Türkiye’de Emeğin Değişen Payı ve Gelir Dağılımı

Yıl 2019, Cilt: 1 Sayı: 60, 349 - 370, 01.01.2019

Anıl Duman

Öz

Bireysel gelir dağılımı ve ilgili sosyal politikalar hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkeler için özellikle son yıllarda sıkça çalışılan bir konudur. Fakat bireysel gelir dağılımı ile fonksiyonel gelir dağılımı arasındaki ilişki ve Türkiye gibi ülkelerde zaman içerisindeki farklı seyirleri yeterince araştırılmamıştır. Türkiye’de 1990’ların ortasından itibaren emeğin gelirden aldığı pay hızla düşmüş ve ancak 2000’lerin ortasından bu yana kısmi bir artış göstermiştir. Bireysel gelir dağılımı ise resmi verilere göre 1990’lardan itibaren iyileşmektedir. Çalışma ilk olarak birincil ve ikincil gelir dağılımlarının birbirlerini nasıl etkilediğini incelemeyi amaçlamaktadır. Daha sonra emek ve emek dışı faktör gelirlerinin hangi gruplarda toplandığına ve her bir faktörün Gini katsayısına bakılarak Türkiye’de fonksiyonel gelir dağılımındaki dönüşümün bireysel düzeydeki sonuçları araştırılmıştır. Makalenin bulgularına göre zaman içerisinde faiz ve tarımdışı müteşebbis gelirleri en zengin bireylerin elinde toplanmıştır. Emek gelirlerinin bireysel eşitsizlikleri ne yönde değiştirdiği ise bu gelir türünün toplumun hemen her gelir dilimi için önemli olduğundan diğer gelir türlerine göre daha belirsizdir. Ayrıca Türkiye’de özellikle faiz ve gayrimenkul gelirlerinin faktör gelirleri içerisindeki artışı bireysel gelir dağılımını olumsuz yönde etkilemekte ve eşitsizliği artırmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Fonksiyonel gelir dağılımı, bireysel gelir dağılımı, faktör gelirleri, emek, sermaye, eşitsizlik

The Changing Labour Share and Income Distribution in Turkey

Öz

Individual income distribution and associated social policies are commonly studied topics both for developed and developing countries. However, the relationship between functional and personal income distribution, the consequences for inequality and their development over time are not well researched in many cases like Turkey. While labour share in the country has rapidly fallen since 1990s with a slight recovery in mid-2000s, the individual distribution is claimed to be improving by official estimations over the entire period. The study first aims to examine how primary and secondary income distributions affect each other. Then, by looking at who receives labor and non-labor factor incomes, and by estimating Gini coefficients for each income category, the impact of functional income on overall inequality is analyzed in the paper. According to our findings, over the period under consideration, interest income and non-agricultural entrepreneurial income are concentrated more in the hands of the richest individuals. The effect of changes in the labor income is less clear in Turkey since it is a major source for all income brackets. In addition, the rise in the shares of interest and real estate incomes most adversely affect the individual income distribution, and heighten economic inequality

Anahtar Kelimeler

functional income distribution, individual income distribution, factor incomes, labour, capital, inequality

