Afgan Kralı Emanullah Han’ın Türkiye Gezisi

Yıl 2008, Cilt: 7 Sayı: 16, 311 - 333, 01.06.2008

İsmail Akbaş

Öz

Mustafa Kemal Atatürk çağdaş bir Türkiye kurmuştu. Bu cumhuriyet, laik bir demokrasiyi arzuluyordu. Atatürk’ün en büyük hedeflerinden birisi de, genç cumhuriyeti doğu toplumlarına tanıtmaktı. Afganistan’ın Türkiye’nin kurtuluş mücadelesinde çok önemli bir yeri vardı. Türkiye Büyük Millet Meclisi’ni ilk tanıyan ülkelerden birisiydi. Karşılıklı anlaşmalar yapılmış ve teknik ekipler gidip gelmişti. Afganistan’ın başında Mustafa Kemal’den ve onun yaptığı büyük işlerden çok etkilenen genç bir Kral olan Emanullah Han vardı. Bu sıcak ilişkiler Cumhuriyetin ilanından sonra da devam etti. Emanullah Han, Türkiye’ye ilk gelen yabancı devlet adamlarından biri oldu. Eşi ile birlikte 20 Mayıs 1928’de Türkiye’ye geldi. Atatürk konuğunu büyük bir misafirperverlikle karşıladı. O’na hem Türkiye Cumhuriyeti’nin kazanımlarını tanıtma imkânı buldu; hem de Türk-Afgan ilişkilerinde yeni bir sürece girildi

Anahtar Kelimeler

Cumhuriyetin İlk Yabancı Konuğu, Afgan Kral’ı Emanullah Han, Türkiye Ve Afganistan, Başkent’in İlk Resmi Misafiri

Kaynakça

• ALTAY, Fahrettin, 10 Yıl Savaş Ve Sonrası(1912–1922), İnsel yay., İstanbul, 1970. Ana Britannica Genel Kültür Ansiklopedisi.
• ARMAOĞLU Fahir,20 Yüzyıl Siyasi Tarihi, C:1,Türkiye İşbankası Kültür Yayınları.
• Atatürk Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi doğu Dilleri ve Edebiyatları Bölümü, Fars Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı/[e-mail]
• BARUT Mustafa, Türkiye Cumhuriyeti Tarihi, Aklim Yayınevi, Ankara. Geçmişten Günümüze Türk-Afgan İlişkileri, Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Yayınları, Ankara, 2009.
• İnönü Ansiklopedisi, C.I, Maarif mat., Ankara, 1943.
• İslam Ansiklopedisi, C:IV, Milli Eğitim Basımevi, 1964.
• KARAL, Ziya Enver, Atatürk’ten Düşünceler, Doğuş LTD. ŞTİ. mat., Ankara.
• MANZAR A.M., Afganistan Üzerinde Kızıl Bulutlar ,Çev: İsmail Bosnalı, ,Öncü yay.
• SARAY, Mehmet, Afganistan ve Türkler, İ.Ü Edebiyat Fakültesi yay., İstanbul, 1987.
• _____________, Türk-Afgan Münasebetleri, Veli yay., İstanbul 1984.
• _____________, Atatürk ve Türk Dünyası, Türk Tarih Kurumu yay., Ankara, 1995.
• SARIHAN Zeki,Kurtuluş Savaşımızda Türk-Afgsn İlişkileri,Kaynak Yay., s.118.
• ŞİMŞİR, Bilal N, Ankara… Bir Başkentin Doğuşu, Bilgi yay., Ankara, 1998.
• _____________, Atatürk ve Yabancı Devlet Başkanları, C.I, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara, 1993.
• _____________, Atatürk ve Afganistan, Avrasya Stratejik Araştırmalar Merkezi yay., Ankara, 2002.
• SARIHAN Zeki,Kurtuluş Savaşımızda Türk-Afgan Münasebetleri,Kaynak Yay., 2002.
• Türkiye Ansiklopedisi (1923-1973), C.I, Kaynak Kitaplar, İstanbul.
• UYSAL Hasan, Adı Afganistan, Boyut Yayınları, İstanbul,1988.
• UZBEK, A. Jelil, Afganistan’da Sosyal ve Kültürel Hayat, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Isparta, 2002.
• HAN, Ahmet K., “Kavşaktaki Ülke”, National Geographic Türkiye, Aralık, 2001.
• -İsimsiz Makale-,“Afganistan ve Hükümdarları” Servet-i Fünun Dergisi, C:64, Ankara, 1928.
• Serveti Fünun Dergisi, “Afganistan ve Hükümdarları” , C: 64, Ahmet İhsan mat., Ankara, 1928.
• ŞİMŞEK, Halil, “Türk-Afgan İlişkileri ve Türkiye’nin Afgan Politikası”, www.hsimsek.com.
• ÜNAL, Ertan, “Cumhuriyet’in ilk Resmi Konuğu”, Popüler Tarih Dergisi, S.78, Şubat 2007.