Ehl-i Sünnet Akait Kitaplarında Kullanılan Mizan ile İlgili Hadisler

Yıl 2007, Cilt: 7 Sayı: 2, 133 - 146, 01.06.2007

Bekir Tatlı

Öz

Bilindiği üzere insanlar âhiret âleminde bu dünyada yaptıkları işlerden hesaba çekilecekler ve bunun neticesinde iyilikleri ve kötülükleri değerlendirmeye tabi tutulacaktır. İşte bu değerlendirme safhasını ilgilendiren konulardan biri de amellerin tartılması işleminde kullanılacağı düşünülen “mizan”dır. Kelime olarak terazi diye de anlaşılabilecek mizanın mahiyetinin ne olduğu konusunda akait kitaplarımızda bazı görüşler dile getirilmiştir. Bizim ilgi alanımız ise, Ehl-i Sünnet âlimlerine ait akait kitaplarında “mizan” konusunda hangi hadislerin delil getirildiği noktasıdır. Bu maksatla mümkün olduğunca en erken kaynaklardan başlayarak günümüze kadar bu konuda yazılmış eserler taranmış, hadisler tespit edilmiş ve bunların sıhhat durumuna değinilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Hadis, mizan, terazi, âhiret, hesap, amellerin tartılması

Ehl-i Sünnet Akait Kitaplarında Kullanılan Mizan ile İlgili Hadisler

Öz

Kaynakça

• Ahmed,Ebû Abdillah İbn Hanbel eş-Şeybânî (v. 241), Müsned, I-VI, Mısır ts.
• Aydınlı, Abdullah, Hadis Istılahları Sözlüğü, İstanbul 2006.
• Buhârî, Ebû Abdillah Muhammed b. İsmâil el-Cu'fî (v. 256), Sahîhu'l-Buhârî, I-VII, Beyrut 1410/1990.
• Ebû Dâvûd, Süleyman b. el-Eş'as es-Sicistânî (v. 275), Sünenu Ebî Dâvûd, I-III, Beyrut 1409/1988.
• Ebû Hanîfe, İmam A'zâm Nu'mân b. Sâbit (v. 150), el-Fıkhu’l-Ekber (Nesefî’nin Akâid’i ile birlikte), İstanbul 1988.
• --------------, el-Vasiyye (İmam-ı Azam’ın Beş Eseri içinde, çev. Mustafa Öz), İstanbul 1992.
• Ebû Nuaym, Ahmed b. Abdillah el-İsbehânî (v. 430), Hılyetu'l-evliyâ, I-X, Beyrut 1405.
• Hâris, İbn Ebî Usâme (v. 282), Müsned, I-II, Medîne 1413/1992.
• İbn Ebî Âsım, Ebû Bekr Ahmed b. Amr b. Ebî Âsım eş-Şeybânî (v. 287), es-Sünne, I-II, Bey- rut 1400.
• İbn Ebî Şeybe, Ebû Bekr b. Abdillah b. Muhammed el-Kûfî (v. 235), Kitâbu'l-musannef fîl- ehâdîs ve'l-âsâr, I-VII, Riyad 1409.
• İbn Hacer, Ebû'l-Fadl Ahmed b. Ali b. Hacer el-Askalânî (v. 852), Tehzîbu’t-Tehzîb, I-XIV, Beyrut 1404/1984.
• --------------, Takrîbu’t-Tehzîb, Riyâd, 1416.
• İbn Hibbân, Ebû Hâtim Muhammed b. Hibbân b. Ahmed el-Büstî (v. 354), Sahih, I-XVIII, Beyrut 1414/1993.
• İbn Mâce, Ebû Abdillah Muhammed b. Yezîd el-Kazvînî (v. 273), Sünenu İbn Mâce, I-II, Kâhi- re ts.
• İbn Mende, Muhammed b. İshâk b. Yahyâ b. Mende (v. 395), el-Îmân, I-II, Beyrut 1406.
• Kılavuz, A. Saim, Anahatlarıyla İslâm Akâidi ve Kelâm’a Giriş, İstanbul 1993.
• Koçyiğit, Talat, Hadis Terimleri Sözlüğü, Ankara 1992.
• Ma’mer b. Râşid el-Ezdî (v. 151), el-Câmi’, (Abdurrezzak'ın el-Musannef adlı eserinin sonun- da) I-II, Beyrut 1403.
• Müslim, Ebû'l-Huseyn Müslim b. el-Haccâc el-Kuşeyrî en-Nîsâbûrî (v. 261), Sahîhu Müslim, I- V, Beyrut, ts.
• Nesefî, Akâid, (Ebû Hanîfe’nin el-Fıkhu’l-Ekber isimli eseriyle birlikte), İstanbul 1988.
• Ramazan Efendi, Şerhu Şerhi Akâid, Matbaa-i Âmire, ts.
• Rûyânî, Ebû Bekr Muhammed b. Hârûn er-Rûyânî (v. 307), Müsned, I-II, Kâhire 1416.
• Sâbûnî, Nureddin Ahmed b. Mahmud (v. 580/1194), el-Bidâye fî usûli’d-dîn, trc. Bekir Topaloğlu, Ankara 1991.
• Şerhu’l-Akîdeti’t-Tahâviyye, (Müellifi belli değil), thrc. M. Nâsıruddîn el-Elbânî, Beyrut 1392.
• Şâkir, Ahmed Muhammed, Sünenu’t-Tirmizî’nin tahkik ve şerhi, I-V, Beyrut ts.
• Taftâzânî, Sa'duddîn Mes'ûd b. Ömer (v. 797/1395), Şerhu’l-Akâid, trc. Süleyman Uludağ, İstanbul 1991.
• Tahâvî, Ebû Ca'fer Ahmed b. Muhammed b. Selâme el-Mısrî el-Hanefî (v. 321/933), el- Akîdetü’t-Tahâviyye, Beyrut 1414/1993.
• Tatlı, Bekir, Hadis Tekniği Açısından Cibrîl Hadîsi ve İslâm Düşüncesi'ne Yansımaları (Basıl- mamış Doktora Tezi), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 2005.
• --------------, Cibrîl Hadisi ve İslâm Düşüncesi'ne Yansımaları, Adana 2009.
• Tirmizî, Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ b. Sevre (v. 279), el-Câmiu's-Sahîh (Sünenu't-Tirmizî), thk. Ahmed Muhammed Şâkir, I-V, Beyrut ts.
• Uğur, Mücteba, Hadis Terimleri Sözlüğü, Ankara 1992.