Öz
Kafkaslar, 1774 Küçük Kaynarca Antlaşması’ndan itibaren Çarlık Rusyası ile Osmanlı İmparatorluğu arasında şiddetli bir mücadele alanı haline gelmiştir. Bu mücadelede Çerkesler, Osmanlı tarafını tutarak, Ruslara karşı amansız bir savaşım içine girmişlerdir. Kırım Savaşı’ndan sonra ise Ruslar, Kafkaslar yönünde kararlı şekilde ilerlemişler, diğer Kafkas kavimleri ile birlikte Çerkesleri de hâkimiyetleri altına almışlardır. Bunun üzerine yurtlarından ayrılmak zorunda kalan Çerkesler, Osmanlı İmparatorluğu’nun çeşitli yerlerine yerleştirilmişler, buralarda ulusal varlıklarını korumaya çalışmışlardır. İşte bu ortamda, 1882 yılında kaleme aldıkları kapsamlı bir Çerkes Tarihi tasarısı, gerek Osmanlı tarih yazımı gerekse Çerkes tarih yazımı açısından önemli bir girişimdir. Bu girişim, geleneksel Osmanlı tarih yazımı çizgisinde ve ümmetçi-milletçi nitelikte bir tarih anlayışının ürünü sayılabilir
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- BALA, Mirza, “Çerkesler”, İslam Ansiklopedisi, C.III, İstanbul, Millî Eğitim Yayınları, 1977, s.s.375-385.
- BAYMUR, Fuat, Tarih Öğretimi, 4. Baskı, İstanbul, Gün Basımevi, 1954.
- BELL, J. S., Journal of a Residence in Circassia during the Years 1837, 1838, 1839, London, 1840.
- BORJE, Adolf, Kafkasyalı Dağlı Kavimlerin Kısa Tasfiri, (çev.: Murad Papşu), Ankara, Kafkas Derneği Yayınları, 1999.
- Cevdet Paşa Tarihinden Seçmeler, C.I, (düz. ve sad.: S. Irmak ve B. K. Çağlar), İstanbul, Millî Eğitim Basımevi, 1973.
- Çerkeslerin Sürgünü: 21 Mayıs 1864 (Tebliğler, Belgeler, Makaleler), Ankara, Kaskas Derneği Yayınları, 2001.
- Çerkesistan Tarih-i Umûmiyesinin Sûret-i Tanzîmine Dair Lâyihadır, İstanbul, Mahmud Bey Matbaası, 1301, (Bu layiha Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü kitaplığında bulunmaktadır).
- EMİL, Birol, Mizancı Murad Bey Hayatı ve Eserleri, İstanbul, 1979.
- Evliya Çelebi Seyahatnâmesi, C.VII, (sad.: T. Temelkuran, N. Aktaş ve M. Çevik), İstanbul, Üçdal Neşriyat, 1980.
- GRİGORİANTZ, Alexandre, Kafkas Halkları: Tarihî ve Etnografik Bir Sentez, (çev.: Doğan Yurdakul), İstanbul, Yeni Binyıl Yayınları, t.y.
- KARAL, Enver Ziya, Osmanlı Tarihi (1876-1908), C.VIII, 3. Baskı, Ankara, TTK Yayınevi, 1988.
- KÜÇÜK, Yalçın, “Çerkes”, Sırlar, İstanbul, Yazı-Görüntü-Ses (YGS) Yayınları, 2001.
- LONGWORTH J. A., A Year among the Cricassians, London, 1840.
- NAMİTOK, Aytek, Çerkeslerin Kökeni, 1. Kitap, (çev.: Aysel Çeviker), Ankara, Yayınları, 2003.
- TOKGÖZ, A.İ., Matbuat Hatıralarım, (yay. haz.: A. Kabacalı), İstanbul, İletişim Yayınları, 1993.
- TİMUR, Taner, Osmanlı Kimliği, Ankara, 4. Baskı, İmge Kitabevi Yayınları, 2002.
Öz
The Caucasian region, since 1774 Kütchük Kainarca Treaty, has become the struggle area between the Tsarist Russian and Ottoman Empire. In this struggle, the Circassians “Çerkes”, being in the side of the Ottomans, has been in struggle against the Russians. After the Crimean War, Russians has directed into the Caucasian, and taking under domination the Circassians with the other Caucasian tribes. Because of this, they were departed from their native land, they has been settled into the different region of the Ottoman Empire. They tried to maintain their national existence. In this condition, the draft of Circassioan historical written in 1882, has been important undertaking in the aspect of Ottoman and Circassian history written. This undertaking is the product of traditional Ottoman historical written and the aspect of peoplenational characteristic history
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- BALA, Mirza, “Çerkesler”, İslam Ansiklopedisi, C.III, İstanbul, Millî Eğitim Yayınları, 1977, s.s.375-385.
- BAYMUR, Fuat, Tarih Öğretimi, 4. Baskı, İstanbul, Gün Basımevi, 1954.
- BELL, J. S., Journal of a Residence in Circassia during the Years 1837, 1838, 1839, London, 1840.
- BORJE, Adolf, Kafkasyalı Dağlı Kavimlerin Kısa Tasfiri, (çev.: Murad Papşu), Ankara, Kafkas Derneği Yayınları, 1999.
- Cevdet Paşa Tarihinden Seçmeler, C.I, (düz. ve sad.: S. Irmak ve B. K. Çağlar), İstanbul, Millî Eğitim Basımevi, 1973.
- Çerkeslerin Sürgünü: 21 Mayıs 1864 (Tebliğler, Belgeler, Makaleler), Ankara, Kaskas Derneği Yayınları, 2001.
- Çerkesistan Tarih-i Umûmiyesinin Sûret-i Tanzîmine Dair Lâyihadır, İstanbul, Mahmud Bey Matbaası, 1301, (Bu layiha Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü kitaplığında bulunmaktadır).
- EMİL, Birol, Mizancı Murad Bey Hayatı ve Eserleri, İstanbul, 1979.
- Evliya Çelebi Seyahatnâmesi, C.VII, (sad.: T. Temelkuran, N. Aktaş ve M. Çevik), İstanbul, Üçdal Neşriyat, 1980.
- GRİGORİANTZ, Alexandre, Kafkas Halkları: Tarihî ve Etnografik Bir Sentez, (çev.: Doğan Yurdakul), İstanbul, Yeni Binyıl Yayınları, t.y.
- KARAL, Enver Ziya, Osmanlı Tarihi (1876-1908), C.VIII, 3. Baskı, Ankara, TTK Yayınevi, 1988.
- KÜÇÜK, Yalçın, “Çerkes”, Sırlar, İstanbul, Yazı-Görüntü-Ses (YGS) Yayınları, 2001.
- LONGWORTH J. A., A Year among the Cricassians, London, 1840.
- NAMİTOK, Aytek, Çerkeslerin Kökeni, 1. Kitap, (çev.: Aysel Çeviker), Ankara, Yayınları, 2003.
- TOKGÖZ, A.İ., Matbuat Hatıralarım, (yay. haz.: A. Kabacalı), İstanbul, İletişim Yayınları, 1993.
- TİMUR, Taner, Osmanlı Kimliği, Ankara, 4. Baskı, İmge Kitabevi Yayınları, 2002.
Ayrıntılar
| Diğer ID | JA68AY88KS |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Haziran 2008 |
| Gönderilme Tarihi | 1 Haziran 2008 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2008 Cilt: 7 Sayı: 16 |