Sendikalaşmayı Kültürlerarası Psikoloji Çerçevesiyle Ele Almak: İşsizlik ve Milli Gelirin Ötesinde Kültürün Etkisi

Yıl 2017, Cilt: 2 Sayı: 53, 721 - 740, 01.01.2017

Özge Kantaş

Öz

Çalışma ilişkileri araştırmaları, işsizlik oranı ve kişi başına düşen gayri safi milli gelirin sendikalaşma ile arasındaki ilişkinin doğası konusunda kesin bir yargıya varamamaktadır. Şöyle ki, kimi ülkelerde artan işsizlik karşısında çalışanların sendikalaşma oranı artmakta, bazı ülkelerde ise sendikalı çalışan yüzdesi azalmaktadır. Bu çalışma ise, bu farklı örüntüyü açıklamak için ise ekonomik verilerin ötesinde, bazı kültürel-psikolojik değişkenlerin geçerli olabileceği düşüncesine dayanmaktadır. Yapılan literatür taramasına göre şu ana kadar test edilmediği gözlemlenen bu hipotez, bu çalışmada, Hofstede tarafından belirlenen ve kültürlerarası psikoloji çalışmalarında sıklıkla kullanılan beş farklı kültür boyutunun sendikalaşma üzerindeki etkisinin, 38 farklı ülke verisi üzerinden analiz edilmesiyle değerlendirilmiştir. Bu kültür boyutları güç mesafesi, belirsizlikten kaçınma, bireycilik-toplumculuk, dişilik-erillik ve uzun vade- kısa vade yönelimidir. Korelasyon bulguları, tüm ülkeler genelinde belli kültür boyutlarının işsizlik, milli gelir ve sendikalaşma ile ilişkisini sergilemekte; regresyon bulguları ise milli gelir ve işsizlik oranı kontrol

Anahtar Kelimeler

İşsizlik oranı, Sendikalaşma, Kültür, Kültürlerarası Psikoloji, Hofstede

Crosscultural Psychology Approach to Union Density: The Impact of National Culture beyond Unemployment Rate and National Income

Öz

Labor relations studies cannot conclude about the nature of the relationship of union density with unemployment rate andnational income. That is, in some countries there is positive association between unemployment and unionization; whereas in some countries the association is reversed. In order to elaborate such conflicting pattern, it might be thought that some cultural variables may account for it, beyond economical ones. In order to evaluate this hypothesis, which has not been so far, this study analyzed data of 38 countries in terms of the well-known five psychological dimensions of Hofstede's cultural values. These cultural dimensions are, power distance, femininity-masculinity, and long term- short term orientation. Correlation results revealed the significant associations of some cultural dimensions with unionization, unemployment and national income among all countries. Besides, regression analysis showed that cultural dimensions predicted union density, even after gross national income per capita and unemployment rate were controlled. This impact is mostly explained by uncertainty avoidance

