Turizm Sektöründe Çalışan Yükseköğretimli Gençlerin Çalışma Deneyimleri: Antalya Belek Örneği

Yıl 2025, Cilt: 1 Sayı: 84

Ahmet Usanmaz , Orhan Yıldırım

https://doi.org/10.54752/ct.1624064

Öz

Turizm sektöründe mevsimlik istihdam, yılın belirli dönemlerinde artan iş yükünü karşılamak ve yaz dönemlerine denk gelen tatil günlerindeki “misafir” yoğunluğunu gidermek amacıyla geçici olarak yapılan istihdam biçimini ifade eder. Bu araştırma, Antalya Belek bölgesinde turizm sektöründe çalışan yükseköğretimli gençlerin mevsimlik çalışma deneyimlerini incelemektedir. Araştırmada elde edilen bulgular, 15-29 yaş arası 21 yükseköğretimli (öğrenci ve mezun) genç ile yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla derinlemesine görüşmeler sonucunda elde edilmiştir. Bulgular katılımcılardan doğrudan alıntılar verilerek betimsel analiz yöntemiyle analize tabi tutulmuştur. Yükseköğretimli gençlerin turizm sektörünü tercih etmelerindeki başlıca nedenler, iş piyasasında karşılaştıkları zorluklar, sektörde edinilen beceriler ve eğitimli bireyler olarak sektördeki izlenimleri üzerine odaklanmaktadır. Elde edilen verilere göre katılımcıların turizm sektörüne yönelmelerinin en önemli nedeni eğitim hayatları boyunca, eğitim-öğretimin olmadığı yaz dönemlerinde mevsimsel olarak çalışma olanağı tanımasıdır. Buna ek olarak barınma ve gıda gibi temel ihtiyaç giderlerinin sektördeki firmalar tarafından karşılanması yükseköğretimli gençleri bu alana yönlendiren başlıca sebeplerdir. Turizm sektöründe eğitim aldıkları uzmanlık alanları ile doğru orantılı işlerde çalışanların yanı sıra uzmanlık alanları dışında çalışan gençlerde bulunmaktadır. Ancak gençlerin iş bulma sürecinde yaşadıkları zorluklar, genellikle iş deneyimi eksikliği ve rekabetçi iş piyasası ile ilişkilidir

Anahtar Kelimeler

Gençlik, Eğitim, Yükseköğretim, Mevsimlik İstihdam, Turizm

Experiences of Young People with Higher Education Working in the Tourism Sector: Antalya Belek Case

Öz

Seasonal employment in the tourism sector refers to temporary hiring to meet the increased workload at certain times of the year and to relieve the intensity of “guests” during summer vacations. This study examines the seasonal work experiences of young people with higher education working in the tourism sector in Antalya Belek region. The findings of the study were obtained through in-depth interviews with 21 young people with higher education (students and graduates) between the ages of 15-29 through a semi-structured interview form. The findings were analyzed with descriptive analysis method by giving direct quotations from the participants. It focuses on the main reasons why young people with higher education choose the tourism sector, the challenges they face in the labor market, the skills acquired in the sector and their impression of the sector as educated individuals. According to the data obtained from the findings, the most important reason for the participants to turn to the tourism sector is the opportunity to work seasonally during their education life and in the summer periods when there is no education and training. In addition, the fact that accommodation and food costs are covered by the companies in the sector are the main reasons that lead young people with higher education to this field. In tourism, there are young people who work in jobs that are directly proportional to the fields of specialization in which they received higher education, as well as young people who work outside their fields of specialization. However, young people's difficulties in finding a job are often associated with a lack of work experience and a competitive labor market.

Anahtar Kelimeler

Youth, Education, Higher Education, Seasonal Employment, Tourism.

