Tıp fakültesi öğrencilerinde ortoreksiya nervoza

Yıl 2023, Cilt: 3 Sayı: 2, 30 - 39, 30.12.2023

Emre Erşahinoğlu İrem Sanem Sabahi , Lut Tamam

Öz

Amaç: Bu çalışmada tıp fakültesinde öğretim gören öğrencilerde ortoreksiya nervoza eğilimi ve ilgili etkenlerin değerlendirilmesi amaçlanmaktadır.
Gereç ve Yöntem: Çalışma, Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Poliklinikleri’nde ve Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanlık biriminde yürütülmüştür. Çalışmanın örneklemi; 18 yaşından büyük Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencilerinden oluşan 104 kişilik öğrenci grubunu ve 18 yaşından büyük, yapılan ruhsal görüşme sonrasında herhangi bir ruhsal bozukluk saptanmayan, son 1 yıl içerisinde psikotrop ilaç kullanımı olmayan 104 kişilik kontrol grubunu kapsamaktadır. Her iki gruba Sosyodemografik Veri Formu, ORTO-11 ölçeği, Maudsley Obsesif Kompulsif Soru Listesi(MOKSL), Ortoreksiya Nervoza Envanteri(ONE), Hamilton Depresyon Derecelendirme Ölçeği(HAM-D), Hamilton Anksiyete Derecelendirme Ölçeği(HAM-A) uygulanmıştır.
Bulgular: i. Öğrenci grubunda ve kontrol grubunda ayrı ayrı olarak egzersiz, diyet ve sosyal medyada sağlıklı beslenme ile ilgili program takip edilmesi verileri değerlendirildiğinde kadınların sosyal medyada sağlıklı beslenme ile ilgili program takip etmesi erkeklere göre anlamlı olarak yüksek çıkmıştır. Orto-11 ölçeği ile MOKSL arasındaki korelasyon anlamlı bulunmuştur. ONE ile HAM-A arasındaki korelasyon anlamlı bulunmuştur. MOKSL Alt Ölçekler öğrenci ve kontrol gruplarında ayrı ayrı değerlendirildiğinde; MOKSL temizlik alt ölçeği kontrol grubunda anlamlı olarak yüksek, kuşku alt ölçeğinde kontrol grubu anlamlı olarak yüksek, ruminasyon alt ölçeğinde ise öğrenci anlamlı olarak yüksek olarak saptanmıştır.
Sonuç: Çalışmamıza göre ortoreksiya nervoza eğilimini arttırabileceği düşünülen faktörlerden egzersiz, diyet ve sosyal medyada sağlıklı beslenme ile ilgili program takip edilmesinin kadınlarda erkeklere göre daha fazla görüldüğü saptandı. Ancak çalışmamızda ortoreksiya nevroza eğiliminin cinsiyetler arasında anlamlı bir farklılık göstermediği bulundu.

Anahtar Kelimeler

beslenme ve yeme bozuklukları, sosyal medya, ortoreksiya nervoza, tıp fakültesi öğrencileri

Orthorexia nervosa in medical school students

Öz

Purpose: This study aims to evaluate the tendency towards orthorexia nervosa and related factors among medical students.
Materials and Methods: The sample of the study includes a student group consisting of 104 individuals who are over 18 years old and enrolled in the Faculty of Medicine at Cukurova University. Additionally, a control group of 104 individuals, also over 18 years old, without any detected mental disorders following a psychological interview and no use of psychotropic drugs within the last year, is included in the study. Socio-demographic Data Form, ORTO-11 Scale, Maudsley Obsessive-Compulsive Questionnaire(MOCQ), Orthorexia Nervosa Inventory(ONI), Hamilton Depression Rating Scale, and Hamilton Anxiety Rating Scale were administered to both groups.
Results: When separately evaluating the data on exercise, diet, and following nutrition-related programs on social media in both groups, it was found that females had a significantly higher rate of following nutrition-related programs on social media compared to males A significant correlation was found between the ORTO-11 scale and the MOCQ. When MOCQ Subscales were separately evaluated for student and control groups, the cleanliness subscale was significantly higher in the control group, the doubt subscale was significantly higher in the control group, and the rumination subscale was significantly higher in the student group.
Conclusion: According to our study, it was observed that factors believed to increase the tendency towards orthorexia nervosa, such as exercise, diet, and the pursuit of healthy eating programs on social media, are more prevalent in women than in men. However, our study found no significant difference in orthorexia nervosa tendencies between genders.

