20 DAY İZMİR GOVERNORSHİP -BEFORE INVASION- OF TAHSİN UZER WHO WAS DISMISSED BECAUSE OF PARTISANSHIP AND CONFLİCT DURING OTTOMAN’S LAST PERİOD

Yıl 2011, Cilt: 10 Sayı: 22, 33 - 45, 01.06.2011

Mustafa -cemile Şahin

Öz

After the 18th of October 1918, too many invasions began in most parts of the country but partisanship and conflict went on as fast as it could during the period of the Ottoman Government. At that period İzmir was the main sanjak of Aydın Province. After invasion of Syria, Ottoman’s last Syrian governor Tahsin Bey who had leave Syria began his duty as the governor of İzmir on the 19th of November, 1908. Tahsin Uzer took over İzmir governorship from Rahmi Bey, after twenty days he had to leave his duty to Ethem Bey but Tahsin Uzer who was a very active person put signature to many important works. Before and after Tahsin Uzer’s governorship, invasions didn’t take place but that an invasion was approaching was told loudly by many experienced statesmen. At that critical period changing the governor so often was regarded as leaving İzmir to invasion and its destiny by the notables ot the city. All the governors, including Tahsin Uzer, who were assigned at that period started their duty with inverstigating the previous governor’s works throughly. Assigned governors, as a result of partisanship, were made to do so by the assigning authorities. This situation caused a possible invasion to be ignored as governments and governors were busy whit the daily concerns and unproductive debates. After the resignation of the Government which assigned Tahsin Uzer as İzmir governor, the new government dismissed the bureaucrats of the “Party of Union and Progress” as its first duty. Affected by that dismissal Governor Tahsin Uzer was dismissed on the 29th of November 1918

Anahtar Kelimeler

Tahsin Uzer, The Governors of İzmir, The Province of Aydın, Occupation, The Governments of Ottoman

HareketleriOsmanlı’nın Son DönemindePartizanlik ve İç Çekişmeler Sebebiyle Azledilen Tahsin (Uzer) Bey’in–İşgal Öncesi- 20 Günlük İzmir Valiliği

Öz

30 Ekim 1918 sonrası vatanın birçok yerinde işgaller başlamış, ancak Osmanlı Hükümetlerinde partizanlık, iç çekişmeler olanca hızıyla sürmüştür. O dönemde İzmir, Aydın Vilayeti’nin merkez sancağı (livası) dır. Suriye’nin işgali sonrası, Suriye’den ayrılmak zorunda kalan; Osmanlı’nın son Suriye Valisi Tahsin Bey, İzmir Valiliği görevine 9 Kasım 1918’de başlamıştır. Tahsin Bey, Rahmi Bey’den İzmir Valiliği görevini devralmış, 20 gün sonra görevini, Ethem Bey’e bırakmak zorunda kalmıştır. Ancak çok aktif bir kişilik olan Tahsin Bey, İzmir’de bu 20 günde önemli işlere imza atmıştır. Tahsin Bey’in İzmir Valiliği öncesi ve sonrasında henüz işgal başlamamıştır. Ancak, muhtemel bir işgalin yaklaştığı birçok deneyimli devlet adamı tarafından sesli bir şekilde dile getirilmeye başlanmıştır. Bu kritik dönemde, valinin sık sık değiştirilmesi, şehrin ileri gelenleri tarafından İzmir’in işgale ve kaderine terk edilmesi olarak değerlendirilmiştir. Tahsin Bey de dâhil bu dönemde atanan tüm valiler, bir önceki valinin icraatlarını didikleyerek işe başlamıştır. Atanan valiler; partizanlığın bir sonucu olarak, atayan irade tarafından yönlendirilerek bu tutuma itilmiştir. Bu durum da muhtemel bir işgalin göz ardı edilmesine sebebiyet vermiş, hükümetler ve valiler günlük işlerle, kısır çekişmelerle meşgul olmuşlardır. Tahsin Bey’i Aydın Valiliği’ne tayin eden Hükümet’in istifası sonrası, işbaşına gelen Hükümet, ilk iş olarak ittihatçı bürokratları görevlerinden almıştır. Vali Tahsin Bey’de bu İttihatçı avından etkilenerek 29 Kasım 1918’de görevinden azledilmiştir

