Mineralogical, Petrographical and Geochemical Characteristics of Plutonic Rocks in the Çolaklı (Elazığ) Region

Yıl 2016, Cilt: 31 Sayı: 1, 345 - 362, 15.06.2016

Gizem Arslan Melahat Beyarslan

https://doi.org/10.21605/cukurovaummfd.317861

Cited By: 3

Öz

The studied area covers an area about 130 km2 in the Çolaklı (ELAZIĞ) environment. The units of studied area from the oldest to the youngest; Upper Cretaceous Elazığ Magmatics, Middle Eosen-Upper Oligocene Kırkgeçit Formation, Upper Miocene-Lower Pliocene Karabakır Formation and Plio-Quaternary Palu Formation are exposed. In the studied area, the Elazığ Magmatics is represented by plütonic rocks such as granite, granodiorite, tonalite, diorite, quartz diorite; subvolcanic rocks such as microdiorite and aplite. Kırkgeçit Formation covers an angular unconformity Elazığ Magmatics and this formation consists of sandstone and marls. Karabakır Formation comprising basalts overlap on older units with an unconformity. Palu Formation composed of terrestrial conglomerate is the youngest unit in the studied area. According to the geochemical analysis results, it defined that this magmatic rocks have subalkaline characteries and I-type granitoid plotted volcanic arc granitoids (VAG) and syn-collision granitoids (Syn-COLG). The intrusive rocks in studied area belong to Elazığ Magmatics are products of island arc magmatism.

Anahtar Kelimeler

Plutonic rock, Petrography, Volcanic arc, Elazig magmatics, Çolaklı, Elazığ

Çolaklı (Elazığ) Çevresindeki Plütonik Kayaçların Mineralojik, Petrografik ve Jeokimyasal Özellikleri

Öz

Ġnceleme alanı, Çolaklı (ELAZIĞ) çevresinde yaklaĢık 130 km2’lik bir alanı kapsamaktadır. ÇalıĢma alanında yaĢlıdan gence doğru Üst Kretase yaĢlı Elazığ Magmatitleri, Orta Eosen-Üst Oligosen yaĢlı Kırkgeçit Formasyonu, Üst Miyosen-Alt Pliyosen yaĢlı Karabakır Formasyonu ve Pliyo-Kuvaterner yaĢlı Palu Formasyonu yüzeylemektedir. Elazığ Magmatitleri inceleme alanında granit, granodiyorit, tonalit, diyorit ve kuvars diyorit gibi derinlik; mikrodiyorit ve aplit gibi yarı derinlik kayaçlarıyla temsil olunmaktadır. Elazığ Magmatitleri’ni uyumsuz olarak örten Kırkgeçit Formasyonu; kumtaĢı ve marnlardan meydana gelmiĢtir. Kendisinden yaĢlı birimleri uyumsuz olarak örten Karabakır Formasyonu, inceleme alanında bazaltlardan oluĢmaktadır. Karasal konglomeralardan meydana gelen Palu Formasyonu ise çalıĢma alanının en genç birimidir. ÇalıĢma alanındaki asidik bileĢimli kayaçlarda yapılan analiz sonuçlarına göre; bu kayaçlar magmatik seri olarak subalkalen karakterli ve I-tipi granitoyid özelliğinde olup, tektonik olarak ise, volkanik yay granitoyidleri (VAG) ve çarpıĢmayla eĢ yaĢlı granitoyidleri (Syn-COLG) alanında yer almaktadır. Elazığ Magmatitleri’ne ait olan Çolaklı (Elazığ) çevresi plütonik kayaçları ada yaylarında oluĢmuĢ yay magmatizması ürünüdürler.

