Kapitalizmin Üçüncü Krizi Karşısında Türkiye Ekonomisi

Yıl 2017, Cilt: 2 Sayı: 53, 645 - 666, 01.01.2017

Aynur Uçkaç

Öz

1873’den 2008’e dek uzayan kapitalizmin uzun kriz tarihinin incelenmesinde sistem çözümlemesi yapılamadığından, krizlerin oluşum nedeni hakkında anlamlı bir yanıt üretilememiştir. Neoklasik iktisat öğretisi ekonomik sistemin dokusunu analiz edip, işleyişine ilişkin teori ortaya koyamadığı için zaman içindeki olası değişim ve dönüşümlere ilişkin de bir kanaate varamamaktadır. 2008 çöküşünün analizi ve krize bağlı olarak merkez ekonomilerin çevresel konumlu ülkeleri etkileme sürecinin anlaşılabilmesi açısından, öncelikle başta krizin merkezi olan ABD ve diğer Avrupa ülkelerindeki gelişmelere ve söz konusu olumsuz gelişmelere zemin hazırlayan finansal sürece eğilmek gerekmektedir. 2008 krizinin kapitalizmin çağımızdaki en gelişmiş dokusunu oluşturan ABD’de başlayıp, genellikle AB ekonomilerine sıçrayarak merkez ekonomilerde etkili olmuş olmasına rağmen, çevresel ekonomi konumda bulunan Türkiye’yi de finansal kesimden ziyade reel ekonomi alanında ciddi bir şekilde etkilemiştir. 2008 krizinin Türkiye ekonomisi üzerindeki etkisini görebilmek için, IMF istikrar programının uygulandığı 2000 yılından günümüze kadar ki yürüyüş çizgisini izlemek gerekmektedir

Anahtar Kelimeler

Neoklasik İktisat, Merkez Ekonomi, Çevresel Ekonomi, Kapitalizm, Kriz

Economic Position of The Turkey Economy in The Face of The Third Crisis of Capitalism

Öz

The reason that a persuasive answer to the causes of economic fluctuations and crises have not been produced in the mainstream literature is because of the fact that no claim has been made to the nature of the system in analysing the long history of crisis of capitalism covering the whole period from 1873 up to 2008. For the same reason in the mainstream theory of economics systemic fluctuations and swings could have not been foreseen, simply because the theory has neither penetrated nor laid a proper theory as to the structure and functioning of the system. Under this condition it is of great importance to put the financial structure prevalent in both the USA and the European economies to the forefront from a different perspective to get a clear vision of the 2008 criris that upsurged in the USA and had quite a detrimental effect in some European economies. Though the crisis has began in the financial sector in the USA which is the most developed economy in the world and has had spilled-over effects on some developed economies in the European Union it has had rather mild effect on the financial sector in Turkey, yet exerted quite a harmful effect on the real sector. As to the effects of the 2008 crisis on Turkish economy one needs to follow the trajectory of the economy throughout the period from the year 2000 onwards through which the IMF stabilization program has been strictly implemented .

Anahtar Kelimeler

Neoclassical Economics, Developed Central Economies, Peripheral Economies, Capitalism, Crisis.

