OCCUPATION OF IZMIR AND ITS ECHOES AT CANADIAN PRESS

Yıl 2020, Cilt: 20 Sayı: 40, 65 - 84, 14.09.2020

Cihan Özgün İbrahim Hamaloğlu

Öz

Immediately after the Occupation of İzmir by the Greeks on May 15, 1919, it is
understood that both the Greeks living in İzmir and the Greek occupation forces started
to make physical and psychological violence to the Turks, regardless of civilian or military
discrimination. This violence has been sustained through numerous methods of Greek
authorities, such as misleading the world public opinion regarding the occupation, isolating
the Turks in the international public opinion and pushing them into a defeated country
psychology. In this study, it has been tried to reveal the details of the violence in the Canadian
press, which is the subject of most of the news about the Occupation of İzmir. At the same time,
the Canadian press, in which Greek, British and American diplomacy is highly influential,
this study has also make some points on the content of the publication policy followed after
the occupation of İzmir by the Greeks.

Anahtar Kelimeler

Izmir, Occupation, Canada, Press

İZMİR’İN İŞGALİNİN KANADA BASININDAKİ YANKILARI

Öz

15 Mayıs 1919 tarihinde İzmir’in Yunanlılar tarafından işgal edilmesinden hemen
sonra hem İzmir’de yaşayan Rumlar ve hem de Yunan işgal kuvvetleri tarafından, İzmir
ve çevresinde sivil ya da asker ayrımı yapmaksızın, Türklere fiziksel ve psikolojik şiddetin
başladığı anlaşılmaktadır. Söz konusu bu şiddet, Yunan yetkili makamlarının işgale ilişkin
olarak dünya kamuoyunu yanıltmak, Türkleri uluslararası kamuoyunda yalnızlaştırmak,
yenik bir ülke psikolojisine itmek gibi çok sayıda yöntemle sürdürülmüştür. Bu çalışmada,
Kanada basınında İzmir’in İşgalini konu edinen haberlerin hemen hemen çoğunda yer alan,
söz konusu şiddetin ayrıntıları ortaya konulmaya çalışılmıştır. Aynı zamanda, Yunanistan,
İngiltere ve Amerikan diplomasisinin hayli etkili olduğu Kanada basınında, İzmir’in
Yunanlılar tarafından işgal edilmesinden sonra takip edilen yayın politikasının içeriği üzerine
de tespitlerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

İzmir, İşgal, Kanada, Basın

Kaynakça

• The Border Cities Star, 16 May 1919, p. 1.; 19 May 1919, p. 8.; 22 May 1919, p. 1.; 24 May 1919, p. 8.; 27 May 1919, p. 4.
• The Daily Colonist, 14 August 1919, p. 9.; 14 June 1919, p. 8.; 18 May 1919, p. 1.; 18 May 1919, p. 2.; 18 May 1919, p. 6.; 29 October 1919, p. 11.
• The Daily Gleaner, 11 June 1919, p. 1.; 16 May 1919, p. 1.; 17 May 1919, p. 5.; 20 June 1919, p. 7.; 20 May 1919, p. 1.; 22 May 1919, p. 1.; 22 May 1919, p. 4.; 25 August 1919, p. 9.; 26 July 1919, p. 1.; 27 June 1919, p. 1.; 27 May 1919, p. 1.; 28 May 1919, p. 4.; 30 May 1919, p. 7.
• The Edmonton Bulletin, 17 May 1919, p. 17.; 19 May 1919, p. 1.; 27 June 1919, p. 3.; 29 October 1919, p. 5.
• The Evening Telegram, 19 May 1919, p. 3.; 19 July 1919, p. 3.; 22 May 1919, p. 3.; 29 May 1919, p. 7.
• The Lethbridge Daily Herald, 15 August 1919, p. 9.; 16 May 1919, p. 1.; 17 May 1919, p. 11.; 21 August 1919, p. 7.; 22 May 1919, p. 1.; 7 July 1919, p. 1.; 9 August 1919, p. 5.; 19 May 1919, p. 1.
• The Strathmore Standard, 28 May 1919, p. 2.; 27 August 1919, p. 6.
• The Winnipeg Evening Tribune, 18 June 1919, p. 3.; 29 October 1919, p. 3.; 31 October 1919, p. 1.; 8 November 1919, p. 8.
• Ali Çetinkaya’nın Millî Mücadele Dönemi Hatıraları, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Araştırma Merkezi Press, Ankara, 1993.
• Belgelerle Yunan mezalimi (İşgal Sonrası Askeri Makamlardan Gönderilen Raporlar, Tahkik Heyeti Raporları, Uluslararası Tahkik Heyeti Raporu, İstanbul’da Yapılan Mitinglerin Bildiri Metinleri ve Yunan Mezalimine Dair Rapor ve Yazılar), Prepared by Zekeriya Türkmen, Ocak Press, Ankara 2000, p. 81, 284.
• KARAKAŞ Ömer, Lozan Tutanaklarına ve TBMM Zabıt Ceridelerine Göre Lozan’da Azınlıklar Meselesi, T.C. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Bilim Dalı Unpublished Master Thesis, Ankara 2008.
• KESKİN Nuray Ertürk, “1919: İşgal Yönetimi Ve Kurtuluş Örgütlenmesi”, Açıklamalı Yönetim Zamandizini 1919 – 1928, Ed. Nuray Ertürk Keskin, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayın No: 604, Kamu Yönetimi Araştırma ve Uygulama Merkezi: 8 Türkiye Cumhuriyeti İdare Tarihi Araştırması (TİDATA), Ankara, 2012.
• KOPARAN Necdet, Türk Jandarma Teşkilâtı (1908-1923), Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü, Ankara, 2007.
• YALAZAN Talat, Türkiye’de Yunan Vahşet ve Soykırımı Girişimi (15 Mayıs 1919- 9 Eylül 1922), Vol. 1, General Staff Printing House, Ankara 1994.
• BORLAT Barış, “Milli Mücadele Sırasında Yunanlıların ve İtilaf Devletlerinin Çanakkale Bölgesinde Savaş Hukukuna Aykırı Davranışları Hakkında Kısa Notlar”, Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi Atatürk ve Çanakkale Savaşları Araştırma Merkezi Çanakkale Araştırmaları Türk Yıllığı, Year: 9, Issue: 10-11, Spring-Autumn 2011, pp. 109-126.
• ÇETİNKAYA İzel, Avustralya Basınında İzmir’in İşgali, İzmir Araştırmaları Dergisi, Year 5, Issue 10, İzmir, 2019, pp. 69-92.
• ÇUKUROVA Bülent, “15 Mayıs 1919, İzmir’de Yunan Mezalimi”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Vol: III, Issue: 8, Ankara, 1987, pp. 461- 471.
• ELMACI Mehmet Emin, “İzmir Halkı’nın Yazdıklarıyla İzmir’de Yunan İşgali ve Mezalimi”, Kuva-yı Milliye’nin 90. Yılında İzmir ve Batı Anadolu- 1 Uluslararası Sempozyum Bildiriler, 6-8 September 2009, İzmir, 2010, pp. 72-93.
• GÖKÇEN Salim, “Milli Mücadele’de Yunan İşgallerinin Genel Karakteri”, ÇTAD, Year 12, Issue 23, Spring 2016, p. 89-111.
• GÜNEŞ Günver, “İzmir’in İşgali ve Aydın’daki Yankıları”, Askerî Tarih Araştırmaları Dergisi, Issue 9, Year 5, February 2007, pp. 23-55.
• KARABULUT Sezen, “Amerikan Basınında İzmir Şehrinin Yunanistan Tarafından” İşgali, Belgi, Issue 11, Winter 2016/1, pp. 1-15.
• KOLUTEK Mikail, “İşgal Öncesi İzmir’de Asayiş Olayları ve Yerli Rumların Tutumlarına Dair Bir Değerlendirme”, Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, Vol. 7, Issue 1/1, 2017, pp. 110- 117.
• MERCAN Salih, “Yunan Mezalimi ve Buna Dair Milletlere Çekilen Protesto”, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Issue: 40, pp. 391- 412.
• MERT Hasan, “İzmir’in Karagünü: 15 Mayıs 1919”, Kuva-yı Milliye’nin 90. Yılında İzmir ve Batı Anadolu- 1 Uluslararası Sempozyum Bildiriler, 6-8 September 2009, İzmir, 2010, pp. 49- 56.
• TURAN Mustafa, “İzmir’in İşgali Üzerine”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, XII/ 36, November 1996, pp. 739-753.
• TÜRKMEN Zekeriya, “İzmir’in İşgali Olayı ve Yunanlıların XVII. Kolordu Mensuplarına Yönelik Gasp ve Yağmalama Hareketi”, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Issue 10, 2001, p. 121- 155.
• UYANIK Necmi, “İzmir’in İşgaline Karşı Konya Yöresinden Gelen Tepkiler”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1/5, Fall 2008, p. 837- 868.
• YELLİCE Gürhan, “Megali İdea Mı Mare Nostrum Mu? Mondros Mütarekesi’nden İzmir’in İşgaline İtalyan-Yunan İlişkileri ve Propaganda Savaşı- 1918-1919”, Tarih Okulu Dergisi (TOD) 11/ XXXVI, 2018, pp. 177- 228.