Anahtar Kelimeler

Plütonik kayaç, Petrografi, Volkanik yay, Elazığ magmatitleri, Çolaklı, Elazığ

Kaynakça

• 1. Perinçek, D., 1979a. Palu-Karabegan-Elazığ-Sivrice-Malatya Alanının Jeolojisi ve Petrol Ġmkanları. T.P.A.O. Rapor No: 1361.
• 2. Perinçek, D., 1979b. The geology of Hazro-Korudağ - ÇüngüĢ-Maden – Ergani - Hazar-Elazığ - Malatya Area. Guide Book, T.J.K. yayını, 33s.
• 3. Perinçek, D., 1980a. Arabistan Kıtası Kuzeyindeki Tektonik Evrimin, Kıta Üzerinde Çökelen Ġstifteki Etkileri. Tür. 5. Petrol Kong., Tebligler, 77-93.
• 4. Perinçek, D., 1980b. Bitlis Metamorfitleri’nde Volkanitli Triyas. T.J.K. Bült., 23, 201-211.
• 5. Bingöl, A.F., 1982. Elazığ-Pertek-Kovancılar Arası Volkanik Kayaçların Petrografik Ġncelenmesi. F.Ü. Fen Fak. Derg., 1, 9-21.
• 6. Bingöl, A.F., 1984. Geology of the Elazığ Area in the Eastern Taurus Region. In Tekeli, O. and Göncüoğlu, M.C., eds., “Geology of the Taurus Belt”, p.209-217.
• 7. Bingöl, A.F., 1988. Petrographical and Petrological Features of Intrusive Rocks of Yüksekova Complex in the Elazığ region (Eastern Taurus-Turkey). Journ. F.Ü., 312, 1-17.
• 8. Turan, M., 1984. Baskil-Aydınlar (Elazığ) Yöresinin Stratigrafisi ve Tektoniği. Doktora Tezi, F.Ü. Fen Bilimleri Enst. 185s. (yayınlanmamıĢ).
• 9. Akgül, B., 1993. Piran Köyü (Keban) Çevresindeki Magmatik Kayaçların Petrografik ve Petrolojik Özellikleri. Doktora Tezi, F.Ü. Fen Bilimleri Enst., 125s. (yayınlanmamıĢ).
• 10. Turan, M., 1993. Elazığ ve Yakın Civarındaki Bazı Önemli Tektonik Yapılar ve Bunların Bölgenin Jeolojik Evrimindeki Yeri. A. Suat Erk Jeoloji Sempozyumu, Bildiriler, Ankara Üniv. Fen Fak., 193-204, Ankara.
• 11. Ġnceöz, M., 1994. Harput (Elazığ) Yakın Kuzeyi ve Doğusunun Jeolojik Özellikleri. Doktora Tezi, F.Ü. Fen Bilimleri Enst. 112s.
• 12. Kürüm, S., 1994. Elazığ Kuzeybatısındaki Genç Volkanitlerin Petrolojik Özellikleri. Doktora Tezi, F.Ü. Fen Bilimleri Enst., 107s. (yayınlanmamıĢ).
• 13. Bingöl, A.F., Beyarslan, M., 1996. Elazığ Magmatitleri’nin Jeokimyası ve Petrolojisi. K.T.Ü. 30. Yıl Sempozyumu Bildiri Metinleri. s.208-224.
• 14. Beyarslan, M., 2000. Serince-Harput (Elazığ) Çevresindeki Granitik Kayaçlar ve Kökeni. Geosound, 37, 105-116.
• 15. Perinçek, D., Özkaya, Ġ., 1981. Arabistan Kıtası Kuzey Kenarının Tektonik Evrimi. H.Ü. Yerbilimleri Derg., 8, 91-101.
• 16. Turan, M., Bingöl, A.F., 1991. Kovancılar-Baskil (Elazığ) Arası Bölgenin Tektonostratigrafik Özellikleri. Ç.Ü. Ahmet ACAR Jeoloji Sempozyumu, Tebligler, 213-227.
• 17. Beyarslan, M., 1991. Ġspendere (Kale-Malatya) Ofiyolitlerinin Petrografik Özellikleri. Yüksek Lisans Tezi, F.Ü. Fen Bilimleri Enst., 57s. (yayınlanmamıĢ).
• 18. Bingöl, A.F. ve Beyarslan, M., 1995. Elazığ Magmatitleri’nin Jeokimyası ve Petrolojisi. K.T.Ü. 30. Yıl Sempozyumu Bildiri Özleri. s.15.
• 19. Beyarslan, M., 1996. Kömürhan Ofiyolit Biriminin Petrografik ve Petrolojik Ġncelenmesi. Fırat Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü., Elazığ Doktora Tezi, 103s.
• 20. Yazgan, E., 1981. Doğu Toroslar’da Etkin Bir Paleokıta Kenarı Etüdü (Üst Kretase-Orta Eosen) Malatya-Elazığ, Doğu Anadolu: H.Ü. Yerbilimleri Derg., 7, 83-104.
