Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Orff Yaklaşımı’na İlişkin Görüşlerinin ve Metaforik Algılarının İncelenmesi

Yıl 2021, Cilt: 50 Sayı: 1, 561 - 590, 29.04.2021

Esra Yücesan

Öz

Bu araştırma kapsamında okul öncesi öğretmen adaylarının Orff Yaklaşımı ile işlenen ders süreçlerine ilişkin metaforik algılarının ve eğitim-öğretim etkinliklerinde Orff Yaklaşımı’nın kullanımına ilişkin görüşlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Okul Öncesi Eğitimi Anabilim Dalı’nda öğrenim gören ve ‘Müzik Eğitim II’ dersini alan 3. sınıfa devam etmekte olan 43 okul öncesi öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırma, nitel araştırma yöntemleri arasında yer alan olgubilim araştırması olarak desenlenmiştir. Verilerin çözümlenmesinde içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Metaforlara yönelik elde edilen veriler analiz edildiğinde okul öncesi öğretmen adaylarının Orff Yaklaşımı ile işlenen ders süreçlerine ilişkin görüşleri ‘Orff Yaklaşımı’nın genel özellikleri’ olarak tek bir tema altında 10 alt kategoride toplanmıştır. Metaforlara ilişkin en yüksek frekansa sahip alt kategorilerin ‘faydalı olması, çok boyutlu öğrenme ortamı sağlaması ve rahatlatıcı olması’ olduğu görülmektedir. Yapılandırılmış formlar aracılığı ile elde edilen veriler analiz edildiğinde ise okul öncesi öğretmen adaylarının Orff Yaklaşımı’nın eğitim-öğretim etkinliklerinde kullanımına ilişkin görüşleri; ‘psiko-motor gelişime katkısı, bilişsel gelişime katkısı ve sosyal-duygusal gelişime katkısı’ temaları altında 14 alt kategoride toplanmıştır. Eğitim-öğretim etkinliklerinde Orff Yaklaşımı’nın kullanımına ilişkin en yüksek frekansa sahip alt kategorilerin ise ‘eğlenceli olması, kalıcı öğrenmeyi sağlaması, el-göz koordinasyonunu geliştirmesi’ olduğu görülmektedir. Öğretmen adaylarının Orff Yaklaşımı prensipleriyle işlenen ders süreçlerine ilişkin metaforik algıları ile eğitim-öğretim etkinliklerinde Orff Yaklaşımı’nın kullanımına ilişkin görüşlerinin birbirini desteklediği ve araştırma bulgularının alan yazın ile paralel olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Orff Yaklaşımı, Müzik eğitimi, Metafor, Okul öncesi dönem eğitimi, Öğretmen yetiştirme.

Analyzing Metaphorical Perceptions and Views of Pre-Service Pre-School Teachers Related to Orff Approach-Based Instruction

Öz

This study aims to identify pre-service pre-school teachers' metaphoric perceptions about a course process that was instructed based on Orff Approach and their views about its use in educational activities. The study group consisted of forty-three junior pre-service pre-school teachers studying in the Department of Preschool Education and attending the ‘Music Education II’ course. This research was designed as phenomenology research, as one of qualitative research methods. Content analysis technique was used to analyze the data. When the data obtained for the metaphors were analyzed, it appeared that 10 sub-categories emerged under a single theme as “general characteristics of the Orff Approach”. The sub-categories with the highest frequency of metaphors included ‘useful, providing a multidimensional learning environment and relaxing’. When the data obtained through structured forms were analyzed, 14 subcategories existed under the main categories of “contribution to psycho-motor development, contribution to cognitive development and contribution to social-emotional development” regarding the use of Orff Approach in educational activities. The sub-categories with the highest frequency related to education and training were “being entertaining, providing permanent learning and improving hand-eye coordination”. Pre-service pre-school teachers’ metaphoric perceptions about Orff Approach principles-based instruction support their views on the use of the Orff Approach in educational activities, and there is consistency between literature and research findings of this study.  

Anahtar Kelimeler

Orff Schulwerk, Music education, Metaphor, Pre-school education, Teacher training.

