Yeni Alfabenin Kabulü Sonrası Mersin’de Açılan Millet Mektepleri ve Çalışmaları

Yıl 2009, Cilt: 8 Sayı: 18, 117 - 135, 01.06.2009

İbrahim Bozkurt Birgül Bozkurt

Öz

Türkiye’de Harf Devrimi’nin gerçekleşmesi sonrasında öncelikli hedef en kısa sürede en çok sayıda vatandaşa yeni harfleri öğretebilmek olmuştur. Bu amaçla 1 Ocak 1929’dan başlayarak Millet Mektepleri ülkenin birçok bölgesinde örgütlenmesini tamamlayarak eğitim seferberliğine başlamıştır. Türkiye’de diğer illerde olduğu üzere Mersin’de de yeni harflerin kabulü sonrasında “Millet Mektepleri” açılmış ve toplumun her kesimine okuma-yazma öğretimi uygulamasına başlanmıştır. Millet Mekteplerine halkın ilgisini çekebilmek amacıyla yararlanılan en önemli propaganda araçları ise yerel ve ulusal basın olmuştur. Mersinlilere, Millet Mektepleri’nin açılışı, çalışmaları ve diğer konularda bilgilendirme görevini üstlenen yayın organı ise “Yeni Mersin Gazetesi” olmuştur. Yeni Mersin Gazetesi, 1929 yılında yayın hayatına başlamış ve daha ilk sayılardan başlamak üzere Harf Devrimi, Millet Mektepleri, okuma-yazma bilmenin önemi, Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve Harf Devrimi gibi konulara yer vermiştir

Anahtar Kelimeler

Harf Devrimi, Millet Mektepleri, Eğitim, Mersin

PUBLIC SCHOOLS AND THEIR ACTIVITIES IN MERSIN AFTER THE ADOPTION OF THE LATIN ALPHABET

Öz

The primary goal after the realization of the alphabet reform in Turkey was to teach these new letters to as many citizens as possible in the shortest term. To achieve this goal, Public Schools in a number of regions of the country completed their organizations and started their educational campaigns after January 1, 1929.In Mersin, too, as in the case of a large number of provinces in Turkey, Public Schools were opened and literacy courses concentrating on the new alphabet were initiated. The most important means of propaganda to attract the attention of the public to Public Schools were the local and national press. The newspaper that informed the public in Mersin about the openings, activities, and other issues concerning Public Schools was Yeni Mersin Gazetesi (The New Mersin Newspaper). This newspaper started its publication in 1929 and presented the public with the information on the alphabet reform, Public Schools, the significance of literacy, Mustafa Kemal Atatürk, etc

Anahtar Kelimeler

The Alphabet Reform, Public Schools, Education, Mersin

Kaynakça

• NAN, Afet, “Yeni Harflerin Kabulü ve Millet Mekteplerinin Açılışı Esnasında MilliEğitim Bakanı Mustafa Necati’nin Ölümü”, Belleten, C.XXXII, S.125, Ankara,1968.
• ALBAYRAK, Mustafa, “Millet Mekteplerinin Yapısı ve Çalışmaları, 1928-1935”,Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, C.10, S.29, Temmuz 1994. (9 Aralık 2009Tarihli Erişim) (http://www.atam.gov.tr/index.php?Page=DergiIcerik&IcerikNo=1043)
• Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri, I-III, TTK Basımevi, Ankara, 1989.
• ATAY, Falih Rıfkı, Çankaya, Kıral Matbaası, İstanbul, 1984.
• AYAS, Nevzad, Türkiye Cumhuriyeti Milli Eğitimi (Kuruluşlar ve Tarihçeler), MilliEğitim Basımevi, Ankara, 1948.
• BERKES, Niyazi, Türkiye’de Çağdaşlaşma, Doğu-Batı Yayınları, İstanbul Matbaası, İstanbul, 1978.
• BİNBAŞIOĞLU, Cavit, “Eski Milli Eğitim Bakanlarından Mustafa Necati’nin TürkEğitim Tarihindeki Yeri”, (Ed.: Fatma Gök), 75 Yılda Eğitim, Bilanço-98, TarihVakfı Yayınları, İstanbul, 1999.
• DEVELİ, H. Şinasi, Dünden Bugüne Mersin, Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Yay., Mersin, 2001.
• EMRE, Ahmet Cevdet, İki Neslin Tarihi (Mustafa Kemal Neler Yaptı), Hilmi Kitabevi, İstanbul, 1960.
• ERGÜN, Mustafa, Atatürk Devri Türk Eğitimi, Ocak Yayınları, Ankara, 1997.
• GERAY, Cevat, Halk Eğitimine Giriş, Ankara Mülkiyeliler Birliği Yayını, Ankara, 1970.
• GÖK, Fatma, “75 Yılda İnsan Yetiştirme, Eğitim ve Devlet”, (Ed.: Fatma Gök), 75 Yılda Eğitim, Bilanço-98, Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul, 1999.
• İNAN, M. Rauf, Mustafa Necati, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Ankara, 1980.
• KOLOĞLU, Orhan, Cumhuriyet’in İlk Onbeş Yılı (1923-1938), Boyut Yayınları, İstanbul, 1999.
• LEWİS, Bernard, Modern Türkiye’nin Doğuşu, TTK Basımevi, Ankara, 1991.
• ÖZDEMİR, Emin, “Yazı Devrimi ve Düşünsel Yapı”, Cumhuriyet, 1 Kasım 1978.
• ÖZERDİM, Sami N., Yazı Devriminin Öyküsü, TDK Yayınları, Ankara, 1978.
• SADOĞLU, Hüseyin, Türkiye’de Ulusçuluk ve Dil Politikaları, Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2003.
• ŞAHİN, Mustafa, “Bir Halk Eğitim Çalışması Örneği Olarak Millet Mektepleri”, Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmalar Dergisi, C.1, S.2, Yıl: 1992, s.s.213-234.
• TURAN, Şerafettin, Türk Devrim Tarihi, 3.Kitap, Bilgi Yayınevi, İstanbul, 1995.
• ÜLKÜTAŞIR, M. Şakir, Atatürk ve Harf Devrimi, TDK Yayınları, Ankara, 1981.
• YORULMAZ, Hüseyin, Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Alfabe Tartışmaları, Kitabevi Yayınları, İstanbul, 1995.
• ZÜRCHER, Erik Jan, Modernleşen Türkiye’nin Tarihi, İletişim Yayınları, İstanbul, 1995