DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞI’NIN KUR’AN, MEAL VE TEFSİR İLE İLGİLİ YAYINLARI VE KUR’AN KÜLTÜRÜMÜZE KATKISI

Yıl 2019, Cilt: 19 Sayı: 2, 817 - 836, 27.12.2019

Bayram Köseoğlu

https://doi.org/10.30627/cuilah.474984

Cited By: 1

Öz

Diyanet İşleri Başkanlığı kuruluşundan itibaren yayın faaliyetine ayrı bir önem vermiştir. Kur’an, meal ve tefsir ile ilgili yayınlar ise bunların başında yer almaktadır. Her yıl binlerce Kur’an ve meal yayınlayan Başkanlık bunları hem ülkemize hem de dünyanın dört bir yanına ulaştırmaktadır. Başkanlığın bu alandaki yayınları zamanla daha da çeşitlenmiştir. Çocuklara yönelik yayınlar ve görme engelliler için hazırlanan eserler yanında elektronik yayınlar da Diyanet İşleri Başkanlığı’nın yayınları arasında yerini almaya başlamıştır.
Toplumu din konusunda aydınlatmakla görevli olan Diyanet İşleri Başkanlığı diğer faaliyet alanları yanında dini yayınlar yoluyla da bu görevi yerine getirmektedir. Yayın faaliyetlerini yürütmek üzere Başkanlık bünyesinde Dini Yayınlar Genel Müdürlüğü adı altında müstakil bir birim bulunmaktadır. Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından yürütülen dini yayın faaliyetleri basılı yayınlar, süreli yayınlar, yabancı dillerde hazırlanan yayınlar, radyo ve televizyon programları vb. şeklinde çeşitlenmektedir.
Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır’ın tefsirinin Diyanet İşleri Başkanlığının ilk yayınları arasında yer alması, Kur’an’la ilgili yayınlara verilen önemin bir göstergesi olarak değerlendirilebilir. Bu tarihten itibaren günümüze gelinceye kadar Başkanlığın Kur’an ve tefsirle ilgili yayınları artarak ve çeşitlenerek devam etmiştir. Kur’an mealleri ve kıraat alanıyla ilgili sempozyumlar yapılması ve bu sempozyumların kitaplaştırılarak basılması da bu alandaki diğer önemli faaliyetler arasında zikredilebilir.
Ayrıca, Başkanlık tarafından basımı gerçekleştirilen başta Kur’an-ı Kerim ve mealler olmak üzere pek çok eser ücretsiz olarak da dağıtılmaktadır. Bunun yanında, birçok farklı yabancı dil ve lehçelerde hazırlanan mealler, ilgili dillerin konuşulduğu coğrafyalara ulaştırılmıştır. Kur’an öğrenmeyi kolaylaştırmak amacıyla hem yetişkinlere hem de çocuklara yönelik olarak Elifba kitapları da hazırlanmıştır.
Diyanet İşleri Başkanlığı özellikle gençlerin ilgi alanına giren dijital yayınlar ve uygulamalar alanında da hizmetler sunmaktadır. Bu gibi uygulamalar oldukça önemli olmakla birlikte, mevcut haliyle yetersiz olduğu bir gerçektir. Dolayısıyla, gençlerin diline hitabedebilecek türden bu gibi mobil uygulama ve dijital yayınların geliştirilmesi ve çeşitlendirilmesi elbetteki daha faydalı olacaktır. Diyanet Tv ve Diyanet Kur’an Radyo’da yer alan programlar, Kur’an öğrenme, Kur’an’ı tanıma ve Kur’an mesajlarını halkımızla buluşturma adına önemli bir hizmet sunmaktadır. Başkanlık tarafından yürütülen bütün bu yayın faaliyetlerinin tanınması elbetteki oldukça önemlidir. Bu aynı zamanda Başkanlığın Kur’an, meal, tefsir ve Kur’an’la ilgili diğer yayınlarına ulaşma konusunda da etkili olacaktır. Bu çalışmanın, söz konusu amaca küçük de olsa bir katkı sunacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Diyanet, Kur’an, Tefsir, Meal, Yayın

THE PRESIDENCY OF RELIGIOUS AFFAIRS’ PUBLICATIONS ABOUT QUR’AN, MEANING AND TAFSIR AND ITS CONTRIBUTION TO OUR CULTURE OF QUR’AN

