20. YÜZYIL BAŞLARINDA SELANİK LİMANINDA DENİZ TİCARETİ

Yıl 2012, Cilt: 12 Sayı: 24, 27 - 46, 01.06.2012

Özlem Yıldız

Öz

1430 yılında Osmanlı egemenliğine geçen Selanik 1912 yılına kadar yaklaşık 482 yıl Osmanlı egemenliğinde kalacaktı. Asya ile Avrupa kıtasının geçiş noktasında olan kent Osmanlı Devleti’nin Balkanlardaki en önemli limanı olacaktı. Ege Denizi’ne bakan Selanik limanı, Akdeniz’den Karadeniz’e giden ve ticaret yapan uluslararası gemilerin güzergâhları üzerinde bulunuyor ve gemiler Selanik’e uğramadan geçmiyorlardı. Süveyş kanalının açılışı ile Selanik kenti İngiliz malları için en kısa yolu oluşturmaya başlayacaktı. Sanayi devrimi, buharlı gemilerin ticarî yaşamda etkin olarak kullanılmaya başlanması, Balta limanı antlaşması ile birlikte Selanik dış ticarette daha önemli bir yer tutmaya başlayacaktı. Selanik limanını hinterlandına bağlayan demiryollarının yapılması ile hinterlandıyla daha sıkı ilişkiler kurmaya başlayacaktı. Limanın yapılması ile birlikte Selanik kenti ticarî olarak giderek önem kazanacaktı. Biz bu çalışmamızda Selanik limanının 20. yüzyıldaki deniz ticaretini ülkelere, ürünlere göre ortaya koymaya çalıştık. Beş büyük Osmanlı limanı içerisinde Selanik limanının yerini belirlemeye çalıştık

Anahtar Kelimeler

Selanik Limanı, Deniz Ticareti, Liman Trafiği

20TH CENTURY, SELANİK HARBOUR SEA TRADE

Öz

In 1430 Selanik got under The Ottoman Empire’s domination which lasted until the year 1912, approximately 482 years. Being the midpoint of Asia and Europe, the city was the most important seaport of The Ottomans in the Balkans. Selanik Seaport was facing to the Aegean Sea so it was on the route of international trade ships on their way to Blacksea and they never passed without stopping at Selanik seaport. With the openning of Suez Channal the city Selanik became the shortest way for British supplies. With the Industrial Revolution, the use of steam-powered ships, and the Treaty of Balta Harbour, Selanik’s place in international trade became more considerable. By the construction of railroads between the Selanik harbour and its hinterland, it was attempted to better the connection between the two. With the construction of the previously mentioned harbour, Selanik had earned the importance it deserved.With this demonstration, we tried to show Selanik’s trade in 20th century as sorted by countries and goods, and also tried to show the Selanik Harbour’s place among five big harbours of the Ottoman Empire

Anahtar Kelimeler

Thessaloniki Port, Maritime Trade, Port Traffic

Kaynakça

• Parlamentary Papers, Accounts and Papers (1906-1912)
• Diplomatic and Consular Reports Turkey , Report For The Year 1908 On The Trade Of The Consular District Of On Salonica, London, 1909.
• Diplomatic and Consular Reports Turkey, Report For The Year 1909 On The Trade Of The Consular District Of On Salonica, London, 1910.
• Diplomatic and Consular Reports Turkey, 1908 Manastır Raporu.
• Diplomatic and Consular Reports Turkey, Report For The Year 1905 on The Trade Of The Consular District Of Salonica, London, 1906.
• Diplomatic and Consular Reports Turkey, Report For The Year 1910 On The Trade Of The Consular District Of On Salonica, London, 1911.
• Diplomatic and Consular Reports Turkey, Report For The Year 1911 On The Trade Of The Consular District Of On Salonica, London, 1912.
• Selanik Vilayeti Salnamesi, Selanik Hamidiye Mektebi Matbaası, Selanik, 1322(1904/1905).
• ANASTASSİADOU, Meropi, Tanzimat Çağında Bir Osmanlı Şehri: Selanik 1830- 1912, TVYY, İstanbul, 2001, s.99.
• ARSLAN, İsmail, Selanik’in Gölgesinde Bir Sancak: Drama(1864-1913), Bilge Kültür Sanata Yay., İstanbul, 2010.
• BAYRAM, Selahattin, Osmanlı Döneminde Selanik Limanı(1869-1912), İ.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), İstanbul, 2009.
• COLONAS, Vassilis, “Mimarî Dönüşümler”, Selanik(1850-1918)- Yahudilerin Kenti ve Balkanların Uyanışı, (Gilles Veinstain, Çev: Cüneyt Akalın),İletişim Yay., İstanbul, 2001, ss.177-182.
• GUANARİS, Basil K., “Selanik”, Doğu Akdeniz Liman kentleri 1800-1914, (Çağlar Keyder, Donald Quataert, Eyüp Özveren), TVYY, İstanbul, 1994, ss.110- 115.
• _______________, “Economic Developments in Macodonia, 1430-1912”,http:// www.macedonianheritage.gr/ContemporaryMacedonia/Downloads/ Macedonia_Vol_1_p_58-83_Gounaris.pdf, s.64-65.
• İPEK, Nedim, Selanik’ten Samsun’a Mübadiller, Samsun Büyükşehir Belediyesi Kültür Yay., Samsun, 2010.
• KEYDER, Çağlar, QUATAERT, Donald, ÖZVEREN, Eyüp, “Osmanlı İmparatorluğunda Liman Kentleri: Bazı Kuramsal ve Tarihsel Perspektifler, Doğu Akdeniz Liman kentleri 1800-1914, (Çağlar Keyder, Donald Quataert, Eyüp Özveren), TVYY, İstanbul, 1994, s.131 vd.
• Mehmet Aziz, Büyük Bir Derdimiz (Osmanlı Deniz Ticareti), Artin Asadoryan ve mahdumları Matbaası, 1327.
• POLAT, Emre, Osmanlı’nın İlk Yahudi Sosyalisti, Truva Yay., İstanbul, 2004.
• QUATAERT , Donald, Selanik, İletişim Yay., İstanbul, s.189.
• ___________________, “İlk Fabrika Bacaları”, Selanik (1850-1918)- Yahudilerin Kenti ve Balkanların Uyanışı, (Gilles Veinstain, Çev: Cüneyt Akalın), İletişim Yay., İstanbul, 2001.
• YAVUZ, Nuri, “Birinci Balkan Harbi ve Selanik’in Kaybı”, Gazi Akademik Bakış Dergisi, Cilt 1, Sayı 2, Yaz 2008, s.152.
• YEROLYMPOS, Aleksandra, “ Kozmopolit Bir Kentleşme”, Gilles Veinstein, Selanik, (1850-1918)- Yahudilerin Kenti ve Balkanların Uyanuşı, (Çev: Cüneyt Akalın),İletişim Yay., İstanbul, 2001, s.175.
• YILDIZ, Özlem, II. Meşrutiyet’ten I. Dünya Savaşı’na Osmanlı Devleti’nde Deniz Ticareti (1908-1914), DEÜ. Atatürk ilkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), İzmir, 2012.