Kaynakça

• Acay Sözbir, S. & Çamlıbel Çakmak, Ö. (2016). Okul öncesi öğretmen adaylarının ‘‘müzik’’ kavramına ilişkin metaforik algıları. The Journal of Academic Social Science Studies, 42, 269-282.
• Aktaş, M. & Erdoğan Kaya, S. (2017). 8. sınıflarda geometrik cisimler öğretiminde Orff Yaklaşımı kullanımının akademik başarıya etkisi. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi (YYU Journal Of Education Faculty), 14 (1), 47-72.
• Akyol, C. (2019). Metaforların kullanım alanları ve faydaları. B. Kılcan (Ed.). Metafor ve Eğitimde Metaforik Çalışmalar İçin Bir Uygulama Rehberi içinde (s. 49-87). Ankara: Pegem Akademi.
• Anılan, B. (2017). Fen bilimleri öğretmen adaylarının kimya kavramına ilişkin metaforik algıları. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi-ENAD, 5 (2), 6-27.
• Aral N., Akyol A. K. & Sığırtmaç A. (2006). Beş-altı yaş grubundaki çocukların yaratıcılıkları üzerinde Orff öğretisine dayalı müzik eğitiminin etkisinin incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 5 (15), 1-9.
• Arroyo, L. (2004, Mart). Beynin ve ruhun gıdası – müzik. Orff Schulwerk Eğitim ve Danışmanlık Merkezi, İnfo 5, 4-6.
• Barışeri Ahmethan, N. & Yiğit, V. B. (2018). Müzik öğretmen adaylarının ideal müzik öğretmeni algılarının incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15 (41), 202-225.
• Canakay, E. U. & Bilen, S. (2006). Okul öncesi müzik eğitiminde Orff öğretisinin müziksel beceriler üzerindeki etkileri. Eurasian Journal of Educational Research, 22, 48-60.
• Cunha, J.C.R., & Carvalho, S. (2012). Experienced Emotions through the Orff-Schulwerk Approach in Music Education -A Case Study Based On Flow Theory-. E. Cambouropoulos, C. Tsougras, P. Mavromatis, K. Pastiadis (Ed.). 12th International Conference on Music Perception and Cognition and the 8th Triennial Conference of the European Society for the Cognitive Sciences of Music, (pp. 234-241). Thessaloniki, Greece. Erişim adresi: http://icmpc-escom2012.web.auth.gr/files/papers/234_Proc.pdf
• Çevik Kılıç, D. B. (2017). Pre-service music teachers’ metaphorical perceptions of the concept of a music teaching program. Journal of Education and Learning, 6 (3), 273-286.
• Çoban, A. (2011). Müzikoterapinin biyolojik, psikolojik ve sosyal etkileri. O. Elbaş, M. Kalpaklı, O. M. Öztürk (Ed.). Türkiye'de Müzik Kültürü içinde (s. 369-372). Ankara: Atatürk Kültür Merkezi.
• Çocuk, H. E., Yokuş, G. & Tanrıseven, I. (2015). Pedagojik formasyon öğrencilerinin öğretmenliğe ilişkin öz-yeterlik ve metaforik algıları: Mersin Üniversitesi örneği. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12 (32), 373-387.
• Eren, B., Deniz, J. & Düzkantar, A. (2013). Orff yaklaşımına göre hazırlanan müzik etkinlikleri içinde ipucunun giderek azaltılması yöntemi ile yapılan gömülü öğretimin otistik çocuklara kavram öğretmedeki etkililiği. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri – Educational Sciences: Theory & Practice, 13 (3), 1863-1887.
• Fazaie, S. & Ashayeri, H. (2018). The impact of music education on 7-9-year-old children’s creativity in Tehran. Iranian Journal of Psychiatry and Clinical Psychology, Spring, 24(1), 16-28.