Öz

Presidency of Religious Affairs has placed a special importance on the publication activity since its foundation. The publications related to Qur'an, interpretation and commentary are at the beginning of these. The presidency, which publishes thousands of Qur’an and Qur’an translation every year, delivers them both to our country and to all parts of the world. The publications of the Presidency in this area have become more diversified over time. In addition to publications aimed at children and works prepared for the visually impaired, electronic publications also began to take its place among the publications of Presidency of Religious Affairs.
Presidency of Religious Affairs, which is responsible for enlightening the society on religion, fulfills this duty through religious publications as well as other fields of activity. There is also separate unit under the name of General Directorate of Religious Publications within the Presidency to carry out publishing activities. Religious publications conducted by Presidency of Religious Affairs include printed publication, periodicals, publications in foreign languages, radio and television programmes and so on.
The fact that the tafsir of Elmalılı Muhammad Hamdi Yazır was among the first publications of the Presidency of Religious Affairs can be considered as an indication of the importance given to the publications related to the Qur'an. From that date until today, the Presidency's publications on the Qur'an and tafsir have increased and diversified. Holding symposiums related to the meanings of Qur’an and recitation and collecting into a book of these symposiums can also be mentioned as other important activities in this area.
In addition, many works published by the Presidency, especially the Holy Quran and translations, are distributed as free of charge. Besides, the translations prepared in many different foreign languages and dialects have been brought to places where the relevant languages are spoken. In order to facilitate the learning of the Qur'an, Elifba books have been prepared for both adults and children.
The Presidency of Religious Affairs also provides services in the field of digital publications and applications which interests youngs. Although such practices are very important, it is a fact that they are insufficient in their current form. Therefore, the improvement and diversification of such mobile applications and digital broadcasts, which can address the young people, will certainly be more beneficial. The programs in Diyanet TV and Diyanet Quran Radio provide an important service for learning the Qur'an, knowing the Qur'an and introducing the Qur'an messages to our public. The recognition of all these activities is very important. This will also be effective in reaching the Presidency's Quran, meaning, tafsir and other Qur'anic publications. This study is thought to make a contribution to this aim even if it is little.

