Türk Kadınının Muhtarlık Ve Köy İhtiyar Heyetlerine Seçme Seçilme Hakkını Kazanması ve Türkiye’nin İlk Kadın Muhtarı Gül Esin (Hanım)

Yıl 2010, Cilt: 9 Sayı: 20, 171 - 190, 01.06.2010

Günver Güneş

Öz

Kadının sosyal, ekonomik ve özellikle de siyasal yaşantıya etkili bir biçimde katılımında yaşanan güçlükler tartışılan bir meseledir. Türk Devrimi sürecinde modern yaşamın simgesi olarak kadınların öne çıkarıldığı hep söylenegelmiştir. Modern bir toplum oluşturma çabasındaki Cumhuriyet ideolojisi, kadın hakları konusunda ciddi bir zihniyet ve bakış açısı değişikliği ortaya koymuştu. Dolayısıyla, Türk kadınının siyasal boyutta temsilinin Cumhuriyet rejimi sonrasında ivme kazandığı iddia edilebilir. Türk kadını, yeni rejimin kendilerine tanımış olduğu fırsatın bilinci içerisinde, sağlanan olanaklardan mümkün olduğunca yararlanma yoluna gitmiş ve 1930 ve 1934 yıllarındaki düzenlemelerle siyasal alanda söz sahibi olmuştur. Çağdaşlaşmanın gereği olarak atılan bu adımlar içinde, 1933 yılında köy muhtarı ve köy ihtiyar heyetlerine kadınların da seçilme hakkını kazanması, bu süreçte önemli bir dönemeçtir.Aydın İli Demircidere Köyünde yapılan seçimler sonrasında, Türkiye’nin ilk kadın muhtarı olma özelliğine sahip Gül Hanım, Türk kadınının yeteneklerini, siyasal haklarını ve siyasal yaşamdaki yerini sergilemesine/sergileyebilmesine dair iyi bir örnektir

Anahtar Kelimeler

Aydın, Cumhuriyet Dönemi, Seçme/Seçilme Hakkı, Muhtar, Gül Hanım

GAINING THE ELECTORATE RIGHTS OF TURKISH WOMEN AS THE CHIEF AND A MEMBER OF VILLAGE ASSEMBLY AND THE FIRST FEMALE VILLAGE CHIEF OF TURKEY: GÜL ESİN (HANIM)

Öz

Women’s joining effectively to social, economic and especially political life has been a matter to be argued. In the process of Turkish Revolution, it is always declared that women were brought forward as the symbol of modern life. Republican ideology that aimed to form a modern society, introduced radical changes in mentality and a new point of view in women rights. So, it can be claimed that representation of Turkish women in politics gained momentum after Republican regime.Turkish women who were aware of the rights that had been given by the new regime, benefited as far as possible from the opportunities, and they had a right in political life thanks to the innovations in 1930 and 1934. It is the turning point in this process that there were innovations for modernity one of which was electorate rights of women to become the chief and a member of village assembly in 1933.After the election in Aydın Province- Demircidere Village, Gül Hanım who became the first chief of a village was a good example for capability of Turkish women, their rights in politics and positions in political life

Anahtar Kelimeler

Aydın, Republic Era, Electroral Rights, Chief, Gül Hanım

Kaynakça

• ACAR, Derya Genç, Aydın Tarihinde Kadın, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Aydın 2007.
• ÇAKIR, Serpil, “Siyasal Yaşam Katılım Mücadelesinde Türk Kadını”, Kadınlar ve Siyasal Yaşam, İstanbul 1991, s.131-141.
• ERDOĞAN, Hamza, “Türkiye’nin İlk Kadın Muhtarı Mercimekliden”, Aksiyon, sayı: 721, İstanbul 2009, s.5.
• İNAN, Afet, Atatürk Hakkında Hatıralar ve Belgeler, Ankara 1968.
• __________, Atatürk’ten Mektuplar, Ankara 1981, s.11. Afet İnan, Atatürk Ve Türk Kadın Haklarının Kazanılması, Ankara 1964.
• ÖZTÜRK, Kazım, Türk Parlamento Tarihi, TBMM- IX. Dönem (1950-1954) VII. Cilt TBMM Vakfı Yay No: 18, Ankara 2000.
• YAKAR, Emek Semen, İzmir’de Kadın Hareketi (1928-1978), Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kadın Çalışmaları Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir 2004.