Kaynakça

• Aksu, M., Duy, B., & Çivitçi, A. (2008). College Students’ Perceptions about Teaching Practices, Classroom Behaviors and Attitudes of The Faculty Members. İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(16), 17-42.
• Akyıldırım, E. (2020). Kadının Özel ve Kamusal Alanda Sömürülen Emeği. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 75-85.
• Aristotales. (2014). Nikomakhos’a Etik. (Çev. F. Akderin). Say Yayınları.
• Bal, H. (2016). Nitel Araştırma Yöntem ve Teknikleri. Sentez Yayıncılık.
• Balkız, Ö. (2015). Üniversite Öğrencileri İşgücü Piyasasında. Detay Yayıncılık.
• Balyer, A. (2011). Türk Yükseköğretim Yöntetim Sisteminde Yök İle Yaşanan Paradigmatik Dönüşüm: Vakıf Üniversitesi Çelişkisi. Artvin Çoruh Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (31), 69-84.
• Ben-Arieh, A. (2005). Where Are The Chıldren? Chıldren’s Role In Measurıng And Monıtor. Social İndicators Research. Ss. 573-596.
• Bilginoğlu F. (2016). Üniversite ve Kendi Başına Düşünme Yeteneği. G.Yücel (Ed.) . İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Muhasebe Enstitüsü Seçmeler içinde (s. 3-5). İstanbul: Muhasebe Enstitüsü Yayınları.
• Birgan, İ. (1994). Bir Hizmet Sektörü Olarak Turizm. Anatolia Dergisi. Ss. 34-40.
• BM, (2013) Defınıtıon Of Youth. https://www.un.org/esa/socdev/documents/youth/fact-sheets/youthdefinition.pdf adresinden 18 Ağustos 2024 tarihinde alınmıştır.
• Bourdieu, P. & Passeron, J. (2014). Varisler: Öğrenciler ve Kültür. (L. Ünsaldı ve A. Sümer, Çev.). Heretik Yayınları.
• Bourdieu, P. & Passeron, J. C. (2015). Yeniden Üretim. (A. Sümer, Ö. Akkaya ve L. Ünsaldı, Çev.). Heretik Yayınları.
• Bourdieu, P. (1995) Pratik Nedenler. (H. Tufan, Çev.). Kesit Yayıncılık.
• Bourdieu, P. (2015). Ayrım: Beğeni Yargısının Toplumsal Eleştirisi. (De. F. Şannan, A. G. Berkkurt, Çev.). Heretik Yayınları.
• Bourdieu, P. (2016). Sosyoloji Meseleleri. (F. Öztürk ve ark., Çev.) Heretik Yayınları.
• Bourdieu, P. (2018). Bir Pratik Teorisi İçin Taslak. (N. Ökten, Çev.). İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Creswell, J. W. (2021 ). Nitel Araştırma Yöntemleri. (S. B. Mesut Bütün, Çev.) Ankara: Siyasal Kitap Evi.
• Curtis, S. & Lucas, R. (2001) A Coincidence of Needs? Employers and Full-Time Students. Employee Relations. Vol. 23. Ss. 38-54.
• ÇSGB (2017). Tehlikeli ve Çok Tehlikeli Sınıfta Yer Alan İşlerde Çalıştırılacakların Mesleki Eğitimlerine Dair Yönetmelik. https://www.mevzuat.gov.tr/File/GeneratePdf?mevzuatNo=18581&mevzuatTur=KurumVeKurulusYonetmeligi&mevzuatTertip=5 adresinden 08 Ağustos 2024 tarihinde alınmıştır.
• Dedeoğlu, S. (2009) Eşitlik mi Ayrımcılık mı? Türkiye’de Sosyal Devlet, Cinsiyet Eşitliği Politikaları ve Kadın İstihdamı. Çalışma ve Toplum Dergisi. 2(21), Ss. 41-54.
• Dewey, J. (2020) Demokrasi ve Eğitim. (M. Karaman Çev.). Gece Kitaplığı
• Dinçer, Alaaddin (2007). Neoliberalizm Eğitim Sistemini Sermaye Lehine Yeniden Yapılandırıyor. İn: Ebru Oğuz&Ayfer Yakar (Yayına Hazırlayanlar). Küreselleşme ve Eğitim. (321- 331). Dipnot Yayınları: Ankara.