Anahtar Kelimeler

Religious, Qur'an, Tafsir, Translation, Publication

Kaynakça

• BAYAR, Mustafa, “Yaygın Din Eğitimi Bağlamında Diyanet İşleri Başkanlığı’nın Süreli Yayın Hizmetleri”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, c. 8, S. 36, Şubat 2015.
• BULUT, Mehmet, “Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları Üzerine Bir Bibliyografya Denemesi”, Diyanet İlmi Dergi, c. 30, S. 4, 1994.
• BULUT, Mehmet, “Kuruluşunun 74. Yıldönümü Münasebetiyle Diyanet İşleri Başkanlığı Kronolojisi”, Diyanet İlmi Dergi, c. 34, S. 1, 1998.
• BULUT, Mehmet, “Kuruluş Yıllarında Diyanet İşleri Başkanlığının Yayın Hizmetleri”, Diyanet Dergisi, S. 300, Aralık 2015.
• CERRAHOĞLU, İsmail, Tefsir Usûlü, Türkiye Diyanet Vakfı Yay., 10. b., Ankara 1995.
• Diyanet Aile Dergisi, Ocak 2017.
• Diyanet İlmi Dergi (Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır Özel Sayısı), c. 51, S. 3, Ankara 2015.
• Diyanet İşleri Başkanlığı Haber Bülteni, S. 312, İstanbul, Aralık 2016.
• DEMİRBAŞ, Asaf, “Sesli ve Görüntülü Yayınlarda Dini Yayınların Toplumu Aydınlatmadaki Rolü”, II. Din Şurası Tebliğ ve Müzakereleri, DİB. Yay., Ankara 2003.
• DEMİRÖZ, Şenol, “TRT ve Özel Kanallarda Dinî Yayınlar”, II. Uluslar Arası Dinî Yayınlar Kongresi (Sesli- Görüntülü Dinî Yayıncılık), DİB. Yay., Ankara 2005.
• EREN, Zeynep, Kur’an Öğreniyorum (4-6 Yaş I-II-III), DİB. Yay., Ankara 2015.
• FEYİZLİ, Hasan Tahsin, Kırâat-i Aşere, DİB. Yay., 1. b., Ankara 2016.
• GÖRGÜLÜ, Faruk, “Dinî Dergicilik ve Süreli Yayınlarımız”, Diyanet Dergisi, S. 300, Aralık 2015.
• GÜNDÜZ, Mahmut, “Matbaanın Tarihçesi ve İlk Kur’an-ı Kerim Basmaları”, Vakıflar Dergisi, S. 12, 1978.
• IŞIK, Ayhan, “Tedkîk-i Mesâhif-i Şerîfe ve Müellefât-ı Şer’iyye Dairesi Defterleri ile Taş Baskı Kur’ân-ı Kerîm’ler”, Din ve Hayat (İstanbul Müftülüğü Dergisi), S. 2, Ankara 2007.
• KARAMAN, Hayrettin vd., Kur’an Yolu Meâli, DİB. Yay., 1. b., Ankara 2013.
• Komisyon, Kur’an Mealleri Sempozyumu, DİB. Yay., Ankara 2010.
• Komisyon, Diyanet İlmi Dergi (Kur’an Özel Sayısı), DİB Yay., 1. b., Ankara 2011.
• Komisyon, Tarihten Günümüze Kıraat İlmi, DİB. Yay., Ankara 2015.
• ÖZBAĞÇE, Osman, Kitabımı Öğreniyorum, DİB. Yay., 2. b., Ankara 2006.
• ÖZEL, Mustafa, “Elmalılı’nın Mealinin Bazı Özellikleri”, Diyanet İlmi Dergi (Kur’an Özel Sayısı), Ankara 2011.
• SALMAN, Faruk-Nazif Yılmaz, Introduction to The Holy Qur’an 1-2, (Terc.: Beyza Nur Erdoğan vd.), DİB. Yay., Ankara 2015.
• SALMAN, Yüksel, “Dinî Yayıncılık Bağlamında Başkanlık Yayınları”, Diyanet Dergisi, S. 300, Aralık 2015.
• VURAL, Mehmet Arif, Kur’an-ı Kerim Harflerini Yazmayı Öğreniyorum, DİB. Yay., 1. b., Ankara 2015.
• YAZIR, Elmalılı Muhammed Hamdi, Hak Dini Kur’an Dili, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 1. b., İstanbul 2015.
• YILDIRIM, Ramazan vd., Tafsir, DİB. Yay., Ankara 2015.
• http://www2.diyanet.gov.tr/DiniYayınlarGenelMudurlugu/Sayfalar/AnaSayfa.aspx (Erişim: 10.06.2016)
• http://www2.diyanet.gov.tr/DiniYayınlarGenelMudurlugu/SureliYayinlar/Yainkatalogu/yayinkatalog_2014.pdf (Erişim: 16.05.2017)
• http://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=1.5.633&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch= (Erişim: 10.06.2016)
• http://www.diyanet.gov.tr/tr/icerik/diyanetten-17-dilde-592-bin-eser/30576?getEnglish= (Erişim: 07.03.2016)
• http://www.diyanet.gov.tr/tr/icerik/10-dilde-daha-kur%E2%80%99an-i-kerim-meali-basilacak/30464 (Erişim: 18.01.2016)
• http://www.diyanet.gov.tr/tr/icerik/diyanet-isleri-baskanligi-son-bes-yilda-560-eser-basti%E2%80%A6/30483 (Erişim: 28.01.2016)
• http://www2.diyanet.gov.tr/DiniYay%C4%B1nlarGenelMudurlugu/Documents/biblografya_2014.pdf (Erişim: 06.02.2017)
• http://www.diyanet.gov.tr/tr/icerik/kurulus-ve-tarihce/8 (Erişim: 18.10.2016)
• http://kuran.diyanet.gov.tr/mushaf#/kuran-meal-2/fatiha-suresi-1/ayet-1/diyanet-isleri-baskanligi-meali-1 (Erişim: 06.02.2017)
• http://kuran.diyanet.gov.tr/kutuphane.html (Erişim: 06.02.2017)
• https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp (Erişim: 18.04.2017)
• http://www2.diyanet.gov.tr/MushafIncelemeVeKiraat/Sayfalar/HaberDetay.aspx?rid=29&lst=HaberlerListesi&csn=/MushafIncelemeVeKiraat (Erişim: 18.04.2017)
• http://www.diyanet.gov.tr/tr/icerik/diyanet’ten-samoaca-kur’an-i-kerim-meali…/39693 (Erişim: 05.05.2017)
• http://www2.diyanet.gov.tr/MushafIncelemeVeKiraat/Sayfalar/HaberDetay.aspx?rid=30&lst=HaberlerListesi (Erişim: 22.09.2017)
• http://www2.diyanet.gov.tr/DiniYay%C4%B1nlarGenelMudurlugu/Documents/2017takvim.pdf (Erişim: 25.09.2017)
• http://www2.diyanet.gov.tr/DiniYay%C4%B1nlarGenelMudurlugu/Sayfalar/SureliYayinlar.aspx (Erişim: 29.09.2017)
• https://dibbys.diyanet.gov.tr/dyys/MakaleKurumDisi/MakaleKurumDisi.aspx (Erişim: 29.09.2017)
• http://www2.diyanet.gov.tr/MushafIncelemeVeKiraat/Sayfalar/HaberDetay.aspx?rid=25&lst=HaberlerListesi (Erişim: 03.10.2017)
• http://www.diyanet.tv/programlar (Erişim: 03.10.2017)
• http://www.diyanetradyo.com/programlar (Erişim: 04.10.2017)