• 21. Debon, F., Le Fort, P., 1982. A Chemical-Mineralogical Classification of Common Plutonic Rocks and Associations, Transactions of the Royal Soc. Edingburgh. Earth Sci. 73, 135-149.
• 22. Debon, F., Le Fort, P., 1988. A Cationic Classification of Common Plutonic Rocks and their Magmatic Associations: Principles, Method, Applications. Bull. Miner. 111, 493-510.
• 23. Irvine, T.N., Baragar, W.R.A., 1971. A Guide to the Chemical Classification of the Common Volcanic Rocks. Canadian Journal of Earth Sciences, 8, 523-548.
• 24. Pearce, J.A., Harris, N.B.W., Tindle, A.G., 1984. Trace Element Discrimination Diagrams for the Tectonic Ġnterpretation of Granitic Rocks. J. Petrol. 25, 954-983.
• 25. Chappell, B.W., White, A.J.R., 1974. Two Contrasting Granite Types, Pacific Geology, 8, 173-174.
• 26. White, A. J. R. and Chappell, B. W., 1977. Ultrametamorphism and Granitoid Genesis. Tectonophysics, 43, 7-22.
• 27. Collins, W.J., Bams, S.D., White, A.J.R. ve Chappell, B.W., 1982. Nature and Origin of A-Type Granites with Particular Reference to South Eastern Avustralia. Con trib. Mineral. Petrol., 80, 189-200.
• 28. Pearce, J.A., 1983, Role of the Sub-Continental Lithosphere in Magma Genesis at Acrive Continental Margins: p. 230-249 in, Hawkesworth, C.J. and Norry, M.J., eds., Continental Basalts and Mantle Xenoliths, Shiva Publishing Ltd., Cambridge, Mass., 272 p.
• 29. Sun, S., Mc Donough, W.F., 1989. Chemical and Isotopic Systematic of Oceanic Basalts. Implications for Mantle Compositionand Processes. In: Saunders, A.D., Norry, M.J. (eds.), Magmatism in the Ocean Basins, Special Publication 42. Geological Society of London, 312 pp.
• 30. Akgül, M., 1991. Baskil (Elazığ) Granitoyidinin Petrografik ve Petrolojik Özellikleri. Yerbilimleri Geosound, 18, 67-78.
• 31. Turan, M., Bingöl, A.F. ve Aksoy, E., 1993. Doğu Toroslar’ın Jeodinamik Evriminin Elazığ Civarındaki Özellikleri. H.Ü. Yerbilimleri 25. yılı Sempozyumu, Ankara.
• 32. Ricou, L. E., Argyriadis, I., Marcoux, J., 1975. UAxe Calcaire du Taurus Un Alignement de Fenetres Arabo-Africains Sous des Nappes Radiolaritiques, Ophiolitiques Et Metamorphiques. Bull. Soc. Geol. Fr., Ser. 7, 17, 1024-1044.
• 33. ġengör, A.M.C., Yılmaz, Y., 1983. Türkiye’de Tetis’in evrimi; Levha Tektoniği Açısından Bir YaklaĢım. TJK Yerbilimleri Özel Dizisi, No. 1, 75 s.
• 34. Michard, A., Whitechurch, H., Ricou, L.E., Montigny, R., Yazgan, E., 1985. Tauric Subduction (Malatya–Elazıg Province) and Its Bearing on the Tectonics of the Tethyan Realm in Turkey. In: Dixon JE, Robertson AHF (eds) The Geological Evolution of the Eastern Mediterranean. Geol Soc Spec Publ Lond, 361-373.
• 35. Yılmaz, Y., YiğitbaĢ, E., Genç, ġ. C, 1993. Ophiolitic and Metamorphic Assemblages of Southeast Anatolia and Their Significance in the Geological Evolution of the Orogenic Belt. Tectonics, 12(5), 1280-1297.
• 36. Beyarslan, M., Bingöl, A. F., 2000. Petrology of a Supra-Subduction Zone Ophiolite (Elazığ, Turkey). Can. J. Earth Sci., 37, 1411-1424.
• 37. Beyarslan M., Bingöl A.F., Rizeli M.E., 2014. Koçali (Adıyaman) Ofiyolitindeki Manto Peridotitlerinin Jeokimyası (Ana Oksitler, Ġz Elementler, Platin Grubu Elementler) ve Petrolojisi, Proje No: MF.12.35.