Türkiye’de Ücret Eşitsizliğinin Belirleyicileri Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2023, Cilt: 2 Sayı: 77, 1063 - 1089, 14.04.2023

Burcu Berke

https://doi.org/10.54752/ct.1280829

Öz

Dünyada gelir eşitsizliğinin varlığının tespitine yönelik giderek artan bir literatür mevcut iken, uzun dönemde bu eşitsizlik büyüme ve ekonomik krizleri olumsuz etkileyebilmektedir. Bir diğer mesele ise ücret eşitsizliği veya gelir düzeyinde giderek azalan ücret paylarının olası nedenlerinin araştırılmasıdır. Düşük ücretler, tüketimi daraltıp teknolojik yenilik ve verimlilik artışını olumsuz etkilemekte ve eşitsizlik ile sosyal harcamaları giderek arttırmaktadır. Dünyada işgücünün pazarlık gücünün azalması, ticaret ve sermayenin küreselleşmesinin yanı sıra teknolojinin hızlı yayılımı nedenleriyle hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerde ücret paylarının düştüğü görülmektedir. Türkiye’de ücret payları giderek azalmasına karşın konunun yeterince araştırılmadığı veya bir anlamda ücret eşitsizliğinin belirleyicilerinin detaylı olarak ortaya konulamadığı söylenebilmektedir. Bu çalışmanın temel amacı Türkiye’de 1988-2020 dönemi için ücret eşitsizliğinin makroekonomik belirleyicilerini ARDL yöntemini kullanarak tespit etmektir. Çalışmada uzun dönemde işsizlik oranı, dışa açıklık, kamu tüketimi veya harcamaları ve enflasyon oranındaki artışlar ücretin ulusal gelirden aldığı payı (ücret payı) azaltırken, yatırım ve büyüme oranlarındaki artışlar ise ücret payını arttırmaktadır. Bir anlamda Türkiye için ücret eşitsizliğinin azaltılması yatırım ve büyüme oranlarının artmasına bağlıdır. Bu sonuçlar konuyla ilgilenenler için önemli politika implikasyonlarına sahiptir

