Öz
Milli Mücadeleyi başarıyla gerçekleştirerek Türkiye Cumhuriyeti'ni kuran I. Dönem Türkiye Büyük Millet Meclisi, İstanbul'un 16 Mart 1920'de işgal güçleri tarafından işgalinin sonucu olarak Osmanlı Meclisi Mebusanı'nın 11 Nisan 1920'de kapatılmasının ardından 23 Nisan 1920'de Ankara'da açılmıştır. Olağanüstü şartlar altında açılan bu Meclis 1920-1923 arasında çalışmalarını sürdürmüştür. Nüfus oranlarının dikkate alınmayarak her sancaktan 5 milletvekilinin seçilmesi esasına göre belirlenen I.TBMM'de Yunan işgali altındaki İzmir'i 3'ü Meclis-i Mebusan'dan katılan toplam 8 milletvekili temsil etmiştir. Bunlar; Hasan Tahsin Uzar(Meclis-i Mebusan), Refet Bele(Meclis-i Mebusan), Yunus Nadi Abalıoğlu(Meclis-i Mebusan), Mahmut Esat Bozkurt, Ahmet Reşid Bey, Dr. Mustafa Bengisu, Enver Tekand ve Hacı Süleyman Bilgen'dir.
Mondros Mütarekesi ardından başlayan işgallere karşı en büyük tepkiyi 15 Mart 1919'da İzmir'in işgali ortaya çıkarmış ve ulusal direniş örgütlenmelerini hızlandırmıştır. Milli Mücadele hareketinin hem başlangıç hem de bitiş noktasında yer alması açısından İzmir önemli bir mevkide bulunmaktadır. Bu nedenle I.Dönem parlamentoda görev yapan İzmir vekilleri hem İzmir'in kurtarılması hem de Türkiye Cumhuriyeti'nin şekillenmesinde özverili bir çalışma içerisinde yer almışlardır.
Bu çalışmada, I.Dönem TBMM'de görev yapan İzmir vekillerinin meclis içindeki faaliyetleri incelenmiştir. Bununla birlikte İzmir ve çevresinde milli mücadele ile ilgili bazı olayların Meclisteki yansımaları da değerlendirilmiştir. Ayrıca, I. Dönem TBMM'de İzmir vekillerinin Meclisteki faaliyetleri, komisyon üyelikleri, Meclis içindeki gruplaşmada nerede yer aldıkları da incelenmeye çalışılmıştır. Çalışmamız İzmir vekillerinin sadece Meclisin I. Dönemindeki(1920-1923) faaliyetlerini kapsamakta olup, milli mücadeledeki diğer faaliyetleri ve ikinci ve daha sonraki yasama dönemlerindekini kapsamamaktadır.
Anahtar Kelimeler
Öz
After the Ottoman Parliament was closed on 11 April 1920 as a result of occupation of İstanbul on 16 March 1920 by the Allied Forces, the First Grand National Assembly, which won the War of İndependence and founded the Republic of Turkey, was founded in Ankara on 23 April 1920. This parliament continued its activities between the years of 1920 and 1923 under extraordinary circumstances. For the First Grand National Assembly five deputies was chosen from every sancak without consideration of population rate. İzmir, which was under Greek Occupation, was represented by eight deputies, three of which were from the Ottoman Parliament. These deputies were: Hasan Tahsin Uzar (Ottoman Parliament), Refet Bele (Ottoman Parliament), Yunus Nadi Abalıoğlu (Ottoman Parliament), Mahmut Esat Bozkurt, Ahmet Reşid Bey, Dr. Mustafa Bengisu, Enver Tekand and Hacı Süleyman Bilgen.
The occupation of İzmir on 15 March 1919 generated the strongest reaction against the occupations that started after the Armistice of Mudros and accelerated the national resistance organizations. İzmir had an important role since it was on both the starting point and the ending point of the War of İndependence. Thus İzmir deputies, who served in the First Grand National Assembly, also had an important role in both the reclaim of İzmir and the building of the Turkish Republic.
İn this study, activities of İzmir deputies, who served in the First Grand National Assembly, are examined. İn addition to this, reflections of some developments, related to the War of İndependence in İzmir and its vicinity, in the Parliament are evaluated. Besides the activities of İzmir deputies of the First Grand National Assembly and their memberships of commisions and what side they took in the factions in the parliament are tried to be analyzed. Only the activities of İzmir deputies in the parliament and the first legislative period are included in our study; their other activities in the War of İndependence and the later legislative periods are not included.
Anahtar Kelimeler
İzmir Turkish War of independence First Grand National Assembly ofTurkey Parliament
Ayrıntılar
| Diğer ID | JA69ES24SK |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Aralık 2015 |
| Gönderilme Tarihi | 1 Aralık 2015 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2015 Cilt: 15 Sayı: 31 |