Anahtar Kelimeler

Unemployment, Unionization, Culture, Cross-cultural Pychology, Hofstede

Kaynakça

• Akıncı, M., Akıncı, G.Y. ve Yılmaz, Ö. (2014). Sendikal hareketlerin iki yüzü: OECD ülkelerinde iktisadi büyüme üzerindeki etkilerinin analizi. H.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 32(1), 1-27.
• Ashley, T. ve Jones, E. B. (1996). Unemployment, union density, and wages. Journal of Labor Research, 17(1), 173-182.
• Ay, D.A. (2014). Ulusal kültür, örgüt kültürü, örgütsel politika algısı ve sendika üyesi olma eğilimi ilişkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Balıkesir Üniversitesi.
• Checchi, D. & Nunziata, L. (2011). Model of unionism and unemployment. European Journal of Industrial Relations. 17(2), 141-152.
• Çelik, A., ve Lordoğlu, K. (2006). Türkiye’de Resmi Sendikalaşma İstatistiklerinin Sorunları Üstüne. Çalışma ve Toplum, 2, 11-30.
• Ekin, N. (1976). Endüstri ilişkileri. İstanbul Üniversitesi.
• Gordon, J. C. (2015). Protecting the unemployed: varieties of unionism and the evolution of unemployment benefits and active labor market policy in the rich democracies. Socio-Economic Review, 13(1), 79–99.
• Güllüpunar, H. ve Gümüşok, S. (2016). Hofstede’nin “Belirsizlikten Kaçınma” Kültürel Boyutu Bağlamında Türkiye’de Yürütülen Çözüm Süreciyle İlgili 7 Haziran 2015 Milletvekili Genel Secimi Öncesi Bir Araştırma/A Study– Concernıng The Solutıon Process In Turkey–Related To Hofstede’s Avoıdan. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 1(39), 477- 492.
• Hofstede, G. (2001). Culture’s Consequences: Comparing Values, Behaviors, Institutions, and Organizations Across Nations. (2nd ed.) Thousand Oaks CA: Sage Publications.
• Hofstede, G., Hofstede, G. J., & Minkov, M. (2010). Cultures and Organizations: Software of the Mind. Revised and Expanded 3rd Edition. New York: McGraw-Hill USA, 2010.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (1997). Introduction: Social and Applied Psychology, Then and now. In J.W. Berry, M. H. Segall & C. Kağıtçıbaşı (Eds.) Handbook of Cross-Cultural Psychology, vol. 3. Boston: Allyn & Bacon.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (2013). How Cultural/Cross-Cultural Approaches Can Help Make Psychology Relevant to Applications. Conference of the International Association for Cross-Cultural Psychology, Los Angeles, California, June 20-22, 2013.
• Kantaş, Ö. (2015). Portrait values of undergraduate students as prospective employees and their corresponding attitudes toward career and union. In B. Ceylan-Ataman & R. Lieberwitz (Eds.), Employment and Equity (pp. 119-131). ILO Office for Turkey-Ankara: International Labour Organization.
• Kelly, J. (1998). Rethinking industrial relations: Mobilisation, collectivism and long waves. Routledge: London.
• Kim, U. Triandis, H. C. Kağıtçıbaşı, Ç. Choi S.ve Yoon, G. (1994), Individualism and collectivism: Theory, method, and applications içinde (85-119). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Koray, M. (2008). Sosyal Politika (3. Baskı). İmge Kitabevi, Ankara.
• Koray, M. (1992). Endüstri İlişkileri. Basisen Eğitim ve Kültür Yayınları: Ankara.
• Kuşdil, M. E. ve Kağıtçıbaşı, Ç. (2000). Türk öğretmenlerinin değer yönelimleri ve Schwartz değer kuramı. Türk Psikoloji Dergisi, 15(45), 59-76.
• Lordoğlu, K. (2004). Türkiye’de Mevcut Bazı Sendikaların Liderlik ve Yönetim Anlayışları ve Bazı Sendikal Sorunlardan Örnekler. Çalışma ve Toplum, 1, 81-96.
• Mütevellioğlu, N. (2013). İşsizlik korkusu, sendikaların işlevselliği ve sendikal örgütlenme hakkı. V. Sosyal Haklar Uluslararası Sempozyumu, 179-193. Uludağ Üniversitesi: Bursa
• Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD) Database. Retrieved https://stats.oecd.org/Index.aspx?DataSetCode=UN_DEN in 25.05.2015 from
• Parboteeah, K. Praveen ve John B. Cullen (2003) Social Institutions and Work Centrality: Explorations Beyond National Culture, Organization Science, 14 (2), 137-148.
• Posthuma, Richard A. (2009) National Culture and Union Membership: A Cultural-Cognitive Perspective, Industrial Relations, 64 (3), 507-529.
• Schnabel, C. (2013). Union membership and density: Some (not so) stylized facts and challenges. European Journal of Industrial Relations, 19(3), 255-272.
• Schwartz, S. H., Melech, G., Lehmann, A., Burgess, S., Harris, M., and Owens, V. (2001).Extending the cross-cultural validity of the theory of basic human values with a different method of measurement. Journal of Cross-Cultural Psychology, 32, 519-542.
• Sharma, B. (2012). The effects of creativity and culture on trade union density. Atlantic Economic Journal, 40, 101-102.
• Sığlı, Ü. ve Tığlı, M. (2006). Hofstede’nin “Belirsizlikten Kaçınma” Kültürel Boyutunun Yönetsel-Örgütsel Süreçlere ve Pazarlama Açısından Tüketici Davranışlarına Etkisi. Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi, 21 (1), 327- 342.
• Şenkal, A. (1999). Sendikasız Endüstri ilişkileri. Kamu-İş, Ankara
• Talas, C. (1983). Sosyal Ekonomi, Sevinç Matbaası, Ankara.
• Uçkan, B. (2007). İşçi Sendikaları ile İşsizlik Sigortası Arasındaki Köprü: Ghent Sistemi. Çalışma ve Toplum. 3, 29-57.
• Yang, N. (2013). Cross-cultural industrial relations in the context of socioeconomic changes: the West, the East, and the emerging markets. Journal Of International Business Research, 12(1), 93-112.
• Yıldırım, E. (1997). Endüstri İlişkileri Teorileri: Sosyolojik Bir Değerlendirme. Sakarya: Değişim Yayınları.
• Yıldırım, E., & Uçkan, B. (2010). İşverenlerin Sendikasızlaştırma Modelleri ve Türkiye Örneği. Çalışma ve Toplum, 2(25), 163-184.
• Yıldız, A. (2013). The effects of national culture on unionization. Sosyoloji Konferansları, No: 48(2), 19-33.