Anahtar Kelimeler

nutrition and eating disorders, social media, orthorexia nervosa, medical students

Kaynakça

• Asarkaya B. Sağlıklı ortoreksiya ve ortoreksiya nervoza: ebeveynden algılanan psikolojik kontrol ve uyumlu-uyumsuz mükemmeliyetçilik özellikleri ile ilişkisinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). İstanbul, Maltepe Üniversitesi. 2019.
• Klein DA, Walsh BT. Eating disorders: clinical features and pathophysiology. Physiol Behav. 2004;81:359-74.
• Chaki B, Pal S, Bandyopadhyay A. Exploring scientific legitimacy of orthorexia nervosa: A newly emerging eating disorder. J Hum Sport Exerc. 2013;8:1045-53.
• Alleyne M, Alleyne P, Greenidge D. Life satisfaction and perceived stress among university students in Barbados. J Psychol Afr. 2010;20:291-7.
• Arusoğlu G, Kabakçi E, Köksal G, Merdol TK. Orthorexia nervosa and adaptation of ORTO-11 into Turkish. Turk Psikiyatri Derg. 2008;19:283-91.
• Bratman S, Knight D. Health Food Junkies: Orthorexia Nervosa: Overcoming The Obsession With Healthful Eating. New York, Broadway Books, 2000.
• Baker RW, McNeil OV, Siryk B. Expectation and reality in freshman adjustment to college. J Couns Psychol. 1985;32:94-103.
• Bedewy D, Gabriel A. Examining perceptions of academic stress and its sources among university students: the perception of Academic Stress Scale. Health Psychol Open. 2015;2:1-9.
• Altınsoy S. Yeni devlet üniversitelerinin gelişimi: sorunlar ve politika önerileri. Yüksekögretim ve Bilim Dergisi. 2011;2:98-104.
• Hamilton M. A rating scale for depression. J Neurol Neurosurg Psychiatry. 1960;23:56-62.
• Akdemir A, Örsel DS, Dağ G, Türkçapar MH, İşcan N, Özbay H. Hamilton Depresyon Derecelendirme Ölçeği (HDDÖ)’nin geçerliliği-güvenilirliği ve klinikte kullanımı. Psikiyatri Psikoloji Psikofarmakoloji Dergisi. 1996;4:251-9.
• Yazıcı MK, Demir B, Tanrıverdi N, Karaağaoğlu E, Yolaç P. Hamilton Anksiyete Değerlendirme Ölçeği, değerlendiriciler arası güvenirlik ve geçerlik çalışması. Turk Psikiyatr Derg. 1998;9:114-7.
• Arusoğlu G, Kabakçi E, Köksal G, Merdol TK. Ortoreksiya nervoza ve Orto-11’in Türkçeye uyarlama çalışması. Turk Psikiyatr Derg. 2008;19:283-91.
• Fidan T, Ertekin V, Işikay S, Kirpinar I. Prevalence of orthorexia among medical students in Erzurum, Turkey. Compr Psychiatry. 2010;51:49-54.
• Łucka I, Janikowska-Hołoweńko D, Domarecki P, Plenikowska-Ślusarz T, Domarecka M. Orthorexia nervosa - A separate clinical entity, a part of eating disorder spectrum or another manifestation of obsessive-compulsive disorder? Psychiatr Pol. 2019;53:371-82.
• Donini LM, Marsili D, Graziani MP, Imbriale M, Cannella C. Orthorexia nervosa: a preliminary study with a proposal for diagnosis and an attempt to measure the dimension of the phenomenon. Eat Weight Disord. 2004;9:151-7.
• Sanlier N, Yassibas E, Bilici S, Sahin G, Celik B. Does the rise in eating disorders lead to increasing risk of orthorexia nervosa? Correlations with gender, education, and body mass index. Ecol Food Nutr. 2016;55:266-78.
• Aksoydan E, Camci N. Prevalence of orthorexia nervosa among Turkish performance artists. Eat Weight Disord. 2009;14:33-7.
• Depa J, Barrada JR, Roncero M. Are the motives for food choices different in orthorexia nervosa and healthy orthorexia? Nutrients. 2019;11:1-14.
• Strahler J, Hermann A, Walter B, Stark R. Orthorexia nervosa: A behavioral complex or a psychological condition? J Behav Addict. 2018;7:1143-56.
• Varga M, Dukay-Szabo S, Tury F, van Furth EF. Evidence and gaps in the literature on orthorexia nervosa. Eat Weight Disord. 2013;18:103-11.
• Kiss-Leizer M, Tóth-Király I, Rigó A. How the obsession to eat healthy food meets with the willingness to do sports: the motivational background of orthorexia nervosa. Eat Weight Disord. 2019;24:465-72.
• Carrotte ER, Vella AM, Lim MSC. Predictors of “liking” three types of health and fitness-related content on social media: A cross-sectional study. J Med Internet Res. 2015;17:e205.
• Brytek-Matera A. Orthorexia nervosa - an eating disorder, obsessive-compulsive disorder or disturbed eating habit? Arch Psychiatry Psychother. 2012;1:55-60.
• Koven NS, Wabry A. The clinical basis of orthorexia nervosa: Emerging perspectives. Neuropsychiatr Dis Treat. 2015;11:385-94.
• Martins MCT, Alvarenga MDS, Vargas SVA, Sato KSCDJ, Scagliusi FB. Ortorexia nervosa: Reflexões sobre um novo conceito. Rev Nutr. 2011;24:345-57.
• Barnes MA, Caltabiano ML. The interrelationship between orthorexia nervosa, perfectionism, body image and attachment style. Eat Weight Disord. 2017;22:177–84.