• Güneş, C. (2019). Metafor nedir, ne değildir? B. Kılcan (Ed.). Metafor ve Eğitimde Metaforik Çalışmalar İçin Bir Uygulama Rehberi içinde (s. 1-15). Ankara: Pegem Akademi.
• Işın, D. (2008). Okulöncesi müzik eğitiminde uygulanan Orff Yaklaşımı’nın 5-6 yaş grubundaki çocukların ritimsel becerilerine etkileri. (Yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Jungmair, U. E. (2002, Nisan). Orff-Schulwerk Carl Orff anlayışı çerçevesinde elementer müzik ve dans pedagojisi. Orff Schulwerk Eğitim ve Danışmanlık Merkezi, İnfo 1, 4-7.
• Jungmair, U. E. (2003, Ocak). Geçmişe ve geleceğe bakış. Orff Schulwerk Eğitim ve Danışmanlık Merkezi, İnfo 3, 18-26.
• Jungmair, U. E. (2010-2011, Kış). Doğaçlama-bir etkili öğrenme yolu antropoloji ve nörobiyolojiden öneriler. [Aus Orff-Schulwerk Informationen, Sommer 2010, 83 und Copyright Orff-Schulwerk Forum Salzburg], Orff Schulwerk Eğitim ve Danışmanlık Merkezi, İnfo 18, 6-9.
• Karadağ, B. (2013-2014, Sonbahar-Kış). Okuma yazma öğretiminde Orff-Schulwerk Uygulamaları. Orff Schulwerk Eğitim ve Danışmanlık Merkezi, İnfo 22, 40-41.
• Kuşcu, Ö., & Barışeri, N. (2012). The effect of music activities with Orff-Schulwerk Approach on the attention skills of preschool children. Journal of Teaching and Education, 1 (6), 271-281.
• Kuşcu, Ö., Kayılı, G., & Barışeri, N. (2013). Okul öncesi öğretmen adaylarının müzik eğitimine ilişkin tutumlarına Orff Schulwerk pedagojisinin etkisi. Journal of Research in Education and Teaching, 2 (1), 372-380.
• Kuşcu, Ö., & Tepeli, K. (2017). Orff-Schulwerk pedagojisi destekli müzik eğitim programının 5 yaş çocuklarının yaratıcılıklarına etkisi. E. Hamarta, C. Arslan, S. Çiftçi, S. Avşaroğlu, O. Köksal ve M. Uslu (Ed.). II. International Academic Research Congress (INES) Özetler Kitabı içinde (s. 387). Konya: Çizgi Kitabevi Yayınları.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2013). Okul öncesi eğitim programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Temel Eğitim Genel Müdürlüğü.
• Nykrin, R. (2005, Sonbahar). Bir Müzik eğitimi klasiğinin güncel durumu üzerine düşünceler,-‘Musik für kinder-Orff-Schulwerk’. [Orff-Schulwerk Informationen, Sommer 2003, 70], Orff Schulwerk Eğitim ve Danışmanlık Merkezi, İnfo 8, 5-12.
• Özevin, B. (2018). Orff-Schulwerk müzik ve hareket eğitiminin insani, sanatsal ve pedagojik yönleri. International Journal of Human Sciences, 15 (1), 8-23.
• Özevin Tokinan, B. & Bilen S. (2011). Yaratıcı dans etkinliklerinin motivasyon, özgüven, özyeterlik ve dans performansı üzerindeki etkileri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education), 40, 363-374.
• Özhan, D. (2011-2012, İlkbahar Yaz). Birinci sınıf seviyesinde Orff-Schulwerk yaklaşımıyla Türkçe dersi uygulama örneği. Orff Schulwerk Eğitim ve Danışmanlık Merkezi, İnfo 21, 40-41.
• Özhan, D. (2013-2014, Sonbahar-Kış). Hayat bilgisi dersinde Orff-Schulwerk uygulamaları. Orff Schulwerk Eğitim ve Danışmanlık Merkezi, İnfo 22, 37,38.
• Öztürk, A. (2003). Yaratıcı drama ve Orff Öğretisi arasındaki ilişki. Orff-Schulwerk Müzik ve Dans Pedagojisi Uluslararası Sempozyum Kitabı (s. 136-143) içinde. İstanbul: Orff-Schulwerk Eğitim ve Danışmanlık Merkezi.
