Evaluation of Copyright in Terms of Artificial Intelligence Products

Yıl 2024, Sayı: 5, 192 - 235, 30.06.2024

Emrah Aktürk

https://doi.org/10.59399/cuhad.1450690

Öz

Developments in technology and artificial intelligence are advancing much faster than in the past. In this context, the areas affected by artificial intelligence are increasing and the uncertainties arising from new situations are increasing. Law is one of these areas and the legal status of artificial intelligence and its legal and ethical consequences need to be regulated. This situation necessitates legislative bodies to work on determining the rights, powers and responsibilities of artificial intelligence, artificial intelligence products and artificial intelligence product owners. In general, it is seen that the law lags behind technological developments, the existing regulations cannot meet the current needs in the face of technological developments and legal gaps are formed. In this article, it is aimed to bring a new interpretation to the current discussions by examining whether artificial intelligence products, which are one of these gaps, are works of authorship and their status within the scope of copyrights.

Anahtar Kelimeler

Artificial Intelligence, Copyright, Confidentiality, Work, Law on Intellectual and Artistic Works

Telif Hakkının Yapay Zekȃ Ürünleri Açısından Değerlendirilmesi

Öz

Teknoloji ve yapay zekâ alanındaki gelişmeler, geçmişe nazaran çok daha hızlı ilerlemektedir. Bu kapsamda yapay zekânın etkilediği alanlar artmakta, yeni durumların ortaya çıkardığı belirsizlikler çoğalmaktadır. Hukuk da bu alanlardan birisi olmakla birlikte yapay zekânın hukuki statüsünün, yasal ve etik açıdan sonuçlarının kurallara bağlanması ihtiyacı ortaya çıkmaktadır. Bu durum yasama organlarının; yapay zekâ, yapay zekâ ürünleri ve yapay zekâ ürün sahiplerinin hak ve yetkileri ile sorumluluklarının belirlenmesi noktasında çalışma yapmalarını zorunlu kılmaktadır. Genel olarak hukukun teknolojik gelişmelerin gerisinden geldiği, mevcut düzenlemelerin teknolojik gelişmeler karşısında mevcut ihtiyacı karşılayamadığı ve hukuki boşluklar oluştuğu görülmektedir. Bu makalemizde bu boşluklardan birisi olan yapay zekâ ürünlerinin eser niteliğine haiz olup olmadıkları ve telif hakkı kapsamındaki durumları incelenmiş, güncel tartışmalara yeni bir yorum getirilmesi amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yapay Zekâ, Telif Hakkı, Hususiyet, Eser, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu

