalism became main approach in this century because there was no alternative to neo-liberalism according to the supporters of neo-liberalism. In other words, neo-liberalism has become hegemonic since 1980s. Just like others in the society, labours have also been affected by this hegemonic process. The aim of this study is to analyze the status of labour and labour market developments in Turkey which are under the influence of neo-liberal hegemony in terms of Gramscian terminology

Anahtar Kelimeler

Neo-liberalism, Hegemony, Labour and Labour Market

Kaynakça

• Bağımsız Sosyal Bilimciler (2009) Türkiye’de ve Dünyada Ekonomik Bunalım: 2008-2009, Oktar Türel, Ebru Voyvoda (der.), İstanbul: Yordam Kitap.
• Basmacı, M. M (2017) Türkiye’de Yeni Kapitalist Hegemonyanın İnşası, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı Yanınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Denizli.
• Blecher, M. J. (2002) “Hegemony and Workers’ Politics in China”, The China Quarterly, 170, 283-303.
• Bond, P. (2008) “The US Financial Meltdown”, http://ccs.ukzn.ac.za/files/us-finmeltdown.pdf (03.04.2018)
• Bora T. ve Erdoğan, N. (2015) “Cüppenin, Kılıcın ve Kalemin Mahcup Yoksulları”, Bora, T., Bora, A., Erdoğan, N. ve Üstün, İ. (der.) Boşuna mı Okuduk? Türkiye’de Beyaz Yakalı İşsizliği içinde, İstanbul: İletişim Yayınları, 13-44.
• Boratav, K. (2006) Türkiye İktisat Tarihi: 1908-2005, Ankara: İmge Kitabevi.
• Brenner N. ve Theodore, N. (2002) “Preface: From the “New Localism” to the Saces of Neoliberalism”, Antipode A Radical Journal of Geography, 34:3, 341-347.
• Cam, S. (2002) “Neo-liberalism and labour within the context of an ‘emerging market’ economy-Turkey”, Capital&Class, 26:2, 89-114.
• Cox, R. W. (1981) “Social Forces, States and World Orders: Beyond International Relations Theory”, Millennium- Journal of International Studies, 10:2, 126-155.
• Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı (ÇSGB) (2016) Yıllara Göre Grev ve Lokavt Uygulamaları (1984-2015), http://www.csgb.gov.tr/media/3247/grev.pdf (21.12.2016)
• Dereli, T. (2013) “Flexicurity and Turkey’s New Labor Act: Problems and Prospects”, Işık University Faculty of Economics and Administrative Sciences, WP, No. 2013-03.
• Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) (2016) Sendikalaşma ve Toplu İş Sözleşmesi Raporu, http://disk.org.tr/2016/08/sendikalasma-ve-toplu-issozlesmesi-raporu/ (21.12.2016).
• Foster, J. B. (2011) Tekelci Finans Sermayesi, Tanıttıran, H. (der.) (çev. Barış Baysal-Onur Gayretli-Selim Sezer), İstanbul: Kalkedon Yayınları.
• Gorz, A. (2014) Yaşadığımız Sefalet: Kurtuluş Çareleri, (çev. Nilgün Tutal), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Gramsci, A. (2011) Hapishane Defterleri (1. Cilt), Buttigied, J. A. (der.) (çev.Ekrem Ekici), İstanbul: Kalkedon Yayınları.
• İnsel, A. (2015) Neo-liberalizm: Hegemonyanın Yeni Dili, İstanbul: Birikim Yayınları.
• Jessop, B. (2005a) “Kapitalist Devlete Dair Yeni Kuramlar”, Yarar, B. ve Özkazanç, A. (der.), Hegemonya, Post-Fordizm ve Küreselleşme Ekseninde Kapitalist Devlet (çev. Alev Özkazanç) içinde, İstanbul: İletişim Yayınları, 35-72
• Jessop, B. (2005b) “Birikim Stratejileri, Devlet Biçimleri ve Hegemonik Projeler”, Yarar, B. ve Özkazanç, A. (der.), Hegemonya, Post-Fordizm ve Küreselleşme Ekseninde Kapitalist Devlet (çev. Yiğit Karahanoğulları), İstanbul: İletişim Yayınları, 153-187.
• Jessop, B.(2009) Kapitalist Devletin Geleceği (çev. Ahmet Özcan), Ankara: Epos Yayınları.
• Kesici, M. R. (2011) “Avrupa Emek Piyasası Dinamikleri ve Avrupa İstihdam Stratejisi Temelinde Türkiye’nin Uyumu”, Çalışma ve Toplum, 2011/1, 75-100.
• Keyder Ç. (2011) “Sonsöz: Geniş Halk Yığınlarının Durumu”, Quataert, D. ve Zürcher, E. J. (der.) Osmanlı’dan Cumhuriyet Türkiyesi’ne İşçiler: 1839-1950 (çev. Cahide Ekiz) içinde, İstanbul: İletişim Yayınları, 225-242.
• Kılıç, A. Z. (2006) 1980’den Sonra Sosyalist Partilerin Siyaset Anlayışı, T.C. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
• Kutal G. (2008) “Türkiye’de çalışma hayatında esneklik uygulamaları”, Taşeron İşçilik (altişveren) ve Düzensiz İstihdam, Türkiye Ulusal Konferansı 2008, http://www.tes-is.org.tr/TR/tesis_dergi/2008_mayis/pdf/dosya.pdf (11.02.2016).