• Freeman, M. (2015). Neolıberal Polıcıes and Human Rıghts. D.E.Ü. Hukuk Fakültesi Dergisi Cilt: 17, Sayı: 2, 2015, Ss. 141-164.
• Günel, Ö. D. (2009). Mevsimsellik, Mevsimlik İstihdam ve Örgütsel Bağlılık: Konaklama İşletmelerinde Bir Araştırma. İşletme Fakültesi Dergisi, 10(2), 199-219.
• ILO, (2016). What is Temporary Employment?. https://www.ilo.org/resource/other/what-temporary-employment adresinden 01 Ağustos 2024 tarihinde alınmıştır.
• ILO. (2003). Flexibilizing Employment: An Overview. https://www.ilo.org/media/313116/download Adresinden 05.08.2024 tarihinde alınmıştır.
• ILO. (2021). “Chıld Labour Global Estımates 2020, Trends And The Road Forward”. https://www.ilo.org/sites/default/files/wcmsp5/groups/public/@ed_norm/@ipec/documents/publication/wcms_797515.pdf adresinden 08 Temmuz 2024 tarihinde alınmıştır.
• İnal, K. & Akkaymak, G. (2012) Neoliberal Transformation of Education in Turkey. Ostcolonial Studies in Education.
• Kahraman, F. (2022) Moto Kurye Olarak Çalışan Gençleri Eğreti İstihdam İçerisinde Konuşmak. İçinde Gençlik Fragmanları: Günümüzde Gençlik ve Sosyolojik Çıkarımlar. (Ed. F. Kahraman, İ. Aysel). Ss. 39-55. Gazi Kitabevi.
• Kanunu, İ. (2023, 05 22). 08 20, 2024 tarihinde 4857 İş Kanunu: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.4857.pdf adresinden 05 Ağustos 2024 tarihinde alınmıştır.
• Kırlıoğlu, M., & Özdemir, E. (2023). Çalışan Üniversite Öğrencilerinin Deneyimleri: Niteliksel Bir Çalışma. Sosyal Çalışma Dergisi, 7(2), Ss. 42-58.
• Kaya , M., & Özgülnar , N. (2015). Mevsimlik (Gezici/Geçici) Tarım İşçilerinin İki Yerleşim Birimindeki Yaşam Koşulları ve Sağlık Durumlarına Niteliksel Bir Bakış. Turk J Public Health, 2(13), 15-126.
• Kurtoğlu, A. (2012). Siyasal Örgütler ve Sivil Toplum Örgütleri Bağlamında Hemşerilik ve Kollamacılık. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 67(1), 14-169.
• Murat , S., & Şahin , L. (2011). Gençlerin İstihdamı/İşsizliği Bakımından Türk Eğitim Sisteminin Değerlendirilmesi. Çalışma ve Toplum (3), 93-135.
• Neuman, W. L. (2019). Toplumsal Araştırma Yöntemleri (Nicel ve Nitel Yaklaşımlar). (Özlem Akkaya Çev.), Ankara: Siyasal Kitapevi.
• Özveri, M. (2011) Yoksulluğun Yönetilmesi ve Sosyal Güvenlik Hakkı. Praksis Dergisi. Ss. 321-336.
• Qvortrup, J. 1994, ‘Childhood matters: An introduction’, in J. Qvortrup, M. Brady, G. Sgritta and H. Wintersberger (eds.), Childhood Matters: Social Theory, Practice and Politics (Avebury, Vienna).
• Robbins, W.M. (2010) Learning with Hard Labour: University Students as Workers. Australian Bulletin of Labour. Vol. 36. No. 1. Ss. 103-120. https://ideas.repec.org/a/fli/journl/25962.html adresinden 07 Ağustos 2024 tarihinde alınmıştır.
• Roth, G. (2019). Educated Underclass. Pluto Press.
• Sallan Gül, S. (2006). Sosyal Devlet Bitti Yaşasın Piyasa. Ebabil Yayıncılık.
• Sezer, S. (2020). Yükseköğretimde Eğitim ve Gençlerin Okullaşma, İşsizlik Oranı. İşletme ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 1(1), 129-147.
