Celâlzâde Salih Çelebi’nin Hayatı ve Eserleri

Yıl 2011, Cilt: 11 Sayı: 1, 109 - 128, 01.03.2011

Seyid Ali Topal

Öz

Celalzâde Salih Çelebi, Osmanlı Devleti’nin altın çağı olarak adlandırılan XVI. yüzyılda yaşamış bir bilim adamıdır. Türkçe tarih yazıcılığının kendini ispat etmeye başladığı bu dönemin örneklerinden olan Tarih-i Sultan Süleyman’ın yazarı Celalzâde Salih Çelebi, pekçok ilim dalı yanında tarih alanında da önemli eserler telif etmiştir. Devrinin hareketli ve üst düzey kültürel hayatında kendine belirli bir yer edinmiş olan Celalzâde Salih Çelebi, muhtelif tercüme ve telif eserleriyle tanınmış, çeşitli yerlerde müderrislik ve kadılık görevlerinde de bulunmuş bir tarihçidir. Nitekim, Salih Çelebi Kanûnî Sultan Süleyman döneminin fıkıhta en yetkin on âlimi olarak nitelendirilen isimler arasında anılmıştır. Aynı şekilde Celalzade Salih Çelebi, alandaki Tarih-i Sultan Süleyman adlı eseriyle tarihçiler arasında da önemli bir yere sahip bir bilim adamıdır.

Anahtar Kelimeler

Celalzâde Salih Çelebi, Süleymannâme, Tarih-i Sultan Süleyman

Celâlzâde Salih Çelebi’nin Hayatı ve Eserleri

Öz

Kaynakça

• Aclûnî, Keşfu’l-Hafâ, Beyrut 1351
• Âşık Çelebi, Meşâirü'ş-Şu'arâ, Millet Kütüphanesi, Ali Emiri trh. 772
• DİA, “Celalzâde Salih Çelebi”, İstanbul 1988, c. VII, s. 262–264.
• Ebubekir Gündoğdu, Divan-i Salih Çelebi ve Dürer-i Nesâyih, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi 1997
• Eyüp Baş, Dil Tarih İlişkisi Bağlamında Osmanlı Türklerinde Arapça Tarih Yazıcılığı, TDV Yayınları, Ankara 2006
• İsmail Hakkı Uzunçarşılı, “Onaltıncı Asır Ortalarında Yaşamış Olan İki Büyük Şahsiyet Tos- yalı Celalzâde Mustafa ve Salih Çelebiler” Belleten, XXII, S. 87, (1958)
• Kınalızâde Hasan Çelebi, Tezkiretü’ş-Şuarâ I, haz. İbrahim Kutluk, Ankara TTK 1989
• Mehmet Zeki Pakalın, Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, Milli Eğitim Bakanlığı, İstanbul 1983
• Muhittin Serin, Hattat Şeyh Hamdullah Hayatı, Talebeleri Eserleri, İstanbul 1992
• Mustafa Âlî (Gelibolulu), Künhü'l-Ahbâr'ın Tezkire Kısmı, haz. Mustafa İsen, Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Ankara 1994
• Müsbirtakımzâde Süleyman Sadeddin, Tuhfe-i Hattâtîn, Türk Tarih Encümeni Külliyatı (12), İstanbul Devlet Matbası, 1928
• Nev’îzâde Atâî, Şakâ'ik-i Nu'mâniyye ve Zeyilleri: Hadâikü'i-Hakâik fî Tekmiîeti'ş Şakâ'ik, Haz. Abdülkadir Özcan, İstanbul 1989
• Nevzat Erkan, “Celalzâde Salih ve Tarih-i Mısr-ı Cedid” (Edisyon Kritik) Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 2002
• Rıfat Kütük, Celalzâde Salih Çelebi, Mecnûn u Leylâ, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1995
• Salih Çelebi, Cevâmi'ü'l-Hikâyât. Süleymaniye Kütüphanesi, Yozgat Bölümü, Nr. 862
• --------------, Dîvân, Nur-ı Osmaniye Kütüphanesi, Nr. 3846
• --------------, Münşe'ât, Süleymaniye Kütüphanesi, Kadızâde Mehmed Bölümü Nr. 557
• --------------, Târîh-i Mısr-ı Cedîd, Süleymaniye Kütüphanesi, Halet Efendi İlavesi, Nr.190
• --------------, Tarih-i Sultan Süleyman, Varak 7a vd.
• Salih Yancı, Celalzâde Salih Çelebi Divânı, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniver- sitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1999
• Seyid Ali TOPAL, Celalzade Salih Çelebi’nin Süleymannâmesi, Ankara 2011
• Yurdaydın, Hüseyin Gazi Yurdaydın, “Celalzâde Salih’in Süleymannâmesi”, Ankara Üniversi- tesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (1966), XIV
• Zehra Toska, Salih Çelebi ve Kıssa-i pür-Gussa-i Mecnûn u Leylâ Mesnevisi, İnceleme ve Tenkitli Metin, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Çalışması, İstanbul 1999