Kaynakça

• İç İşleri Bakanlığı Arşivi, Vali Tahsin Uzer’in Şahsi Dosyası, Dosya (Sicil) No: 1222, Nu. 6/8.
• İç İşleri Bakanlığı Arşivi, Vali Tahsin Uzer’in Şahsi Dosyası, Dosya (Sicil) No: 1222, Nu. 6/9.
• İç İşleri Bakanlığı Arşivi, Vali Tahsin Uzer’in Şahsi Dosyası, Dosya (Sicil) No: 1222, Nu. 6/11.
• İç İşleri Bakanlığı Arşivi, Vali Tahsin Uzer’in Şahsi Dosyası, Dosya (Sicil) No: 1222, Nu. 6/12.
• İç İşleri Bakanlığı Arşivi, Vali Tahsin Uzer’in Şahsi Dosyası, Dosya (Sicil) No: 1222, Nu. 6/13.
• İç İşleri Bakanlığı Arşivi, Vali Tahsin Uzer’in Şahsi Dosyası, Dosya (Sicil) No: 1222, Nu. 6/14.
• İç İşleri Bakanlığı Arşivi, Vali Tahsin Uzer’in Şahsi Dosyası, Dosya (Sicil) No: 1222, Nu. 6/16.
• İç İşleri Bakanlığı Arşivi, Vali Tahsin Uzer’in Şahsi Dosyası, Dosya (Sicil) No: 1222, Nu. 6/32.
• İç İşleri Bakanlığı Arşivi, Vali Tahsin Uzer’in Şahsi Dosyası, Dosya (Sicil) No: 1222, Nu.6/34.
• İç İşleri Bakanlığı Arşivi, Vali Tahsin Uzer’in Şahsi Dosyası, Dosya (Sicil) No: 1222, Nu. 40.
• İç İşleri Bakanlığı Arşivi, Vali Tahsin Uzer’in Şahsi Dosyası, Dosya (Sicil) No: 1222, Nu. 42.
• İç İşleri Bakanlığı Arşivi, Vali Tahsin Uzer’in Şahsi Dosyası, Dosya (Sicil) No: 1222, Nu. 43.
• ARIKAN, Zeki, “Mütareke Döneminde İzmir”, Çağdaş Türkiye Araştırmaları Dergisi, C.1, S.1, Dokuz Eylül Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü Yay., İzmir, 1991.
• Arkadaşlarının Atatürk’ten Kopuşuna İsmet Paşa, ‘Rauf’un Öfke Anı’ Demişti. Yakın Tarihimiz Dergisi, 16, Milliyet Gazetesi Yay., İstanbul, 1962.
• BAYAR, Celal, Ben de Yazdım, C.5, Sabah Kitapları Yay., İstanbul, 1997.
• ÇAPA , Mesut, “İzmir Müdafaa-i Hukuk-ı Osmaniye Cemiyeti (Aralık 1918-Mart 1920)”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, S.21, C.VII, Temmuz 1991.
• ÇAYCI, Abdurrahman, Gazi Mustafa Kemal Atatürk Millî Bağımsızlık ve Çağdaşlaşma Önderi (Hayatı ve Eseri), Atatürk Araştırma Merkezi Yay., Ankara, 2002.
• ÇOKER, Fahri, Türk Parlamento Tarihi Millî Mücadele ve T.B.M.M. I. Dönem 1919 – 1923 III. C.I. Dönem Milletvekillerinin Özgeçmişleri, Türkiye Büyük Millet Meclisi Vakfı Yayınları No:6, Ankara, 1993.
• ERDEHA, Kamil, Milli Mücadele’de Vilayetler ve Valiler, Remzi Kitabevi, İstanbul, 1975.
• “Fevzipaşa Bulvarı”, http://wowturkey.com/forum/viewtopic.php?p=746420, 18.05.2008.
• GÜLCAN, Oğuz, Batı Anadolu’da Kuvayı Milliyenin Oluşumu (1919–1920), Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2007.
• KOCATÜRK, Utkan, Atatürk ve Türkiye Cumhuriyeti Kronolojisi 1918-1938, Türk Tarih Kurumu Yay., Ankara, 1988.
• MEHMETEFENDİOĞLU, Ahmet, “Rahmi Bey’in İzmir Valiliği”, Çağdaş Türkiye Araştırmaları Dergisi, C.1, S.3, Dokuz Eylül Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü Yay., İzmir, 1993.
• OKYAR, Fethi, Üç Devirde Bir Adam, (Yay. Haz.: Cemal Kutay), Tercüman Yay., İstanbul, 1980.