THE JOURNEY OF ANKARA DELEGATION TO EUROPE WHO PARTICIPATED IN LONDON CONFERENCE BASED ON ANATOLIA IN ANTALYA NEWSPAPER (FEBRUARY 6-22, 1921)

Yıl 2016, Cilt: 16 Sayı: 33, 71 - 91, 13.01.2017

Muhammet Güçlü

Öz

The purpose this study was to describe the journey of Ankara Delegation, who

participated in London Conference during the Turkish National Struggle. Turkish Grand

National Assembly selected Antalya as a departure point. Details of the journey were obtained

mainly from Anatolia in Antalya Newspaper published in Antalya, and also supported by

national newspapers and reminiscences.

The members of the delegation departed from Ankara on February 6, 1921. They

first went to Afyon through Eskişehir by train then arrived to Antalya on Friday, February 11

via Burdur with phaeton, because they couldn’t find an automobile. One day later the head

of delegation Mr. Bekir Sami (Kunduh), who travelled with an automobile joined them in

Antalya. The delegation first went to Rhodes with a torpedo boat named Konter belonging to

Italy, thereafter they reached to Brindisi on February 16 with a destroyer named Audacieux

then arrived to Rome. The delegation stayed in Rome for a few days during which they met

with Sforza, the Foreign Minister of Italy. In the mean time, they received an official invitation

from London for the conference, upon which they came to London on February 22, 1921

through Milano and Paris. During their journey new participants joined the delegation from

Rome and Paris.

Anahtar Kelimeler

London Conference, Mr. Bekir Sami, Anatolia in Antalya, Ankara, Rome

ANTALYA’DA ANADOLU GAZETESİNE GÖRE LONDRA KONFERANSI’NA KATILAN ANKARA HEYETİ’NİN AVRUPA’YA YOLCULUĞU (6-22 ŞUBAT 1921)

Öz

Bu çalışmada Milli Mücadele döneminde Londra Konferansı’na katılan Ankara

heyetinin yol güzergâhı konu edinilmiştir. Çalışmayı TBMM’nin heyete çıkış güzergâhı

olarak belirlediği şehirde yayınlanan Antalya’da Anadolu gazetesinin nüshalarını kullanarak

yazmaya çalıştım. Ayrıca çalışmayı ulusal gazeteler ve hatıralarla desteklemeye gayret ettim.

TBMM’de belirlenen Ankara Heyeti 6 Şubat 1921 tarihinde yola çıkmıştır. Heyet

önce demiryoluyla Eskişehir üzerinden Afyon’a gelmiştir. Oradan kara yoluyla Burdur

üzerinden 11 Şubat Cuma günü Antalya’ya ulaşmıştır. Bu yolculuk otomobil bulunamadığı

için at arabaları ile yapılmıştır. Heyet başkanı Bekir Sami Bey (Kunduh) ise bir gün sonra

otomobil ile Antalya’ya gelmiştir. Ankara Heyeti, İtalyanlara ait Konter torpidobotu ile önce

Rodos’a gitmiştir. Sonra Audacieux adlı torpido muhribiyle 16 Şubat’ta Brindisi’ye ve oradan

Roma’ya ulaşmıştır. Bir kaç gün Roma’da kalan heyet reisi ve üyeleri İtalya Dışişleri Bakanı

Sforza ile görüşmüştür. Burada konferansa katılması için Londra’dan resmi bir davet almıştır.

Bunun üzerine Milano ve Paris yoluyla 22 Şubat 1921 tarihinde Londra’ya ulaşmıştır. Ankara

heyetine Roma ve Paris’de katılımlar olmuştur.