Kaynakça

• AKSU, M. (2006). Bilgisayar Programlarının Fikrî Mülkiyet Hukukunda Korunması. İstanbul: Beta.
• AKSU, M. (2023). Yapay Zekâ ve Hukuk. İstanbul: On İki Levha.
• ASLANLI, H. (1954). Fikri Hukuk Dersleri II: Fikir ve Sanat Eserleri. İstanbul: Sulhi Garan Matbaası.
• ATEŞ, M. (2006). Veri Tabanlarının Hukukî Koruması. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 55(1), 47.
• ATEŞ, M. (2007). Fikri Hukukta Eser. Anakara: Turhan.
• BALTA, B. K. (2021). Eser Kavramı ve Yapay Zekâ Ürünleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• BAYAMLIOĞLU, E. (2008). Akıllı Yazılımlar ve Hukuki Statüsü: Yapay Zekâ ve Kisilik Üzerine Bir Deneme. d. M. Inceoglu içinde, Ugur Alacakaptan’a Armagan (1 b., Cilt 2, s. 139). İstanbul: Istanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• BEŞİROĞLU, A. (2006). Fikir Hukuku Dersleri. İstanbul: Arıkan.
• BİLGE, N. (2010). Hukuk Başlangıcı, Hukukun Temel Kavram ve Kurumları (28 b.). Ankara: Turhan Kitapevi.
• BOZBEL, S. (2015). Fikri Mülkiyet Hukuku (1. b.). İstanbul: On İki Levha Yayıncılık.
• BOZGEYİK, H. (2009). Fikir ve Sanat Eserlerinde Hususiyet. Fikir ve Sanat Eserlerinde Hususiyet Banka ve Ticaret Hukuku, 25(3), 170-222.
• BRIDY, A. (2012). Coding Creativity: Copyright and the Artificially Intelligent Author. Stanford Technology Law Review, 21.
• BURSTYN, N. F. (2015). Creative Sparks: Works of Nature, Selection, and the Human Author. Columbia Journal of Law & the Arts(39/2), 306.
• COHN, G. (2018). https://www.nytimes.com/2018/10/25/arts/design/ai-art-sold-christies. The Newyork Times: https://www.nytimes.com/2018/10/25/arts/design/ai-art-sold-christies.
• ÇAKIR, B. (2021). Fikir ve Sanat Eserleri Hukuku Bakımından Yapay Zekânın Eser Sahipliği (YL). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Lisansüstü Programlar Enstitüsü.
• ÇATAKLAR, E. (2022). Çalışanların Eserleri İş Sözleşmesinin Fikir ve Sanat Eserleri Hukukunda Doğurduğu Sonuçlar. İstanbul: On İki Levha.
• ÇINAR, S. B. (2023). Fikri Mülkiyet Hukukunun Dabus'la İmtihanı: Yapay Zekâ Sistemleri Buluş Sahibi Olarak Kabul Edilebilir mi? İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 14 (2), 387-400.
• ÇOBAN, Y. T. (2022). Türk Fikri Mülkiyet Hukuku Çerçevesinde Yapay Zekâ Ürünleri. Hukuk Perspektifinden Yapay Zekâ (E. BÜYÜKSAĞİŞ, Derleyen). İstanbul: On İki Levha, 181-226.
• ÇOLAK, U. (2005). Topluluk ve Türk Hukukunda Veri Tabanlarına Sağlanan Sui Generis Koruma ve Spin Off Teori. Ankara Barosu Fikri Mülkiyet ve Rekabet Hukuku Dergisi, 5(1), 21.
• DALYAN, Ş. (2008). Bilgisayar Programlarının Fikri Hukukta Korunması (Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• DANIEL J. G., JUDGE, E. F. (2009). Of Silos and Constellations: Comparing Notions of Originality. Cardozo Arts & Entertainment Law Journal(27/2), 395.
• DORNIS, T. W. (2021). Die Schöpfung ohne Schöpfer “Klarstellungen zur KI-Autonomie“ im Urheber und Patentrecht. Gewerblicher Rechtschutz und Urheberrecht, 786.
• DREIER, T., SCHULZE, G. (2022). Urhaberrechtgesetz Kommentar. München: C.H. Beck.
• EREL, Ş. (2009). Türk Fikir ve Sanat Hukuku (3 b.). Ankara: Yetkin.
• ERSOY, Ç. (2019). Robotlar Yapay Zekâ ve Hukuk (4. b.). İstanbul: On İki Levha.
• GOTTING, H. P., LAUBER-RONSBERG, A., RAUER, N. (2023). Beckok Urheberrecht. München: C.H. Beck.
• GÖK, B. (2022). Yapay Zekâ Sistemleri Tarafından Üretilen Fikri Ürünlerin Telif Hakkı (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Lisansüstü Programlar Enstitüsü.
• GÖKYAYLA, K. E. (2001). Telif Hakkı ve Telif Hakkının Devri Sözleşmesi. Ankara: Yetkin Yayıncılık.
• GÖZLER, K. (2015). Hukuka Giriş (12. b.). Bursa: Ekin.
• GÖZÜBÜYÜK, B. (2021). Yapay Zekânın Meydana Getirdiği Fikri Ürünlere İlişkin 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunundaki Sorular ve Çözüm Önerileri. Kırıkkale Hukuk Mecmuası.
• GRAFE, H. C., KAHL, J. (2021). KI-Systeme zur automatischen Texterstellung Urheber- undMedienrechtliche Einordnung von Textgeneratoren in Journalismus und E-Commerce. Multi Media und Recht Zeitschrift für IT-Recht und Digitalisierung(24/2), 125.
• GRIMMELMANN, J. (2016). There's No Such Thing as a Computer-Authored Work-And It's a Good Thing, Too. Columbia Journal of Law & the Arts(39/3), 410.
• GUADAMUZ, A. (2017). Artificial Intelligence and Copyright. WIPO MAGAZİNE, 14-20. https://www.wipo.int/export/sites/www/wipo_magazine/en/pdf/2017/wipo_pub_121_2017_05.pdf.
• GÜÇLÜTÜRK, O. G. (2022). Chatgpt İle Üretilen İçeriklerin Eser Niteliğinin 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu Bakımından Değerlendirilmesi. Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi(2), 1899-1919.
• HARIANI, K., HARIANI, A. (2011). Analyzing Originality in Copyright Law: Transcending. IDEA: The Law Review of the Franklin Pierce Center for Intellectual Property(51/3), 494.
