Milli Mücadele Yıllarında İzmir’de Etkili Olan Başlıca Bulaşıcı Hastalıklar (Emraz-ı Sâriye)

Yıl 2007, Cilt: 6 Sayı: 15, 39 - 54, 01.12.2007

Ayfer Tantay

Öz

İşgal yıllarında İzmir halkı savaşın olumsuz koşullarının da etkisiyle pislik, açlık, kirli içme suları ve bilgisizlikten kaynaklanan sağlık sorunlarıyla mücadele etmiştir. Bu durum Türkler için daha elimdi. Bir yandan Yunanlılarla savaşılırken bir yandan salgınlarla baş etmeye çalışmışlardır. Kentteki salgınları önlemek için başta Sıhhiye Müdüriyeti olmak üzere, sağlık kuruluşları, belediye ve doktorlar seferber olmuştur. Hastalığın cinsine göre gazete ve mecmualarda halkı bilgilendirici ve koruyucu ilanlar, yazılar sürekli olarak yayınlanmıştır. Karantina, aşı uygulaması ve temizlik faaliyetleri milli mücadele döneminde etkisini arttırmıştır

Anahtar Kelimeler

Salgın, Aşı, Karantina, Sağlık

MAJOR CONTAGIOUS ILLNESSES THAT WERE EFFECTIVE IN IZMIR DURING NATIONAL STRUGGLE YEARS

Öz

In the years of invasion, because of the disadvantages of war, people of Ġzmir struggled with health problems coming from dirty drinking water, hunger and lack of education and hygiene. This situation is worse and more tragedic for Turks than any others. While fighting with Greeks, they tried to get rid of epidemics at the same time. In order to stop epidemics in the city, Health institutions, municipilaty, doctors and especially Directory of Health worked very much. Informatic and preserving articles and announcements were fluently published in newspapers and magazines by the type of the disease. Quarantine, application of vaccine and cleaning processes increased their effects in the period of national war.

Anahtar Kelimeler

Epidemic, Vaccination, Quarantine, Health

Kaynakça

• I.Gazete ve Dergiler Ahenk Müsavat Anadolu Payitaht Halka Doğru Sada-yı Hak Islahat Şark İleri II. Kitap ve Makaleler AKSOY, Yaşar, İzmir Efsane’den Gerçeğe, 1. baskı, İzmir Büyükşehir Belediyesi Kültür yay., İzmir, Ocak, 2002.
• ATİLLA, Nedim, Gelişen İzmir, 1. baskı, İzmir Büyükşehir Belediyesi Kültür yay., Stil Matbaacılık, İzmir, Mart 2001.
• BERBER, Engin, Yeni Onbinlerin Gölgesinde Bir Sancak: İzmir (30 Ekim 1918-15 Mayıs
• ), Tarih Vakfı Yurt yay., İstanbul, 1999.
• BEYRU, Rauf, “İzmir’de Yüzyıl Öncesinin Bir Salgını ve Düşündürdükleri”, II. Uluslararası İzmir Sempozyumu(Tebliğler) Necmi Ülker, E.Ü. Basımevi, İzmir, Nisan 1998.
• ÇAVDAR, Kazım, İzmir, İzmir Yazım-Dağıtım, İzmir, 1986.
• DOĞER, Ersin, İlk İskânlardan Yunan İşgaline Kadar Menemen ya da Tarhaniyat Tarihi, Sergi yay., İzmir 1997.
• MORALI, Bülent, Punta’dan Alsancak’a (Alsancak’ın Tarihine Kısa Bir Bakış), Güzelege Matbaası, Alsancak, İzmir. SAY, Memduh, Hijyen Bakımından İzmir Şehri, Bilgi Matbaası, İzmir, 1941.
• TANCOİGNE, J.M., İzmir’e, Ege Adalarına ve Girit’e Seyahat(Voyage A Smyrne Dans L’archipel Et L’ıle De Candıe, Bir Fransız Diplomatının Türkiye Gözlemleri(1811
• ), (Çev. Ercan Eyüboğlu), Büke yay., İstanbul, 2003.
• TEMEL, Mehmet, “İşgal Yıllarında İstanbul’un Durumu”, T.C Kültür Bakanlığı yay., Ankara, 1998.
• _________, “Birinci Dünya Savaşı ve Muharebe Yıllarında Türkiye’deki Bulaşıcı ve Zührevi Hastalıklara Karşı Alınan Önlemler”, Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, III/8, İzmir, 1999.
• YARANGA, Olaf, 19. Yüzyılın İlk Yarısında Fransız Gezginlerin Anlatımlarında İzmir, (Çev. Gürhan Tümer), İzmir yay., Ekim 2000.
• YETKİN, Sabri, “İzmir’de Veba Salgını”, Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, I/3, İzmir, 1993.
• YILDIRIM, Nuran, “Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Koruyu Sağlık Uygulamaları”, Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türkiye Ansiklopedisi, C.V, Ankara, 1985. III. Tezler
• CEREZCİ, Serap, 1919-1922 Yılları Arasında İzmir’de Gündelik Yaşam, (Yayımlanmamış
• Yüksek Lisans Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi, Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü, İzmir, 2003.
• GÜRSEL, Ali, 1920-1960 Yılları Arası Cumhuriyet Hükümetlerinin Sağlık Politikası,
• (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Hacettepe Üniversitesi, Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü, Ankara, 1998.