Nesâî’nin (ö. 303/915) Şiîlikle İthamı

Yıl 2018, Cilt: 18 Sayı: 1, 167 - 191, 30.06.2018

Veli Aba

https://doi.org/10.30627/cuilah.440628

Cited By: 3

Öz

Hadisler, raviler ve telif edilen eserler çeşitli
açılardan belli kriterlere tabii tutularak uzmanlarınca incelenirler. Bu
inceleme neticesinde ortaya çıkan sonuca göre belli bir hüküm verilir.
Dolayısıyla tarihi süreçte bir ravi hakkında değişik görüşler ileri sürülmüş
olabilir. Bu görüşlerin gerçek olup olmadıkları ise kimi zaman tam olarak
ortaya çıkarılamaz ve bir ravi hak etmediği bir suçlama ile karşı karşıya
kalabilir. Cerh-ta’dîl kriterleri bağlamında bazan bir ravinin eleştirilmesiyle
ilgili farklı maddelerin ileri sürülmüş olduğu görülür. Bunlardan biri de
ravinin Şiîlikle suçlanmasıdır. Hadis bilim dalına başta Sünen olmak üzere
birçok kıymetli eser kazandıran Nesâî de Şiîlik suçlamasına maruz kalmış
muhaddislerden biridir. Kaynaklarda Nesâî hakkında ileri sürülen bu tür
ithamlar yer almış olsa da bunlar sağlam delillere dayanmamaktadır. Fakat yine de
söz konusu ithamlar kendisini tartışma konusu yapmış, ilerleyen zaman diliminde
bu tür ithamlar onun gündeme gelmesine neden olmuştur. Tabiatıyla hadiste
otorite olan Nesâî’nin tenkit sebebi olan bir vasıfla anılması dikkatleri
üzerine çekmiştir. Bu çalışmada söz konusu iddiaların dayandırıldığı bilgilerin
sıhhati ve ileri sürülen delillerin geçerliliği incelenmiş böylece Nesâî’nin
Şiîlikle ithamının ne derece doğru olduğu ortaya konmaya çalışılmıştır. İleri
sürülen bilgi ve deliller bütüncül bir bakış açısıyla değerlendirildiğinde
aslında Nesâî’nin takip ettiği metotla iki grup arasında devam eden
mücadelelere karşı bilinçli bir denge politikası ortaya koymaya çalıştığı
anlaşılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Nesâî, Şiîlik ithamı (teşeyyu), Cerh, Sünnî, Râfîzî, Hz. Ali, Muâviye

Kaynakça

• Aslan, Hasan, Hadis Literatüründe Fedâilü’sahâbe Türü Kaynaklar ve Nesâî’nin “Fedâilü’s-sahâbe’si”, Şırnak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Şırnak, 2017.
• Ateş, Ali Osman, Ehl-i Sünnet ve Şîa'nın Delil Aldığı Bazı Hadisler, Beyan Yayınları, İstanbul, 1996.
• Aydınlı, Abdullah, “Şîa’da Hadis”, Hadîs Yazıları, İstanbul, 2014, s. 223-234.
• Büyükkara, Mehmet Ali, “İmâmiyye Şia’sının Hadis Usûlünde Mezhebi Bozuk Raviler (I-)”, İslâmî Araştırmalar Dergisi, 2004, XVII, sy 3, s. 201-215.
• Büyükkara, Mehmet Ali, “İmâmiyye Şia’sının Hadis Usûlünde Mezhebi Bozuk Raviler (II-)”, İslâmî Araştırmalar Dergisi, 2004, XVII, sy 4, s. 354-368.
• Çolak, Ahmet, Şia Hadis Alma Usulünde İlk Raviler, Basılmamış Yüksek Li-sans Tezi, Erzurum Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Er-zurum, 1993.
• Demirci, Kadir, Zeydiyye’nin Hadis Anlayışı, Basılmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2005.