Anahtar Kelimeler

Fonksiyonel Gelir Dağılımı, Ücret Eşitsizliği, ARDL, Türkiye

Kaynakça

• Acemoğlu, D. (1999) “Changes In Unemployment and Wage Inequality: An Alternative Theory and Some Evidence”, American Economic Review, December, 1259-1278. https://doi.org/10.1257/aer.89.5.1259
• Akerman, A. Helpman, E., Itskhoki, O., Muendler, M.A., Redding, S. (2013) “Sources Of Wage Inequality”, American Economic Review, 103(3), 214-19.
• Ameco database: ec.europa.eu (Erişim Tarihi: 08/11/2021).
• Baumgarten, D. (2013) “Exporters and The Rise In Wage Inequality: Evidence From German Linked Employer-Employee Data”, Journal of International Economics, 90, 201-217. https://doi.org/10.1016/j.jinteco.2012.10.001
• Berg, J. (2018) “Emek Piyasası Kurumları: Adil Toplumların Yapı Taşları”, (Çev. Enes Işık) Emek Piyasaları, Kurumları ve Eşitsizlik: 21. Yüzyılın Adil Toplumlarını İnşa Etmek, 1. Basım, Eylül, Efil Yayınevi, 1-36.
• Boratav, K. (2012) “Yoksulluk, Bölüşüm, Kriz: Bazı Eleştirel Düşünceler”, Mülkiye Dergisi, 36(4), 9-17.
• Caselli, F. ve Manning, A. (2019) “Robot Arithmetic: New Technology and Wages”, AER Insights, 1(1), 1-12. https://doi.org/10.1257/aeri.20170036
• Celasun, O. (1998), “The 1994 Currency Crisis In Turkey”, SSRN, 615008.
• Esquivel, G. ve Lopez, J.A. R. (2003) “Technology, Trade and Wage Inequality in Mexico Before and After NAFTA”, Journal of Development Economics, 72, 543-565. https://doi.org/10.1016/S0304-3878(03)00119-6
• Gollin, D. (2002) “Getting Income Shares Right”, Journal of Political Economy, 110 (2), 458-474.
• Green, F., A. Dickerson ve Arbache, J. S. (2001) “A Picture Of Wage Inequality And The Allocation Of Labor Through A Period Of Trade Liberalization: The Case Of Brazil”, World Development, 29 (11), 1923-1939. https://doi.org/10.1016/S0305-750X(01)00071-7
• Guscina, A. (2006) “Effects Of Globalization On Labor’s Share In National Income”, IMF WP, 2006(294), 1-17.
• ILO (2015) “The Labour Share In G20 Economies”, OECD ILO Report, 26-27 February, 1-22.
• IMF (2007) “Globalization Of Labour”, June, 44(2), 1-5.
• Jayadev, A. (2007) “Capital Account Openness And The Labour Share Of Income”, Cambridge Journal of Economics, 31, 423-443.
• Jong-Wha, L. ve Wie, D. (2015) “Technological Change, Skill Demand and Wage Inequality: Evidence From Indonesia”, World Development, 67, 238-250. https://doi.org/10.1016/j.worlddev.2014.10.020
• Klein, M. W., C. Moser ve Urban, D. M. (2010) “The Contribution Of Trade To Wage Inequality: The Role of Skill, Gender and Nationality”, NBER Working Paper Series, 15985, 1- 43.
• Klein, M. W., C. Moser ve Urban, D. M. (2013) “Exporting, Skills And Wage Inequality”, Labour Economics, 25, 76-85. https://doi.org/10.1016/j.labeco.2013.03.005
• Köse, A. H. ve S. Bahçe (2012) “Yoksulluk YazınınınYoksulluğu: Toplumsal Sınıflarla Düşünmek”, Praksis, 19, 385-419.
• Kwiatkowski, D., Phillips, P., Schmidt, P. ve Shin, Y. (1992) “Testing The Null Hypothesis Stationary Against the Alternative Of A Unit Root: How Sure Are We That Economic Time Series Have A Unit Root?”, Journal of Econometrics, 54, 159-187.
• Lankisch, C., K. Prettner ve Prskawetz, A. (2019) “How Can Robots Affect Wage Inequality?”, Economic Modelling, 81, 161-169. https://doi.org/10.1016/j.econmod.2018.12.015
• Lavoie, M. ve Stockhammer, E. (2012) “Wage-led Growth, Concept, Theories And Policies”, ILO, 41,1-30.
• Lupu, D., Carausu, D.N ve Ifrim, M. (2022) “Wage Share And Economic Growth: Evidence From Eastern Europe”, Applied Economics Letters, 1-8. https://doi.org/10.1080/13504851.2021.2018398
• Machin, S. (1996) “Wage Inequality In The UK”, Oxford Review of Economic Policy, 12(1), 47-64.
• Marjit, S., H. Beladi ve Chakrabarti, A. (2004). “Trade and Wage Inequality In Developing Countries”, Economic Inquiry, 42(2), 295-303.
• Menta, A. ve Hasan, R. (2012) “The Effects Of Trade and Services Liberalization On Wage Inequality In India”, International Review of Economics and Finance, 23, 75-90.
• OECD (2011), “Divided We Stand: Why Inequality Keeps Rising” December, https://www.oecd.org/els/soc/dividedwestandwhyinequalitykeepsrising.htm (Erişim Tarihi: 15/03/2022).
• Onaran, Ö. ve Stockhammer, E. (2005) “Two Different Export-Oriented Growth Strategies”, Emerging Markets Finance and Trade, 41(11), January-February, 65-89.
• Oyvat, C. (2010) “Globalization, Wage Shares and Income Distribution In Turkey”, Cambridge Journal of Regions, Economy and Society, 1-16.
• Özmucur, S. (1988) “Gelirin Fonksiyonel Dağılımı, 1963-1984”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, 149-185.
• Pesaran, M. H., Shin, Y. ve Smith, R.J. (2001) “Bounds Testing Approaches to the Analysis of Level Relationships”, Journal of Applied Econometrics, 16, 289-326. https://doi.org/10.1002/jae.616
• Piketty, T. (2014) Yirmi Birinci Yüzyılda Kapital, (çev: Hande Koçak), İş Bankası Kültür Yayınları.
• Piketty, T. (2022) Eşitsizlikler Ekonomisi, 1. Baskı, Mayıs, Epsilon Yayınevi.
• Phillips, P. C. B. ve Perron, P. (1988) “Testing For A Unit Root In Time Series Regression”, Biometrika, 75, 335-346.
• Rada, C. ve Kiefer, D. (2013) “A Note On The Wage Share In OECD Countries: Is There A Race To Bottom?”, University of Utah, Working Paper Series, 2013-13, 1-11.
• Reenen, J. V. (2011) “Wage Inequality, Technology And Trade: 21st Century Evidence”, Labour Economics, 18, 730-741. https://doi.org/10.1016/j.labeco.2011.05.006
• Rueda, D. ve Pontusson, J. (2000) “Wage Inequality And Variaties Of Capitalism”, World Politics, 52, 350-83. https://doi.org/10.1017/S0043887100016579
• Stockhammer, E. ve Ederer, S. (2008) “Demand Effects Of The Falling Wage Share In Austria”, Empirica, 35, 481-502.
• Stockhammer, E., E. Hein ve Grafh, L. (2011) “Globalization And The Effects Of Changes In Functional Income Distribution On Aggregate Demand In Germany”, International Review of Applied Economics, 25(1), 1-23. https://doi.org/10.1080/02692170903426096
• Stockhammer, E. (2013) “Why Have Wage Shares Fallen? A Panel Analysis Of The Determinants Of Functional Income Distribution”, ILO, 35, 1-50.
• Wood, A. (1997) “Openness And Wage Inequality In Developing Countries: The Latin American Challange To East Asian Conventional Wisdom”, The World Bank Economic Review, 11(1), 33-57.
• Wood, A. (2002) “Globalization And Wage Inequalities: A Synthesis Of Three Theories”, Weltwirtschafliches Archiv, 138, 54-82. www.data.worldbank.org (Erişim Tarihi: 08/11/2021).