Öz
Tarihimizde 1912–1922 yılları, Balkan Savaşları’ndan Milli Mücadele’nin sonuna kadar süren 10 yıllık savaş dönemini kapsamakta ve Osmanlı Devleti’nin çöküş sürecine tanıklık etmektedir. Türk Milletinin ölüm kalım mücadelesi verdiği bu dönem, büyük toplumsal sıkıntı ve huzursuzluklarla geçen bir süreç olmakla birlikte; Türkiye Cumhuriyetinin kurulmasına giden yolda önemli kilometre taşlarını teşkil etmiştir. 20. yüzyıl başlarındaki bu uzun savaş yılları, sosyal tarih perspektifinden bakıldığında, önemli miktarda yetişmiş ve kalifiye insan gücünün cephelerde yitirilmesine yol açmıştır. Bu süreçte Türk ordusunun esasını teşkil eden Anadolu halkı, vatan savunmasına katılmayı kutsal bir görev bilmiş; büyük sıkıntılar ve yokluklar içerisinde canı pahasına her türlü fedakârlığa katlanmıştır. Vatan savunmasında verilen sayısız şehitlerimiz, yokluklar içerisindeki Türk insanının, bağımsızlık uğrunda gösterdiği emsalsiz fedakârlığın timsali ve Türk milletinin gurur abidesi olmuşlardır. Bu nedenledir ki, vatan savunmasında şehit olanlar üzerine yapılacak çalışmalar, bizleri yaşanmış tarihimize götürecek ve o günlerin havasını gerçekçi bir şekilde kavramamızı sağlayacaktır. Bu suretle, içinde yaşadığımız toprakların ne fedakârlıklarla korunmuş olduğunu izlerken; aynı zamanda bu toprakları canı pahasına koruma sorumluluğunu da üzerimizde taşımış olacağız. Hazırladığımız bu makalede, Türk milletini derinden etkileyen ve büyük kayıpların verildiği I. Dünya Savaşı ve Milli Mücadele sürecinde Bursa Yenişehir ilçesindeki şehitler tespit edilecek ve değerlendirilecektir. Yenişehirli şehit listelerinin tespitinde yararlanılan temel kaynak ise, Milli Savunma Bakanlığı’nın (MSB) yayımladığı Şehitlerimiz adlı beş ciltlik yayının Bursa’yı kapsayan ikinci cildi olmuştur
Anahtar Kelimeler
I. Dünya Savaşı Milli Mücadele Yenişehirli Şehitler Müstecip Onbaşı Yenişehir Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti
Kaynakça
- AKKILIÇ, Yılmaz, Kurtuluş Savaşında Bursa, Birinci Kitap, Basın Kültür Sarayı, Bursa, 2008.
- __________,“Çanakkale’de Bir Başka Kahraman Yenişehirli Müstecip Onbaşı”, Bursa Defteri, Eylül 2006.
- ARMAOĞLU Fahir, 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi 1914-1980, Türkiye İş Bankası Kültür Yay., Ankara, 1993.
- BALCIOĞLU, Mustafa, “Birinci Dünya Savaşına Girişimizle İlgili Tartışmalar ve Yeni Belgeler”, Tarih ve Toplum, Sa: 114, Haziran 1993.
- Bursa İli Çanakkale Şehitleri Proje Kitabı, Haz: Fevzi Çakmak, Uludağ Üniversitesi, Bursa, 2008.
- Bursa İşgal Günlüğü 1920-1922, Der: Canip Bey, Yayına Haz: Turgay Gündüz, Düşünce Kitabevi, İstanbu,l 2004.
- “Bursa” mad., Yurt Ansiklopedisi, C:3, Anadolu Yay., İstanbul, 1982.