• Kutlu D. (2012) “Türkiye İşgücü Piyasasında Güncel Gelişmeler ve Güvencesizleşme Örüntüleri” Göztepe, Ö. (der.) Güvencesizleştirme: Süreç, Yanılgı, Olanak içinde, Ankara: Notabene Yayınları, 61-116.
• Mohun, S. (2005a) “On Measuring the Wealth of Nations: The US Economy, 1964-2001”, Cambridge Journal of Economics, 29, 799-815.
• Mohun, S. (2005b) “Distributive shares in the US economy, 1964-2001”, Cambridge Journal of Economics, 30, 347-370.
• Mütevellioğlu N. ve Işık, S. (2009) “Türkiye Emek Piyasasında Neoliberal Dönüşüm”, Mütevellioğlu, N. ve Sönmez, S. (der.) Küreselleşme, Kriz ve Türkiye’de Neoliberal Dönüşüm içinde, İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları, 159-204.
• Öngel, S. F. (2014) “Türkiye’de Taşeronlaşmanın Boyutları”, DİSK-AR , Kış, 38-51
• Peck, J. ve Tickell A. (2002) “Neoliberalizing Space”, Antipode, 34: 3, 380-404.
• Rückert, A. (2007) “Producing Neoliberal Hegemony? A Neo- Gramscian Analysis of the Poverty Reduction Strategy Paper (PRSP) in Nicaragua”, Studies in Political Economy, 79, 91-118.
• Saymaz, İ. (2016) Fıtrat: İş Kazası Değil, Cinayet, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Standing, G. (2015) Prekarya: Yeni Tehlikeli Sınıf (çev. Ergin Bulut), İstanbul: İletişim Yayınları.
• Şen S. (2008) “Alt İşverenlik: İşçilerin ve sendikaların kabusu, işverenlerin truva atı” Taşeron İşçilik (altişveren) ve Düzensiz İstihdam, Türkiye Ulusal Konferansı, 2008 http://www.tesis.org.tr/TR/tesis_dergi/2008_mayis/pdf/dosya.pdf (11.02.2016).
• Thébaud-Mony, A. (2017) Çalışmak Sağlığa Zararlıdır (Çev. Ayşe Güren), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Tonak, A. (2009) “Krizi Anlarken”, Çalışma ve Toplum, 1, 29-44.
• Tünay, M. (2002) “Türk Yeni Sağının Hegemonya Girişimi” (çev. Nazım Güveloğlu- Demet Dinler), Praksis, 5, 177-197
• Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) http://www2.tbmm.gov.tr/d24/7/7- 43275sgc.pdf (16.12.2017)
• Türkiye Cumhuriyeti Sosyal Güvenlik Kurumu, (SGK) “Kayıtdışı İstihdam Oranı”, http://www.sgk.gov.tr/wps/portal/sgk/tr/calisan/kayitdisi_istihdam/kayit disi_istihdam_oranlari/kayitdisi_istihdam_orani (17.12.2017)
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) http://www.tuik.gov.tr/UstMenu.do?metod=kategorist (17.12.2017)
• Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) (2008), Küresel Krize Karşı Alınması Gereken Tedbirler, http://www.tisk.org.tr/upload_duyuru_ek/2008/12062013181941- kureselkriz.pdf (11.02.2016).
• Türk Sanayicileri Ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) (2002), Türkiye’de İşgücü Piyasası ve İşsizlik, Yayın No. TÜSİAD-T/2002/12-354, ISBN.975-8458- 57-4.
• Türk Sanayicileri Ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) (2004), Türkiye’de İşgücü Piyasasının Kurumsal Yapısı ve İşsizlik, Yayın No.TÜSİAD-T/2004- 11/381, ISBN.975-8458-73-6.
• Vatansever, A.ve Yalçın, M. G. (2015) Ne Ders Olsa Veririz: Akademisyenin Vasıfsız İşçiye Dönüşümü, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Yalman, G. L. (2002a) “Tarihsel Bir Perspektiften Türkiye’de Devlet ve Burjuvazi: Rölativist Bir Paradigma mı Hegemonya Stratejisi mi?”, Praksis, 5, 7-23
• Yalman, G. L. (2002b) “Hegemonya Projeleri Olarak Devletçilik, Kalkınmacılık ve Piyasa” Keyman, E. F. (der.), Liberalizm, Devlet, Hegemonya: Türk Modernleşmesi Üzerine Kurumsal ve Tarihsel Yansımalar, İstanbul: Everest Yayınları, 315-339.
• Yalman, G. L. (2015) “Önsöz”, Özdemir, G. Y (der.) Rüzgâra Karşı Emek Süreçleri ve Karşı Hegemonya Arayışları içinde, Ankara: Notabene Yayınları.
• Yalman, G. L. (2018a) Türkiye’nin demokratik bir rejime geçeceğinin emaresi yok, http://ayrintidergi.com.tr/galip-yalman-turkiyenin-demokratik-bir-rejimegececeginin-emaresi-yok/ (1.04.2018)
• Yalman, G. L. (2018b) Aydınlanmadan Günümüze Siyasal İktisat, http://www.academia.edu/7702578/Ayd%C4%B1nlanmadan_G%C3%BC n%C3%BCm%C3%BCze_Siyasal_%C4%B0ktisat (1.04.2018)
• Yeldan, E. (2009) “Kapitalizmin Yeniden Finansallaşması ve 2007/2008 Krizi: Türkiye Krizin Neresinde?”, Çalışma ve Toplum, 1, 11-28.
• Zola, É. (2011) Germinal, (çev. Volkan Yalçınyoklu), İstanbul: Can Yayınları.