Kaynakça

• Aaberge, R., Atkinson, A.B. ve Königs, S. (2018) “From classes to copulas: wages, capital, and top incomes”. IZA Discussion Paper Series, No. 11522.
• Abdih, Y. ve Danninger, S. (2017) “What Explains the Decline of the U.S. Labor Share of Income? An Analysis of State and Industry Level Data”. IMF Working Papers, No. 17/167.
• Adler, M. ve Schmid, K.D. (2013) “Factor Shares and Income Inequality - Evidence from Germany”. Journal of Applied Social Science Studies, 2(133): 121-132.
• Ameco (2018) “Adjusted Wage Share”. 15 Eylül 2018 tarihinde http://ec.europa.eu/economy_finance/ameco/user/serie/ResultSerie.cfm adresinden erişildi.
• Atkinson, A.B. (2009) “Factor Shares: The Principal Problem of Political Economy?”. Oxford Review of Economic Study, 25(1): 3–16.
• Atkinson, A.B. ve Bourguignon, F. (2015) “Introduction: Income Distribution Today”. A.B Atkinson ve F. Bourguignon (der). Handbook of Income Distribution, Cilt. 2, Amsterdam: North-Holland, ss. 17-64.
• Bengtsson, E. ve Waldenström, D. (2018) “Capital Shares and Income Inequality: Evidence from the Long Run”. The Journal of Economic History, 78(3): 712-743.
• Boratav, K., Yeldan, E. and Köse, A. (2000) “Globalization, Distribution and Social Policy: Turkey: 1980–1998”. CEPA Working Paper Series, No 20.
• Boratav, K. (2009) « Krizden Etkilenme Tablosu: Çevre Ekonomileri”. 16 Eylül 2018 tarihinde http://haber.sol.org.tr/yazarlar/korkutboratav/krizdenetkilenme-tablosu-cevre-ekonomileri-19386 adresinden erişildi.
• Checchi, D. ve Garcia-Penalosa, C. (2010) “Labour Market Institutions and the Personal Distribution of Income in the OECD”. Economica, 77(307): 413–450.
• Çelik, A. (2015) “Sendikalaşma Gerçekten Artıyor mu?” 16 Eylül tarihinde http://azizcelik.org/2015/01/27/sendikalasma-gercekten-artiyor-mu/ adresinden erişildi.
• Daudey, E. ve Garcia-Penalosa, C. (2007) “The Personal and the Factor Distributions of Income in a Cross-section of Countries”. Journal of Development Studies, 43(5): 812–829.
• Doğan, C. ve Tek, M. (2007) “Türkiye'de Gelir Dağılımının Toplanma Oranı Yöntemiyle Analizi”. Ekonomik Ve Sosyal Araştırmalar, 3(3): 93-119.
• Duman, A. (2014) “Labor Market Institutions, Policies, and Performance: flexibility and security in Turkey”. EAF Report, No. 14-01.
• Duman, A. ve Duman, A. (2016) “Türkiye’de Sendika Üyeliğinin Kamu ve Özel Sektördeki Ücretler Üzerindeki Etkileri”. Çalışma ve Toplum, 48(1): 11-30.
• Goldfarb, R.S., ve Leonard, T.C. (2005) “Inequality of What Among Whom?: Rival Conceptions of Distribution in the 20th Century”. Research in the History of Economic Thought and Methodology, 23: 75-118.
• Gollin, D. (2002) “Getting Income Shares Right”. The Journal of Political Economy, 110: 458-474.
• Gürsel, S., Levent, H., Selim, R. ve Sarıca, Ö. (2000) “Bireysel Gelir Dağılımı ve Yoksulluk: Avrupa Birliği ile Karşılaştırma”. TÜSİAD Raporu, No. 2000- 12.
• Harrison, A. (2005) “Has Globalization Eroded Labor’s Share? Some CrossCountry Evidence”. 10 Eylül 2018 tarihinde https://mpra.ub.unimuenchen.de/39649/1/MPRA_paper_39649.pdf adresinden erişildi.
• Hutchinson, J. ve Persyn, D. (2012) “Globalisation, concentration and footloose firms: in search of the main cause of the declining labour share”. Review of World Economics, 148(1): 17-43.
• Jacobson, M. ve Occhino, F. (2012) “Labor’s Declining Share of Income and Rising Inequality”. 5 Ekim 2018 tarihinde https://www.clevelandfed.org/en/newsroom-andevents/publications/economic-commentary/economic-commentaryarchives/2012-economic-commentaries/ec-201213-labors-declining-shareof-income-and-rising-inequality.aspx adresinden erişildi.