- EĞİLMEZ, Mümtaz Şükrü, Milli Mücadelede Bursa, Tercüman Tarih Yay., İstanbul, 1981
- ELAL, Melih, “Çanakkale’de Bursa Jandarma Taburunun İzlerini Ararken”, Bursa Defteri, Eylül 2006
- ERASLAN, Cezmi, II. Abdülhamit ve İslam Birliği, İstanbul, 1992.
- EROĞLU, Hamza, Türk İnkılap Tarihi, Savaş Yay., Ankara, 1990.
- Genelkurmay Harp Tarihi Başkanlığı, Birinci Dünya Harbinde Türk Harbi-Osmanlı İmparatorluğunun Siyasi ve Askeri Hazırlıkları ve Harbe Giriş, Ankara, 1970.
- HÜLAGÜ, Orhan, Milli Mücadelede Bursa, Emre Yay., İstanbul, 2001.
- KOCATÜRK, Utkan, Atatürk ve Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Kronolojisi, TTK, Ankara.
- KÖSTÜKLÜ, Nuri, “Balkan Savaşlarından Milli Mücadele’ye Şehitler Üzerine Yapılacak Bilimsel Araştırmalarda Metot ve Kaynak Meselesine Dair Bazı Düşünceler”, 9. Askeri Tarih Kongresi, 22-24 Ekim 2003.
- Milli Savunma Bakanlığı, Yurtiçi Şehitlikler, Ankara, 1999.
- Osmanlı Sanayi 1913-1915 Yılları İstatistikleri, Haz. Gündüz Ökçün, Hil Yay., İstanbul, 1984.
- SARIHAN, Zeki, Kurtuluş Savaşı Günlüğü, C: II-III-IV, TTK Yay., Ankara, 1996.
- Şehitlerimiz, Osmanlı-Rus, Osmanlı-Yunan, Trablusgarp, Balkan, I. Dünya, İstiklal, Kore, Kıbrıs, İç Güvenlik, C. II, Milli Savunma Bakanlığı Yay, 1998.
- UĞURALP, Erturan, “8 Temmuz’dan 11 Eylül’e”, Uludağ, S. 23, Eylül 1939.
- YALAZAN, Talat, Türkiye’de Yunan Vahşet ve Soykırım Girişimi, C: II, Genelkurmay Basımevi, Ankara, 1994.
- YÜCEER, Saime, Bursa’nın İşgal ve Kurtuluş Süreci, Uludağ Üniversitesi Yay., Bursa, 2001.
- __________, Tanıkların Anlatılarıyla Bursa Sözlü Tarih Arşivi, Uludağ Üniversitesi, Bursa, 2005.
Öz
In our history, the years of 1912-1922 covers the period of 10-year war which lasted from the end of the Balkan Wars to the Turkish National War and testifies to the process of collapse of the Ottoman Empire. The period of the Turkish nation was fighting for its life or death, is a process experiencing the great social distress and unrest and also has constituted significant milestones on the path to the establishment of the Republic of Turkey.The long war years in the early twenty century has led to the loss a significant amount of trained and skilled manpower in the fronts. In this process, the people of Anatolia that formed the basis of the Turkish army knew a sacred duty to participate in the defense of the country. The numerous martyrs in defense of homeland have become the symbol of unique sacrifice of the Turkish people within shortages and the paragon of proud of the Turkish nation.The works to do on those killed in defense of homeland, will lead us to our history and will provide a realistic grasp of those days. In this way, we will understand the land that we live in be preserved with great sacrifices.In this article, the martyrs in district of Yenişehir of Bursa in the process of the Balkan Wars, World War I and the Turkish National War will be determined and assessed. The basic source using in this article, Martyrs Book published by the Ministry of National Defense in 5 volume. This book’s 2. volume covers the Bursa District
Anahtar Kelimeler
The First World War Turkish National War Martyrs of Yenisehir Mustecip Corporal National Association of Self-Defense of Yenisehir
Kaynakça
- AKKILIÇ, Yılmaz, Kurtuluş Savaşında Bursa, Birinci Kitap, Basın Kültür Sarayı, Bursa, 2008.
