Türk Soylulara Türkçe Öğretiminde (B2 Düzeyi) Şiirden Yararlanma

Yıl 2025, Sayı: 8, 32 - 42, 23.11.2025

Mehmet Eren

https://doi.org/10.62425/ctdal.1772842

Öz

Yabancılara Türkçe öğretimi, gittikçe yaygınlaşan bir alandır. Avrupa’dan, Afrika’dan ve Türk dünyasından Türkiye’ye gelen öğrenciler üniversitelerin Türkçe Öğretim Merkezlerinde Türkçe öğrenmektedirler. Farklı coğrafyalardan gelen öğrencilerin Türkçe öğrenme süreleri değişkenlik göstermektedir. Özellikle Türk soylu öğrencilerin Türkçeyi öğrenme ve hayatlarıyla bütünleştirme noktasında diğer coğrafyalardan gelen öğrencilere göre öğrenmeyi daha kısa sürede gerçekleştirdikleri görülmektedir. Bunun başlıca sebepleri ortak bir dil kökeninden gelmeleri, tarihî ve kültürel unsurların benzerlik göstermesidir. Bu çalışmada yabancılara Türkçe öğretimi ve Türk soylulara Türkçe öğretimi alanlarının genel çerçevesi çizilmiş, Türk soylu öğrencilerin dil becerilerini geliştirecek benzer temalı şiir örnekleri verilmiştir. Çalışmada kültürlerarası bildirişim odaklı yaklaşımla Türk edebiyatı ve Türk dünyası edebiyatlarından seçilen şiirlerin okuma dersinde okutulması, anlamı bilinmeyen kelimelerin açıklanması ve üzerine konuşulması hedeflenmiştir. Çalışmaya alınan şiirler, içerik, kültürel ve pedagojik yönlerine göre seçilmiştir. Şiirlerin çalışmanın hedef kitlesini oluşturan B2 düzeyindeki öğrencilerin anlayacağı düzeyde olmasına dikkat edilmiştir. Çalışmanın sonucunda Türk soylulara Türkçe öğretiminde şiirin dil öğretimi üzerindeki etkisi belirtilmiş, öğrencilerin ana dil ile hedef dil arasındaki bağlantıyı benzer temalı şiirler üzerinden kurabilecekleri örneklendirilmiş ve kültürel aktarım aracı olarak dil ve şiirin yaygınlaştırılması gerektiği önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

yabancılara Türkçe öğretimi , Türk soylulara Türkçe öğretimi , B2 düzeyi , dil öğretiminde şiir

Using Poetry in Teaching Turkish to Turkish Nobilities (B2 Level)

Öz

Teaching Turkish to foreigners is an increasingly popular field. Students from Europe, Africa, and the Turkic world come to Turkey to learn Turkish at Turkish Language Teaching Centers at universities. The time it takes for students from different geographies to learn Turkish varies. Students of Turkish descent, in particular, are observed to learn Turkish and integrate it into their lives more quickly than students from other geographies. This is primarily due to their shared linguistic roots and the similarities in historical and cultural elements. This study outlines the general framework for teaching Turkish to foreigners and Turkish to people of Turkish descent, and provides examples of poems with similar themes to enhance the language skills of students of Turkish descent. The study, with a focus on intercultural communication, aims to teach selected poems from Turkish literature and the literature of the Turkic world in reading classes, explaining and discussing unknown words. The poems included in the study were selected based on their content, cultural, and pedagogical aspects. Care was taken to ensure that the poems were comprehensible to the B2-level students who constituted the target audience. The study's conclusions emphasized the impact of poetry on language teaching in teaching Turkish to people of Turkish descent. It illustrates how students can connect their native language to the target language through poems with similar themes. It also suggests that language and poetry should be promoted as tools of cultural transmission.

Anahtar Kelimeler

Teaching Turkish to foreigners , teaching Turkish to people of Turkish descent , B2 level , poetry in language teaching.

