Reasons Which are Caused Separating Baghdad and Basra Schools’ of Mutazilite

Yıl 2013, Cilt: 17 Sayı: 2, 271 - 295, 15.12.2014

Murat Akın

Öz

Mutazilite is one of the significant schools of Islam which has very
much contribution to Islam. Mutazilite, which has taken place at
the starting of second century of Hegira, has drawn attentions of
thinkers and theologians by practicing critical and rational methodology
while they are founding their sect principals. Mutazilite
School initially has been founded in Basra and then its existence
has been felt in Baghdad during Abbasid era. In spite of this Baghdad school basically like-minded with Basra school, there are
also much of dissidence between them. Due to some reasons
these two schools separated at the end of second century and at
the beginning of Hegira. Purpose of this study is detecting these
reasons which are caused separating these two Baghdad and Basra
schools’ of Mutazilite.

Anahtar Kelimeler

Mutazilite, Baghdad, Basra, Dissidence

Basra ve Bağdat Mu'tezile Ekollerinin Ayrılmasına Etki Eden Sebepler

Öz

İslam düşüncesinin teşekkülünde önemli katkıları olan ekollerin
başında Mu‘tezile gelmektedir. Hicri II. asrın başlarında ortaya çı-
kan ve inanç prensiplerini aklî ilkelerle temellendiren bu ekolün
özellikle akılcı ve eleştirel yöntemi uygulaması, dikkatleri üzerine
çekmiştir. İlk önce Basra’da kurulan bu ekol daha sonraları Abbasiler
döneminde Bağdat’ta da varlığını hissettirmiştir. Bağdat’ta
kurulan bu ekol, temel prensiplerde Basra ile aynı görüşlerde olmasına
rağmen birçok konuda da görüş ayılıklarına gitmiştir. Hicri
II. asrın sonu ve III. asrın başlarında bir takım sebeplerden dolayı
bu iki ekol birbirlerinden ayrılmışlardır. Bu çalışmamızın amacı,
Basra ve Bağdat Mu‘tezile ekollerinin birbirinden ayrılmalarına etki
eden sebeplerin tespiti olacaktır

Anahtar Kelimeler

Mu‘tezile, Basra, Bağdat, Görüş ayrılıkları

Kaynakça

• Ahmed b. Ali el-Bağdadî, Tarihu Bağdad, Beyrut, t.y.
• Ahmed Emin, Duhâ’l-İslâm, Beyrut, 1936.
• Ahmet Saim Kılavuz, “Bişr b. Gıyâs el-Merîsî, Hayatı, Görüşleri ve İslam
• Düşünce Tarihindeki Yeri”, UÜİFD, Bursa, 19897.
• Amâre, Muhammed, Mu‘tezile ve Devrim (Mu‘tezile ve’s-sevra), Çev. İbrahim
• Akbaba, İstanbul, Yöneliş Yay., 1988.
• Bağdadî, Ebû Mansûr Abdulkâhir b. Tahir b. Muhammed et-Temimî, elFark
• beyne’l-fırak, Beyrut, 2003