• Standing, G. (2022) Prekarya Yeni Tehlikeli Sınıf. (Çev. E. Bulut). İletişim Yayınları.
• Şen, M. (2016). Kökene Dayalı Dayanışma-Yardımlaşma Zor İş. N. Erdoğan (Ed.), Yoksulluk Halleri Ss.249-292. İletişim Yayınları.
• Şimşek, H., & Yıldırım, A. (2018). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Temiz, H. E. (2004). Eğreti İstihdam: İşgücü Piyasasında Güvencesizliğin ve İstikrarsızlığın Yeni Yapılanması. Çalışma ve Toplum Dergisi. Ss. 55-80.
• Topçuoğlu, A. & Aksan, G. (2013) Yardımlaşma ve Dayanışma Ağlarını Bir Kent Yoksulluğu Örneği Üzerinden Okumak. İdeal Kent, Sayı 8. Ss. 250-269.
• TÜİK. (2019). Çocuk İşgücü Anketi Sonuçları. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Child-Labour-Force-Survey-2019-33807 adresinden 08 Temmuz 2024 tarihinde alınmıştır.
• TÜİK, (2023) Ulusal Eğitim İstatistikleri, 2023, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Ulusal-Egitim-Istatistikleri-2023-53444. adresinden 16 Aralık 2024 tarihibde alınmıştır
• TÜİK. (2023) Turizm Uydu Hesabı, 2019-2022. https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=Egitim,-Kultur,-Spor-ve-Turizm-105 adresinden 31 Ağustos 2024 tarihinde alınmıştır.
• Türkiye Psikiyatri Derneği. (2024). Yıldırma (Mobbing). https://psikiyatri.org.tr/halka-yonelik/15/yildirma-mobbing adresinden 02 Ağustos 2024 tarihinde alınmıştır.
• Usanmaz, A. & Kahraman, F. (2020) Güvencesizlik Gençlik ve İnşaat: İnşaatın Eğitimli Gençleri Üzerine Bir Araştırma. Gençlik Araştırmaları Dergisi. Ss.106-134.
• Usanmaz, A. (2023) Eğitim ve İstihdam Sarmalında Yükseköğretim Mezunu Gençler Üzerine Bir Alan Çalışması. Mersin Üniversitesi Yayımlanmamış Doktora Tezi.
• Uyan Semerci, P. (2012) Çocuktan Yetişkine: Genç Olamayanlar. N. Yentürk, Y. Kurtaran ve G. Nemutlu (ed.), Türkiye’de gençlik çalışması ve politikaları (Ss. 401-419) içinde. (2.Baskı). İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Ünlüönen, K., & Şahin, S. (2011). Turizmde İstihdam. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 10(37), 1-25.
• Wolbers, M.H.J. (2001). Learning and Working: Double Statuses in Youth Transitions Within the European Union. Working Papers. Maastricht Universty Research Centre for Education and the Labour Market.
• Yıldız, N. (2008). Neoliberal Küreselleşme ve Eğitim. D.Ü.Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi (11), 13-32.
• Yılmaz, Z. (2012) Yoksulları Ne Yapmalı. Dipnot Yayınları.
• YÖK. (2023). 08 16, 2024 tarihinde Yükseköğretim Kurumu: https://www.yok.gov.tr/Sayfalar/Haberler/2023/yuksekogretimde-yeni-istatistikler.aspx adresinden 24 Temmuz 2024 tarihinde alınmıştır.
• YÖK. (2024, 08 13). YÖK. 08 15, 2024 tarihinde Yükseköğretim Program Atlası: https://yokatlas.yok.gov.tr/ adresinden 25 Temmuz 2024 tarihinde alınmıştır.
• YÖK. (2024, 08 13). Yükseköğretim Kurulu. 08 115, 2024 tarihinde https://www.yok.gov.tr/Sayfalar/Haberler/2024/2024-yks-yerlestirme-sonuclari-acikland%C4%B1.aspx adresinden 25 Temmuz 2024 tarininde alınmıştır.