• Saban, A. (2008). Okula ilişkin metaforlar. Educational Administration: Theory and Practice, 55, 459-496.
• Semerci, Ç. (2007). ‘‘Program geliştirme’’ kavramına ilişkin metaforlarla yeni ilköğretim programlarına farklı bir bakış. C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, 31 (2), 125-140.
• Sökezoğlu, D. (2010). Ritim, hareket ve şarkı öğretimi temelli müzik eğitiminin 7-11 yaş grubu çocuk yuvası öğrencilerinin sosyal gelişimleri üzerine etkisi (Afyonkarahisar ili örneği). Sosyal Bilimler Dergisi, 12 (2), 161-181.
• Sungurtekin, Ş. (2005). Orff çalgılarının okul müzik eğitimindeki yeri ve okul öncesi eğitim kurumlarındaki uygulamalarının değerlendirilmesi. (Yüksek lisans tezi). Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
• Şeker S. S., & Bilen S. (2010). 9-11 yaş grubu çocuklarda Orff Schulwerk destekli keman eğitiminin keman çalmaya yönelik öz yeterlik algıları üzerindeki etkisi. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 01 (02), 112-124.
• Tok, E. (2018). Okul öncesi öğretmen adaylarının oyuna ilişkin algıları: Metafor analizi örneği. Kastamonu Eğitim Dergisi, 26 (2), 599-611.
• Turan, Z. (2014). Beden eğitimi öğretmen adaylarında Dalcroze ve Orff öğretim yaklaşımlarının dans temelli hareket becerisi geliştirmeye etkisi. (Doktora tezi). Celâl Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Manisa.
• Uçal, E. (2003, Eylül). Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Okul Öncesi Eğitimi Anabilim Dalı’ndaki Orff Öğretisi uygulamaları. Orff Schulwerk Eğitim ve Danışmanlık Merkezi, İnfo 4, 14-15.
• Uçan, A., Yıldız, G., & Bayraktar, E. (1999). İlköğretimde müzik eğitimi ve öğretimi. İlköğretimde etkili öğretme ve öğrenme öğretmen el kitabı, İlköğretimde müzik öğretimi içinde (s. 1-29). Burdur: Milli Eğitim Bakanlığı.
• Uluç Sey, R. (2003). Orff okul öğretisi temelinde müzik ve hareket eğitiminin psikolojik boyutları. Orff-Schulwerk Müzik ve Dans Pedagojisi Uluslararası Sempozyum Kitabı içinde (s. 76-78). İstanbul: Orff-Schulwerk Eğitim ve Danışmanlık Merkezi.
• Ürfioğlu, A. (1989). Bebeklik ve okulöncesi dönemde müziğin gelişimi ve eğitimi. İstanbul: Ya-Pa Yayınları.
• Yaprak, E. (2005, İlkbahar). Geleneksel müzik eğitimi metodlarında alternatifler, Emile Jaques-Dalcroze, Carl Orff ve Zoltan Kodaly yaklaşımlarının eğitimsel prensipler üzerinde temellendikleri ortak ve farklı noktalar. Orff Schulwerk Eğitim ve Danışmanlık Merkezi, İnfo 7, 14-16.
• Yaprak Kotzian, E. (2018). Orff-Schulwerk elementer müzik ve hareket pedagojisinin temelleri. İstanbul: Pan Yayıncılık.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.
• Yılmaz, F., Göçen, S., & Yılmaz, F. (2013). Öğretmen adaylarının öğretmen kavramına ilişkin algıları: Bir metaforik çalışma. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1), 151-164.
• Yüksek Öğrenim Kurumu (2018). Okul öncesi öğretmenliği lisans programı. Erişim tarihi: 06.10.2019, https://www.yok.gov.tr/Documents/Kurumsal/egitim_ogretim_dairesi/Yeni-Ogretmen-Yetistirme-Lisans-Programlari/Okul_Oncesi_Ogretmenligi_Lisans_Programi.pdf