AMERİKAN BASININDA İZMİR YANGINI VE YANGIN SONRASI DURUM (EYLÜL-ARALIK 1922)

Yıl 2012, Cilt: 12 Sayı: 24, 123 - 147, 01.06.2012

Turgay Bülent Göktürk

Öz

9 Eylül 1922 tarihi; özgürlüğü ve bağımsızlığı için yola çıkan Türk Ulusu’nun, Mustafa Kemal’in gösterdiği hedef doğrultusunda, zaferle taçlandırdığı bir gün olması nedeniyle, Türk Ulusal Bağımsızlık Savaşı’nda özel bir yere sahiptir. İşte bu önemli olayın, Türk Ordusu’nun İzmir’i yeniden ele geçirişinin hemen dört gün sonrasında, 13 Eylül’de meydana gelen ve yabancı kaynaklarda Büyük İzmir Yangını (Great Fire of Smyrna) olarak adlandırılan felaket, İzmir’in tüm ekonomik, sosyolojik ve fiziksel görüntüsünü değiştirmiştir. İzmir’in Türk ve Yahudi mahalleleri dışındaki üçte ikisinin yanması ile sonuçlanan bu olayın ne şekilde başladığı, günümüzde bile tartışılan, üzerinde incelemeler yapılan bir konudur. Bu konuda, Amerikan arşiv belgeleri, Fransız kaynakları ve Basını ile İngiliz Basını araştırmacılar tarafından incelenerek, soru işaretlerine yanıt aranmıştır. Bu çalışmada da dönemin Amerikan Basını, özellikle de o dönem konuya özel ilgi gösterdiği görülen The New York Times gazetesi temel alınarak incelenmiş ve İzmir Yangını ile birlikte yangın sonrası İzmir’in ve mültecilerin durumunun Amerikan Basını tarafından ne şekilde gözlemlendiğine ışık tutulmaya çalışılmıştır

Anahtar Kelimeler

İzmir, Yangın, Amerikan Basını, New York Times, Göçmen

FIRE OF SMYRNA AT AMERICAN PRESS AND SITUATION AFTER FIRE

Öz

On September 9, 1922 has a special place in Turkish National Independence War, because the Turkish Nation which is set out for freedom and independence in line with the objectives pointed by Mustafa Kemal and crowned with victory. This important event; just four days after the Turkish Army recapture Izmir, occured on September 13 which foreign sources called it as the Great Fire (Great Fire of Smyrna), changed all of Izmir, economic, sociological and also changed the physical appearance. Even today peope discuss how this incident begun which resulting in heartburn of the two-thirds of İzmir except the Turkish and Jewish neighbourhoods. In this regard, the American archive documents, the French and the British Press by researchers examining the sources and the press, question marks have been investigated. In this study,especially the American Press, in particular examined, which especially based on New York Times, that they showed special interest in that period and tried to shed some light in chronological order. how the status of refugees have been observed and interpreted by the U.S. media both during and after fire in Izmir

Anahtar Kelimeler

Fire, American Press, New York Times, Refugee

Kaynakça

• ERDAL, İbrahim, “Amerikan Arşiv Belgelerine Göre İzmir’in Boşaltılması ve Rum Göçmenlere Yardım Konusu”, Karadeniz Araştırmaları, C.VI, S.21, Bahar 2009,
• GÖKDEMİR, Oktay, “Fransız Kaynaklarının Işığında 1922 İzmir Yangını” , ÇTTAD, VI/15, (2007/Güz), ss.19-38.
• KIRIŞMAN, Mustafa, “Fransız Basınında İzmir Yangını Üzerine Bazı Değerlendirmeler”, ÇTTAD, X/22, (2011/Bahar), ss.77-93.
• YILDIRIM, Vehbi Emre, “İngiliz Basınına Göre İzmir Yangını ve Göçmenlerin Durumu”, Doktora Çalışması, Dönem Ödevi, 2010.