• Johnson, D.G. (1954) “The Functional Distribution of Income in the United States, 1850-1952”. The Review of Economics and Statistics, 36: 175- 182.
• ILO (2018) “Labour Income Share in GDP”. 15 Eylül 2018 tarihinde https://www.ilo.org/ilostat/faces/oracle/webcenter/portalapp/pagehierarc hy/Page27.jspx”. adresinden erişildi.
• IMF (2017) “World Economic Outlook, April 2017: Gaining Momentum?”. 10 Eylül 2018 tarihinde https://www.imf.org/en/Publications/WEO/Issues/2017/04/04/worldeconomic-outlook-april-2017 adresinden erişildi.
• Karabarbounis L. ve Neiman, B. (2014) “The Global Decline of the Labor Share”. The Quarterly Journal of Economics, 129(1): 61-103.
• Köse, A.H. ve Bahçe, S. (2012) “Yoksulluk Yazınının Yoksulluğu: Toplumsal Sınıflarla Düşünmek”. Praksis, 19: 385-419.
• Köse, A.H. ve Bahçe, S. (2017) “Türkiye’de Sınıfsal Gelir Dağılımı (2002-2011): Dağıtılamamış Kârları İçeren Bir Analiz”. M. Koyuncu, H. Mıhçı ve E.
• Yeldan (der). Geçmişten Geleceğe Türkiye Ekonomisi. İstanbul: İletişim Yayınları, ss. 319-343.
• Lubker, M. (2007) “Labour Shares”. 11 Eylül 2018 tarihinde http://- www.rrojasdatabank.info/laborshare.pdf adresinden erişildi.
• Metin-Özcan, K., Voyvoda, E. ve Yeldan, E. (2000) “1980 Sonrası Türk İmalat Sanayiinin Gelişme Dinamikleri Üzerine Gözlemler”. İktisat, İşletme ve Finans, 15: 22–37.
• OECD (2018) “National Accounts”. 11 Eylül 2018 tarihinde https://stats.oecd.org/ adresinden erişildi.
• Onaran, Ö. (2009) “Wage share, globalization and crisis: the case of the manufacturing industry in Korea, Mexico and Turkey”. International Review of Applied Economics, 23: 113–134.
• Oyvat, C. (2010) “Globalization, wage shares and income distribution in Turkey”. Cambridge Journal of Regions, Economy and Society, 4(1): 123-138.
• Rani, U. ve Furrer, M. (2016) “Decomposing income inequality into factor income components: Evidence from selected G20 countries”. ILO Research Paper, No. 15.
• Rodriguez, F. ve Jayadev, A. (2010) “The Declining Labor Share of Income”. 10 Eylül 2018 tarihinde http://hdr.undp.org/en/content/declining-laborshare-income adresinden erişildi. Schlenker, E. ve and Schmid, K. (2015) “Capital income shares and income inequality in 16 EU member states”. Empirica, 42: 241-268.
• Stockhammer, E. (2013) “Why Have Wage Shares Fallen? A Panel Analysis of the Determinants of Functional Income Distribution”. 11 Eylül 2018 tarihinde https://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---ed_protect/---protrav/--- travail/documents/publication/wcms_202352.pdf adresinden erişildi.
• SWIID (2018) “The Standardized World Income Inequality Database”. 1 Ekim 2018 tarihinde https://fsolt.org/swiid/ adresinden erişildi.
• Wolff, E.N. ve Zacharias, A. (2013) “Class Structure and Economic Inequality”. Cambridge Journal of Economics, 37(6): 1381-1406.
• World Bank (2014). Turkey’s Transitions: Integration, Inclusion, Institutions. Washington, DC: The World Bank.
• World Bank (2018) “Turkey”. 1 Ekim 2018 tarihinde https://data.worldbank.org/country/turkey?view=chart adresinden erişildi.
• Yeldan, E. (2001) Küreselleşme Sürecinde Türkiye Ekonomisi. Istanbul: İletişim Yayınları.
• Young, A.T. ve Tackett, M.Y. (2018) “Globalization and the decline in labor shares: Exploring the relationship beyond trade and financial flows”. European Journal of Political Economy, 52: 18-35.
• Young A.T. ve Zuleta, H. (2017) “Do Unions Increase Labor Shares? Evidence from US Industry-Level Data”. Eastern Economic Journal, 44(4): 558- 575.
• Yumuşak, İ.G. ve Bilen, M. (2000) “Gelir Dağılımı - Beşeri Sermaye İlişkisi Ve Türkiye Üzerine Bir Değerlendirme”. K.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1): 77-96.