• HIRSCH, E. E. (1948). Fikri ve Sınai Haklar. Ankara: Ar Basımevi.
• HRISTOV, K. (2017). Artificial Intelligence and the Copyright Dilemma. https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2976428.
• HUGENHOLTZ, P. B., QUINTAIS, J. P. (2021). Copyright and Artificial Creation: Does EU Copyright Law Protect AI-Assisted Output? IIC - International Review of Intellectual Property and Competition Law(52/9), 1193.
• İSTANBUL BAROSU BİLİŞİM HUKUKU KOMİSYONU YAPAY ZEKÂ ÇALIŞMA GRUBU (SELİN ÇETİN, P. S. (2021). Yapay Zekâ Çağında Hukuk. İstanbul: İstanbul Barosu. KAPLAN, J. (2016). Artificial Intelligence: What Everyone Needs To Know. USA: Oxford University Press.
• KARACA, U., KARATAŞ, E. (2022). Yapay Zekâ Tarafından Meydana Getirilen Fikri Ürünlerin 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa Göre Korunması. Maltepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, (1), 17-50.
• KAYA, A. (2000). Bilgisayar Programlarının Şahsen Kullanmaya Mahsus Olarak Çoğaltılması Mümkün müdür? Prof. Dr. Kemal Oğuzman’ın Anısına Armağan. İstanbul: Beta, 431-458.
• KAYPAKOĞLU, S. (1997). Bilgisayar Programlarının Hukukî Korunması. İzmir: İpekçi.
• KOÇ, E. G. (2023). Yapay Zekânın Hukuki Statüsüne Yönelik Yaklaşımlar ve Genel Bir Değerlendirme. Yapay Zekâ ve Hukuk (M. AKSU, Editör). İstanbul: On İki Levha, 303-334.
• KRETSCHMER, M. (2022). Artificial İntelligence and Intellectual Property: Copyright And Patents AResponse by the CREATE Centre to the UK Intellectual Property Office’s Open Consultation. Journal of Intellectual Property Law & Practice(17/3), 322.
• KÜÇÜKALİ, C. (2019). Bilgisayar Programlarının Fikri Mülkiyet Kapsamında Korunması. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (37-Covid-19 Özel Sayısı), 104-127.
• LAUBER-RÖNSBERG, A. (2019). Autonome “Schöpfung” Urheberschaft und Schutzfähigkeit. Gewerblicher Rechtschutz und Urheberrecht, s. 244-253.
• MAMAN, A. (2023). Telif Hakkı Kapsamında Yapay Zekâ Ürünlerinin Eser Niteliği. Ankara: Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• MEMİŞ, T. (2009). Fikri Hukuk Bakımından Kaynak Kodların Korunması. Fikri Mülkiyet Yıllığı (T. MEMİŞ, Editör). İstanbul: On İki Levha Yayıncılık.
• MEYDANCI, B. (2023). Yapay Zekâ Ürünlerinin Fikri Mülkiyet Hukukunda Korunması (Doktora Tezi). Bursa: Bursa Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• ÖZTAN, F. (2008). Fikir ve Sanat Eserleri Hukuku. Ankara: Turhan Kitapevi.
• ÖZTRAK, İ. (1971). Fikir ve Sanat Eserleri Üzerindeki Haklar. Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları.
• PEHLİVANOĞLU, M. C. (2019). Naruto v. Slater Davasının Türk Fikir ve Sanat Eserlerinin Hukuki Açıdan Değerlendirilmesi. Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 1757-1789.
• RONSBERG, A. L. (2019). Autonome “Schöpfung“ Urheberschaft und Schutzfähigkeit. GewerblicherRechtschutz und Urheberrecht, 245.
• ROSATI, E. (2017). The Monkey Selfie Case and the Concept of Authorship: an EU Perspective. Journal of Intellectual Property Law & Practice, 976.
• SAMUELSON, P. (1986). Allocating Ownership Rights in Computer-Generated Works. University of Pittsburgh Law Review(47), 1200.
• SARI, O. (2020). Yapay Zekânın Türk Fikri Mülkiyet Hukukuna Göre Korunması. İzmir Barosu Dergisi, 85(1), 71.
• SAY, C. (2019). 50 Soruda Yapay Zekâ. İstanbul: Bilim ve Gelecek Yayınevi.
• SEROZAN, R. (2015). Medeni Hukuk Genel Bölüm, Kişiler Hukuku (6 b.). İstanbul: Vedat Kitapçılık.
• SOLUM, L. B. (1992). Legal Personhood for Artificial Intelligences. North Carolina Law Review, 70(4), 1231-1287.
• SULUK, C., KARASU, R., NAL, T. (2022). Fikri Mülkiyet Hukuku. Ankara: Seçkin.
• TAULLI, T. (2024). Artificial Intelligence Basics: A Non-Technical Introduction. Kaliforniya: Apress.
• TAYMUR, İ., TÜRKÇAPAR, M. H. (2012). Kişilik: Tanımı, Sınıflaması ve Değerlendirmesi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 4(2), 154-177.
• TEKİNALP, Ü. (2012). Fikri Mülkiyet Hukuku (5. b.). İstanbul: Vedat Kitapçılık.
• USLU, R. (2003). Türk Fikir ve Sanat Hukuku'nda Eser Kavramı (Cilt I). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• WANDTKE, A. A., BULLINGER, W. (2022). Praxiskommentar Urhaberrecht. München: C.H. Beck (7), 16.
• WHITE, C., MATULIONYTE, R. (2019). Yapay Zekâ Telif Hakkı Sahipliğine İlişkin Büyük Resmi Çiziyor. https://ssrn.com/abstract=3498673 veya http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.3498673.
• YARSUVAT, D. (1984). Türk Hukukunda Eser Sahibi ve Hakları. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilimler Fakültesi.
• YILMAZ, A., KAYA, U. (2021). Derin Öğrenme (3. b.). İstanbul: Kodlab.
• YILMAZTEKİN, H. K. (2021). Telif Hakları ve Yapay Zekâ. İstanbul Barosu. İstanbul: İstanbul Barosu Bilişim Hukuku Komisyonu Yapay Zekâ Çalışma Grubu.
• YÜKSEL, A. E. (2020). Buluşçu Yapay Zekâ ve Patent Hukuku (1. b.). İstanbul: Aristo Yayınevi.