Anahtar Kelimeler

Londra Konferansı, Bekir Sami Bey, Antalya’da Anadolu, Ankara, Roma

Kaynakça

• Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi, 030.18.01.01.1.3.20.
• Antalya’da Anadolu, 19 Kanun-u evvel 1336.
• Antalya’da Anadolu, 8 Şubat 1337.
• Antalya’da Anadolu, 10 Şubat 1337.
• Antalya’da Anadolu, 11 Şubat 1337.
• Antalya’da Anadolu, 13 Şubat 1337.
• Antalya’da Anadolu, 14 Şubat 1337.
• Antalya’da Anadolu, 15 Şubat 1337.
• Antalya’da Anadolu, 17 Şubat 1337.
• Antalya’da Anadolu, 18 Şubat 1337.
• Antalya’da Anadolu, 20 Şubat 1337.
• Antalya’da Anadolu, 21 Şubat 1337.
• Antalya’da Anadolu, 22 Şubat 1337.
• Antalya’da Anadolu, 23 Şubat 1337.
• Antalya’da Anadolu, 24 Şubat 1337.
• Antalya’da Anadolu, 25 Şubat 1337.
• Antalya’da Anadolu, 12 Eylül 1338.
• TBMM. Gizli Celse Zabıtları, C. I, Ankara, 1985.
• ADIVAR, Halide Edip, Türkün Ateşle İmtihanı-Kurtuluş Savaşı Anıları, XI. bs. , İstanbul, 1994.
• AKYÜZ, Yahya, Türk Kurtuluş Savaşı ve Fransız Kamuoyu 1919-1922, Ankara, 1975.
• ARIKAN, Zeki, “Mihail Rodas’ın Anıları”, İzmir Kent Kültürü Dergisi, S. 6, Mart 2003.
• ATATÜRK, Kemal, Nutuk (1919-1927), Yay. Haz. Zeynep Korkmaz, Ankara, 2004.
• AYBARS, Ergün, Türkiye Cumhuriyeti Tarihi I, İzmir, 7. bs. , Ercan Kitabevi, 2000.
• BAYUR, Yusuf Hikmet Türkiye Devletinin Dış Siyasası, Ankara, 2. bs. , 1995.
• ÇELEBİ, Mevlüt, Milli Mücadele Döneminde Türk-İtalyan İlişkileri, Ankara, 2002.
• ERTEN, Süleyman Fikri, Milli Mücadele’de Antalya, Antalya, 1996.
• GEREDE, Hüsrev, Hüsrev Gerede’nin Anıları-Kurtuluş Savaşı, Atatürk ve Devrimler, Haz. Sami Önal, İstanbul, 2002, 3. bs. , 2002.
• GRASSİ, Fabio L., İtalya ve Türk Sorunu (1919-1923) Kamuoyu ve Dış Politika, Çev. Nevin Özkan-Durdu Kundakçı, İstanbul, 2003.
• GROOT, Alexander H. De, “Hollanda Basınında Mustafa Kemal Atatürk ve Türk Milli Hareketi 1919-1923” , Çev. Neslihan Demirkol, Kebikeç, S. 25, 2008.
• GÜÇLÜ, Muhammet, “Antalya’da Yerel Basının İlk Temsilcisi: Antalya’da Anadolu Gazetesi (19 Aralık 1920-12 Eylül 1922)”, Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, S. 25, Güz 2012.
• GÜÇLÜ, Muhammet, Dr. H. Burhanettin Onat ve Hayatı (1894-1976), Antalya, 2004.
• GÜÇLÜ, Muhammet, “Milli Mücadele Döneminde Hollandalı Gazeteci George Nypels’in Anadolu İzlenimleri (Aralık 1920-Mart 1921)”, Cumhuriyet Tarihi Araştırmaları Dergisi, S. 19, 2014.
• JAESCHKE, Gotthard, Türk Kurtuluş Savaşı Kronolojisi, Mondros’tan Mudanya’ya Kadar (30 Ekim 1918-11 Ekim 1922), Ankara, 2. bs. , 1989.
• MORALI, Nail, Mütareke’de İzmir-Önceleri ve Sonraları, Yay. Haz. Erkan Serçe, İzmir Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayını, İzmir, 2002.
• ONAT, Burhanettin, Bir Zamanlar Antalya-Bir Antalya Sevdalısının Kaleminden, Ed. Ayşe Üçok, İstanbul, 2000.
• ÖKTE, Haydar Rüştü, Mütareke ve İşgal Anıları, Haz. Zeki Arıkan, Ankara, 1991.
• ÖZTOPRAK, İzzet, Kurtuluş Savaşı’nda Türk Basını (Mayıs 1919-Temmuz 1921), Ankara, 1981.
• ÖZTOPRAK, İzzet, “Dışişleri Bakanı Bekir Sami Bey’in İstifası Meselesi” , Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, S. 25, Kasım 1992.
• SANAY, Recai, Türk Casusu İngiliz Kemal Milli Mücadele’de, Anlatan: İngiliz Kemal (Esat Tomruk), Kültür Kitabevi, C. I, İstanbul, 1966.
• SATAN, Ali (Der.), İngiliz Yıllık Raporlarında Türkiye 1921, Çev. Sevtap Demirci, İstanbul, 2011.
• SONYEL, Salahi R., Türk Kurtuluş Savaşı ve Dış Politika, C. II, Ankara, 3. bs. , 2003.
• SONYEL, Salahi R. (2010), Gizli Belgelerde Mustafa Kemal, Vahdettin ve Kurtuluş Savaşı, Ankara.
• STREİT, Clarence K., Bilinmeyen Türkler (Ocak-Mart 1921), Çev. M. Alper Öztürk, Yay. Haz. Heath W. Lowry, İstanbul, 2011.
• TOPUZ, Hıfzı, II. Mahmut’tan Holdinglere Türk Basın Tarihi, İstanbul, 2003.
• TUNÇ, Salih, İşgal Döneminde İstanbul Basını (1918-1922), İstanbul Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul, 1999.
• Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti, Tarih IV-Türkiye Cumhuriyeti Tarihi, 2. bs. , İstanbul, 1934.