- __________,“Çanakkale’de Bir Başka Kahraman Yenişehirli Müstecip Onbaşı”, Bursa Defteri, Eylül 2006.
- ARMAOĞLU Fahir, 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi 1914-1980, Türkiye İş Bankası Kültür Yay., Ankara, 1993.
- BALCIOĞLU, Mustafa, “Birinci Dünya Savaşına Girişimizle İlgili Tartışmalar ve Yeni Belgeler”, Tarih ve Toplum, Sa: 114, Haziran 1993.
- Bursa İli Çanakkale Şehitleri Proje Kitabı, Haz: Fevzi Çakmak, Uludağ Üniversitesi, Bursa, 2008.
- Bursa İşgal Günlüğü 1920-1922, Der: Canip Bey, Yayına Haz: Turgay Gündüz, Düşünce Kitabevi, İstanbu,l 2004.
- “Bursa” mad., Yurt Ansiklopedisi, C:3, Anadolu Yay., İstanbul, 1982.
- EĞİLMEZ, Mümtaz Şükrü, Milli Mücadelede Bursa, Tercüman Tarih Yay., İstanbul, 1981
- ELAL, Melih, “Çanakkale’de Bursa Jandarma Taburunun İzlerini Ararken”, Bursa Defteri, Eylül 2006
- ERASLAN, Cezmi, II. Abdülhamit ve İslam Birliği, İstanbul, 1992.
- EROĞLU, Hamza, Türk İnkılap Tarihi, Savaş Yay., Ankara, 1990.
- Genelkurmay Harp Tarihi Başkanlığı, Birinci Dünya Harbinde Türk Harbi-Osmanlı İmparatorluğunun Siyasi ve Askeri Hazırlıkları ve Harbe Giriş, Ankara, 1970.
- HÜLAGÜ, Orhan, Milli Mücadelede Bursa, Emre Yay., İstanbul, 2001.
- KOCATÜRK, Utkan, Atatürk ve Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Kronolojisi, TTK, Ankara.
- KÖSTÜKLÜ, Nuri, “Balkan Savaşlarından Milli Mücadele’ye Şehitler Üzerine Yapılacak Bilimsel Araştırmalarda Metot ve Kaynak Meselesine Dair Bazı Düşünceler”, 9. Askeri Tarih Kongresi, 22-24 Ekim 2003.
- Milli Savunma Bakanlığı, Yurtiçi Şehitlikler, Ankara, 1999.
- Osmanlı Sanayi 1913-1915 Yılları İstatistikleri, Haz. Gündüz Ökçün, Hil Yay., İstanbul, 1984.
- SARIHAN, Zeki, Kurtuluş Savaşı Günlüğü, C: II-III-IV, TTK Yay., Ankara, 1996.
- Şehitlerimiz, Osmanlı-Rus, Osmanlı-Yunan, Trablusgarp, Balkan, I. Dünya, İstiklal, Kore, Kıbrıs, İç Güvenlik, C. II, Milli Savunma Bakanlığı Yay, 1998.
- UĞURALP, Erturan, “8 Temmuz’dan 11 Eylül’e”, Uludağ, S. 23, Eylül 1939.
- YALAZAN, Talat, Türkiye’de Yunan Vahşet ve Soykırım Girişimi, C: II, Genelkurmay Basımevi, Ankara, 1994.
- YÜCEER, Saime, Bursa’nın İşgal ve Kurtuluş Süreci, Uludağ Üniversitesi Yay., Bursa, 2001.
- __________, Tanıkların Anlatılarıyla Bursa Sözlü Tarih Arşivi, Uludağ Üniversitesi, Bursa, 2005.
Ayrıntılar
| Diğer ID | JA68EC85MS |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Haziran 2010 |
| Gönderilme Tarihi | 1 Haziran 2010 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2010 Cilt: 9 Sayı: 20 |