S ome Applications on Religious and Social Life of Great Saljuqids in Khurasan and Their Effects upon the Comı,nunity

Yıl 2012, Cilt: 16 Sayı: 2, 689 - 719, 15.12.2012

İsmail Pırlanta

Öz

Khurasan province, considering its geopolitical position and great
importance was held under the control of various authorities throughout
the history. No doubt the Turkish states are among they
too. The region Which met with the Turkish culture thanks to
Ghaznavids became later a Turkish country in every regard in the
period of Saljuqids. The Turcomans which were brought to Khurasan
by the famous ruler of Ghaznavid State, Mahmud, succeeded
to emerge asa political authority. A progress has been in all areas
in Khurasan During period of Saljuqids. These progresses set a
good example for other states. Particularly in cultural meaning,
Khurasan's cultural heritage offered benefits for masses in the
extension of a vaste geography. On the other hand same applications
on religious and social life of Great Saljuqids upon the managed
class (tab'a) have alsa affected people in the region and
left deep traces on geographies. Examination of these implementations
will contribute great to the understanding of the social
structure of the geography of Khurasan in the period of Saljuqids.
In this context, we want to touch upon some applications on religious
and sociallife of Great Saljuqids upon the people and their
effects. 

Anahtar Kelimeler

Khurasan, Nishapur, Saljuqids, kadilik, ra'is, Hanafi, Shafı'i

BÜYÜK SELÇUKLULARIN HORASAN'DA DİNİ VE SOSYAL YAŞAM ÜZERİNDEKİ BAZI UYGULAMALARI VE BUNLARIN HALKAY ANSlMALARI

Öz

Horasan bölgesi jeopolitik konumu ve taşıdığı büyük önem sebebiyle
tarih boyunca pek çok devletin ilgisini çekmiştir. Kuşkusuz
Türk devletleri de bunlar arasında yer almaktadır. Gazneliler sayesinde
Türk kültürüyle tanışan bölge daha sonra Selçuklular döneminde
tam manasıyla bir Türk ülkesi haline gelmiştir. Gazneli Devleti'nin
ünlü hükümdan Mahmud tarafından Horasan'a getirilen
Türkmenler, kısa sürede siyasi bir güç olarak belirmişlerdir. Sel-
çuklular döneminde Horasan'da her alanda bir ilerleme görülmüş­
tür. Bu ilerlemeler diğer devletler için de örnek teşkil etmiş, özellikle
kültürel anlamda pek çok şehir ve bölge Horasan'ın kültürel
mirasından faydalanmıştır. Ote yandan Büyük Selçuklu Devleti'nin
yönetilen sınıf konumundaki teb'anın dini ve sosyal yaşamı üzerindeki
uygulamaları gerek bölge halkı gerekse etkilediği coğrafyalar
üzerinde derin izler bırakmıştır. Bu uygulamaların incelenmesi Bü-
yük Selçuklu döneminde Horasan coğrafyasının sosyal yapısının
aniaşılmasına büyük katkı sağlayacaktır. Bu bağlamda çalışmamızda
halkın dini ve sosyal yaşamı üzerinde Selçuklu yöneticilerinin
bazı uygulamaları ve bunların yansımaları üzerinde durmak istiyoruz. 

Anahtar Kelimeler

Horasan, Nişabur, Selçuklular, kadılık, reis, Hanefi, Şafı'i