Kaynakça

• Adıgüzel, S. (2018). 20. yüzyıl Azerbaycan edebiyatı. O. Söylemez & S. Azap (Ed.), Türk dünyası çağdaş edebiyatları el kitabı (s. 35-102). Kesit Yayınları.
• Ağca, F. (2016). Türkmen edebiyatı. Y. Akpınar & F. Ağca (Ed.), Çağdaş Türk edebiyatları I (s. 110–136). Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Artuç, S. (2014). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde şiir metinlerinden yararlanma. Nobel Yayınları.
• Aşlar, H., & Küçükmehmetoğlu, Ö. (2015). Kırgız şiirinin kartalı: Alıkul Osmonov. Temrin, (73), 8–9.
• Avcı, Y., & Küçük, S. (2017). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde dil bilgisi öğretimi. Turkish Studies, 12(35), 49–67.
• Barcın, S. (2024). Türk soylulara Türkiye Türkçesi öğretimi alanında yapılan çalışmalar üzerine bir değerlendirme. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 13(5), 2274–2293.
• Barın, E. (2004). Yabancılara Türkçe öğretiminde ilkeler. Türkiyat Araştırmaları, (1), 19–30.
• Bayazıt, A., & Seferoğlu, S. S. (2009). Türkiye’deki teknoloji politikalarında eğitimin yeri ve öğretmen yetiştirme politikaları. TBD 26. Ulusal Bilişim Kurultayı – BTIE 2009 Bildiriler Kitabı (s. 7–11). Türkiye Bilişim Derneği Yayınları.
• Biray, N. (2022). Muhtar Şahanov’un şiirlerinde millî kimlik ve ana dili bilinci. Kardeş Kalemler Dergisi, (187), 19–26.
• Buttanrı, M. (2005). Bulgaristan Türk edebiyatı. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(2), 27–45.
• Demiriz, H. N. (2024). Türkiye’nin 100. yılında Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi. Toplum ve Kimlik Dergisi, 1(1), 110–120.
• Duman, A. (2003). Türk soylulara Türkiye Türkçesi öğretiminde metin seçimi. Türklük Bilimi Araştırmaları, (13), 151–154.
• Emek, M. (2020). 2010–2020 yılları arasında Türk soylulara Türkiye Türkçesi öğretimi alanında Türkiye’de yapılan tez ve makale türü akademik çalışmaların çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi. A. Okur, İ. Güleç & B. İnce (Ed.), Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde yeni yönelimler 2 (s. 147–165). Beşiz Yayınları.
• Gariper, C. (2012). Yenileşmenin başlangıcı ve öncüleri. R. Korkmaz (Ed.), Yeni Türk edebiyatı 1839–2000 (s. 43–84). Grafiker Yayınları.
• Göçen, G. (2020). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde yöntem. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (18), 23–48.
• Hayber, A. (1998). Bulgaristan Türklerinin şiiri. Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, (5), 223–257.
• Kara, M. (1996). Çağdaş Türkmen şiiri. Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, (531), 852–889.
• Kasapoğlu Çengel, H. (1998). Kırgız Türkleri edebiyatı. Türk dünyası el kitabı (s. 367–397). Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları.
• Kazımoğlu, S. (1994). Türk toplulukları edebiyatı I. Ecdâd Yayınları.
• Kocaoğlu, T. (1996). Çağdaş Özbek şiiri. Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, (1), 3–53.
• Köse, D., & Özsoy, E. (2020). Türkiye’de yabancılara Türkçe öğretiminin otuz yılı: 1990–2020. Turkophone, 7(2), 27–54.
• Kurt, M. (2010). Türkçenin yabancılara öğretimi. Düşünce Dünyasında Türkiz Siyaset ve Kültür Dergisi, 1(3), 117–124.
• Polat, Ö. S., & Dilidüzgün, Ş. (2015). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde şiir etkinliklerinin kültürel işlevi. Turkish Studies, 10(7), 815–834.
• Sağlam, S., & Biray, N. (2018). 20. yüzyıl Türkmen edebiyatı. O. Söylemez & S. Azap (Ed.), Türk dünyası çağdaş edebiyatları el kitabı (s. 425–568). Kesit Yayınları.
• Söylemez, O., & Azap, S. (2017). Türk dünyası edebiyatları şiir çözümlemeleri. Kesit Yayınları.
• Tarancı, C. S. (2012). Otuz beş yaş (Bütün şiirleri) (A. Bezirci, Ed.). Can Yayınları.
• Taştekin, A. (2015). Türk dillilere Türkiye Türkçesi öğretimi nasıl olmalıdır?. International Journal of Languages’ Education and Teaching, 3(3), 43–55.
• Tosun, C. (2006). Yabancı dil öğretim ve öğreniminde eski ve yeni yöntemlere yeni bir bakış. Çukurova Üniversitesi Fen–Edebiyat Fakültesi Journal of Arts and Sciences, (5), 79–88.
• Tuğrul, S. (2024). Türk soylulara Türkiye Türkçesi öğretimi. Hacettepe Üniversitesi Yabancı Dil Olarak Türkçe Araştırmaları Dergisi, (8), 117–123.
• Türk Dil Kurumu. (Nisan 4, 2025). Türkçe sözlük. https://sozluk.gov.tr/
• Yaman, E. (1998). Özbek Türklerinin şairi: Abdulla Aripov. Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, (6), 611–638.
• Yıldız, Ü., Demir, T., & Sertoğlu, G. (2020). Türk soylu öğrencilerin Türkiye Türkçesi öğrenme süreçlerinde yararlandıkları kurum ve kaynaklara yönelik bir araştırma. International Journal of Language Academy, 8(5), 312–326.
• Yunus Emre Enstitüsü. (2018). Türkçe B2 seviye çalışma kitabı (E. Barın, Ş. Çobanoğlu, Ş. Ateş, M. Balcı & C. Özdemir, Ed.). Başak Matbaacılık.