Kaynakça

• Akerlof, G. A. Ve Shiller, R. J. (2009) Animal Spirits, Princeton: Princeton University Press
• Bağımsız Sosyal Bilimciler (2008) 2008 Kavşağında Türkiye, İstanbul: Yordam Kitap
• Bağımsız Sosyal Bilimciler (2009) Türkiye’de ve Dünyada Ekonomik Bunalım, 2008-2009, İstanbul: Yordam Kitap
• BDDK (2008) BBD Mortgage Krizi, Çalışma Tebliği Sayı:3, Ankara: BDDK Ofis Teknik Doküman Merkezi
• Beaud, M.(2015) Kapitalizmin Tarihi 1500-2010, (çev: F.Başkaya), İstanbul : Yordam Kitap
• Bond, P. (2008) “The US Financial Meltdown, Part I:What Really Happened”, Durban, 1-53 http://ccs.ukzn.ac.za/files/us-fin-meltdown, (26.12.2015).
• Boratav, K. (2012) Türkiye İktisat Tarihi 1908-2009, Ankara: İmge Kitabevi
• Dardot, P. Ve Laver ,C. (2009) The New Way Of the World: On Neoliberal Society, Verso, London.
• Duménil, G. Ve Lévy, D. (2000 ) Capital Resurgent, Harvard University Press, London.
• Duménil, G. Ve Lévy, D. (2011), The Crisis of Neoliberalism, Harvard University Press, London.
• Foster, J.B. Ve McChesney, R.W. (2012) The Endless Crisis, New York: Monthly Review Press
• Friedman, M. (2008) The Great Contraction 1929-1933, Princeton:Princeton University Press
• Furnham, A. Ve Lewis, A (1986) The Economic Mind, England: Wheatsheaf Books Ltd.
• Galbraith, J. K. (2012) Inequality and Instability, New York: Oxford University Press
• Gandhi V. P. (1987) Supply-Side Tax Policy, International Monetary Fund, Washington, D.C.
• Güngen, A. R. (2015) “Çevresel Finanslaşma ve Devletin Rolü”, Finanslaşma, Devlet ve Politik İktisat, (der. H. Mıhcı), İstanbul: NotaBene Yayınları, 17–40.
• IMF (2010) World Economic Outlook.
• Jessua, C. (2001) Kapitalizm (çev: I. Ergüden), Ankara: Dost Kitapevi Yayınları
• Kindleberger, C. P. Ve Aliber, R. Z. (2012) Finansal Krizler Tarihi, (çev. Ü. Şensoy), İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları
• Kozanoğlu, H. (2009) Küresel Krizin Anatomisi, İstanbul: Agora Kitaplığı
• Maddison, A. (2007) Contours of the World Economy 1-2030 AD, New York: Oxford University Press
• Magdoff, F. Ve Yates, M. D. (2009) The ABCs of The Economic Crisis, New York: Monthly Review Press.
• Milanovic, B.(2016) Global Inequality, London: The Belknap Press of Harvard University Press
• Panitch, L. Ve Gindin, S. (2010) “Capitalist Crisis and The Crisis This Time”, Socialist Register 2011: The Crisis This Time, Vol:47, 1-20.
• Panitch, L. Ve Gindin, S (2012) The Making of Global Capitalism, Verso, London.
• Posner, R. A. (2009) A Failure of Capitalism, Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press
• Roubini, N. Ve Mihn, S. (2010) Crisis Economics, New York: The Penguin Press
• Shaikh, A. (2010) “The First Great Depression of The 21st Century”, Socialist Register 2011: The Crisis This Time, (Ed: Leo Panitch, Grek Albo and Vivek Chibber), 42-63.
• Shaikh, A.(2016) Capitalism: Competition, Conflicts, Crisis, New York: Oxford University Press
• Sönmez, M. (2012) Neler Oluyor Hayatta, İstanbul: NotaBene Yayınları
• Steger, M. B. (2004) Küreselleşme, (çev: A. Ersoy), Ankara: Dost Kitapevi Yayınları.
• Stiglitz, J. E. (2012) The Price of Inequality, New York: W.W. Norton & Co.
• T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı , https://www.hazine.gov.tr ( 29.10.2016)
• T.C. Maliye Bakanlığı, İlgili Yıllar Bütçe Gerekçeleri.
• T.C. Merkez Bankası (2008) Finansal İstikrar Raporu, Ankara.
• T.C. Merkez Bankası, İlgili Yıllar Dökümleri, www.tcmb.gov.tr (01.12.2016)
• The Guardian, https://www.theguardian.com/uk/2009/jul/26/monarchy-credit- crunch (28.10.2016)
• Tolstoy, L. N. (2002) Anna Karenina, (çev: E. Altay), İstanbul: İletişim Yayınları
• TÜİK, İlgili Yıllar Dökümleri.
• Yeldan, E. (2013) Küreselleşme Sürecinde Türkiye Ekonomisi, İstanbul: