Üniversite Öğrencilerinin Öz Yeterlik Algılarının İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 49 Sayı: 1, 163 - 184, 28.04.2020

Haktan Demircioğlu , Esra Işık

Öz

Bu araştırma, üniversite öğrencilerinin öz yeterlik algılarını çeşitli değişkenlere göre incelemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Türkiye’nin Ankara şehrindeki Hacettepe Üniversitesi’nde öğrenim gören 232 üniversite öğrencisi oluşturmuştur. Çalışma, nicel araştırma yöntemlerinden tarama modeline ve kesitsel tarama desenine göre tasarlanmıştır. Verilerin elde edilmesinde ‘Genel Öz Yeterlik Ölçeği’ ile araştırmacılar tarafından geliştirilen ‘Kişisel Bilgi Formu’ kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen verilerin normal dağıldığı ortaya konmuş, bu nedenle veriler çoklu karşılaştırmalar için kullanılan tek yönlü varyans analizi (ANOVA) yöntemi ile analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda, üniversite öğrencilerinin öz yeterlik algılarının öğrencilerin akademik ortalamaları ve yetiştirilme tarzları açısından anlamlı düzeyde farklılık gösterdiği; buna karşın sınıf düzeyi, yaş, yaşamının çoğunun geçirildiği yerleşim yeri, aile yapısı, kardeş sayısı, ailenin ortalama gelir düzeyi ve barınma durumu değişkenlerine göre anlamlı bir farklılık göstermediği bulunmuştur.  

Anahtar Kelimeler

Üniversite öğrencileri, Öz yeterlik, Öz yeterlik algısı

Analyzing Self-Efficacy Perception of University Students

Öz

This study was performed in order to analyze university students’ self-efficacy perception in view of various factors. The study group comprised 232 university students studying at Hacettepe University located in Ankara, Turkey. The study was designed on the basis of the survey method as a quantitative research method and a cross-sectional survey pattern. During the process of data acquisition, the ‘General Self-Efficacy Scale’ and the ‘Personal Information Form’ developed by the researchers were used. It was found that the data acquired within the scope of the research was distributed normally, thus, the data was analyzed using one-way analysis of variance (ANOVA), a test for multiple comparisons. As a result of the study, university students’ self-efficacy perceptions were found to be significantly different in terms of their academic average and upbringing style, but, on the other side, not significantly different in terms of the variables of their class level, age, place they lived most of their lives, family structure, number of siblings, average level of family income and housing status.

Anahtar Kelimeler

University students, Self-efficacy, Self-efficacy perception

Kaynakça

• Akay, H., & Boz, N. (2011). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Matematiğe Yönelik Tutumları, Matematiğe Karşı Öz-Yeterlik Algıları Ve Öğretmen Öz-Yeterlik İnançları Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi Bahar, 9(2), 281–312.
• Akbaş, A., & Çelikkaleli, Ö. (2006). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Fen Öğretimi ÖzYeterlik İnançlarının Cinsiyet, Öğrenim Türü ve Üniversitelerine Göre İncelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 98–110.
• Aksu, H. H. (2008). Öğretmen Adaylarının Matematik Öğretimine Yönelik Öz-Yeterlilik İnançları. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi , 2(8), 161–170.
• Alcı, B., Erden, M., & Baykal, A. (2018). Üniversite Öğrencilerinin Matematik Başarıları ile Algıladıkları Problem Çözme Becerileri, Özyeterlik Algıları, Bilişüstü Özdüzenleme Stratejileri ve ÖSS Sayısal Puanları Arasındaki Açıklayıcı ve Yordayıcı İlişkiler Örüntüsü. Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Dergisi, 25(2), 53–68.
• Arıkan, Ç. (2002). Yoksulluğun Kadınlar Üzerindeki Etkileri. Toplum ve Sosyal Hizmet, 13(2), 1–10.
• Aypay, A. (2010). Genel Öz Yeterlik Ölçeği’nin (GÖYÖ) Türkçe’ye Uyarlama Çalışması. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 113–131.
• Azar, A. (2012). Ortaöğretim Fen Bilimleri ve Matematik Öğretmeni Adaylarının Öz Yeterlilik İnançları. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 6(12), 235–252.
• Bandura, A. (2001). Social Cognitive Theory: An Agentic Perspective. Annu. Rev. Psychol, 52, 1–26.
• Berkant Güner, H., & Ekici, G. (2007). Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(1), 113–132.
• Demir, S., & Çelebi, Ş. (2017). Tek Ebeveynli Ailelerin Sorunları: Nitel Bir Araştırma. Yalova Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(13), 111–128.
• Demirtaş, H., Cömert, M., & Özer, N. (2011). Öğretmen Adaylarının Özyeterlik İnançları ve Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları. Eğitim ve Bilim, 36(159), 96–111.
• Epçaçan, C., & Demirel, Ö. (2011). Okuduğunu Anlama Öz Yeterlik Algısı Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Uluslararası Sosyal Aratırmalar Dergisi The Journal of International Social Research, 4(16), 120–128.
• Erol, M., & Avcı-Temizer, D. (2016). Eyleme Geçiren Bir Katalizör “Öz Yeterlik Algısı”: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir İnceleme. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education), 31(4), 711–723.
• Gore Jr, P. A. (2006). Academic Self-Efficacy as a Predictor of College Outcomes: Two Incremental Validity Studies. Journal of Career Assessment, 14(1), 92–115.
• Gore, P. A. J. (2006). Academic Self-Efficacy as a Predictor of College Outcomes: Two Incremental Validity Studies. Journal of Career Assessment, 14(1), 92–115.
• Gül, İ., & Adıgüzel, O. (2015). Sağlık Kurumları Yöneticiliği Lisans Bölümü Öğrencilerinin Öz Yeterlilik Düzeylerinin İncelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(36), 864–876.
• Gürbüzoğlu Yalmancı, S., & Aydın, S. (2014). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Akademik Öz-Yeterlik Algılarının İncelenmesi. E-Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(2), 21–27.
• Işıksal, M., & Çakıroğlu, E. (2006). İlköğretim Matematik Öğretmen Adaylarının Matematiğe ve Matematik Öğretime Yönelik Yeterlik Algıları. Hacettepe Üniversitesi E¤itim Fakültesi Dergisi , 31, 74–84.
• Kanat, S. (2018). Grafik Tasarım Eğitimi Alan Üniversite Öğrencilerinin Genel ve Akademik Öz-yeterlik Algıları. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi (YYU, 15(1), 790–818.
• Kaptan, F., & Korkmaz, H. (2002). Probleme Dayalı Öğrenme Yaklaşımının Hizmet Öncesi Fen Öğretmenlerinin Problem Çözme Becerileri Ve Öz Yeterlik İnanç Düzeylerine Etkisi.
• Karaduman, A. (2015). Üniversite öğrencilerinin yaşam boyu öğrenme eğilimleri ile özyeterlik algıları arasındaki ilişki (Bartın Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü).
• Kim, H., & Chung, R. H. G. (2003). Relationship of Recalled Parenting Style to Self-Perception in Korean American College Students. The Journal of Genetic Psychology, 164(4), 481–492.
• Komarraju, M., & Nadler, D. (2013). Self-efficacy and academic achievement: Why do implicit beliefs, goals, and effort regulation matter? Learning and Individual Differences, 25, 67–72.
• Korkut, K., & Babaoğlan, E. (2012). Sınıf Öğretmenlerinin Öz Yeterlik İnançları. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 8(16), 269–281.
• Kotaman, H. (2008). Özyeterlilik İnancı ve Öğrenme Performansının. Eğitim Fakültesi Dergisi , 21(1), 111–133.
• Morgül, İ., Seçken, N., & Yücel, S. (2004). Kimya Öğretmen Adaylarının Öz-Yeterlik İnançlarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. BAÜ Fen Bilimleri Enst. Dergisi, 6(1), 62–72.
• Özbay, Y., Palancı, M., Kandemir, M., & Çakır, O. (2012). Üniversite Öğrencilerinin Öznel İyi Oluşlarının Duygusal Düzenleme, Mizah, Sosyal Öz-Yeterlik Ve Başaçıkma Davranışları İle Yordanması. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 10(2), 325–345.
• Özdemir, E. (2016). Tarama Yöntemi. In M. Metin (Ed.), Kuramdan Uygulamaya Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri (3rd ed., pp. 1–498).
• Özsüer, S., İnal, G., Uyanik, Ö., & Ergün, M. (2011). Afyon Kocatepe Üniversitesinde Öğrenim Gören Öğrencilerin Akademik Özyeterlik İnanç Düzeylerinin İncelenmesi. Sosyal Bilimler Dergisi , 12(2), 113–125.
• Parlar, H., & Gençal Yazıcı, S. (2016). Evli ve Bekar Yetişkinlerin Genel Öz- Yeterlik ve Benlik Saygılarının İncelenmesi. İstanbul Ticaret Ünivertesi Sosyal Bilimler Dergisi , 31(1), 207–247.
• Polat, M., Dilekmen, M., & Yasul, A. F. (2015). Öğretmen Adaylarında Okula Yabancılaşma Ve Akademik Öz-Yeterlik: Bir Chaıd Analizi İncelemesi. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi 2(4), 214–232.
• Siddiqui, S. (2015). Impact of Self-Efficacy on Psychological Well-Being among Undergraduate Students. The International Journal of Indian Psychology, 2(3), 5–16.
• Taşdemir, C. (2019). Examination of Teacher Candidates’ Self-efficacy Beliefs For Mathematics Teaching. Inonu University Journal of the Faculty of Education, 20(1), 55–68.
• Torres, J. B., & Solberg, V. S. (2001). Role of Self-Efficacy, Stress, Social Integration, and Family Support in Latino College Student Persistence and Health. Journal of Vocational Behavior, 59, 53–63.
• Weiser, D. A., & Riggio, H. R. (2010). Family background and academic achievement: does self-efficacy mediate outcomes? Soc Psychol Educ, 13, 367–383.
• Yenice, N. (2012). Öğretmen Adaylarının Öz-Yeterlik Düzeyleri İle Problem Çözme Becerilerinin İncelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11(39), 36–58.
• Yılmaz, E., Yiğit, R., & Kaşarcı, ismail. (2012). İlköğretim Öğrencilerinin Özyeterlilik Düzeylerinin Akademik Başarı Ve Bazı Değişkinler Açısından İncelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(23), 371–388.
• Zimmerman, B. J., & Kitsantas, A. (2005). Homework practices and academic achievement: The mediating role of self-efficacy and perceived responsibility beliefs. Contemporary Educational Psychology, 30, 397–417.