Obstrüktif uyku apne sendromlu hastalarda Chalder Yorgunluk Ölçeği'nin Türkçe formunun psikometrik özellikleri

Yıl 2020, Cilt: 45 Sayı: 1, 114 - 118, 31.03.2020

Ahmet Üzer Hüseyin Güleç

https://doi.org/10.17826/cumj.629710

Cited By: 1

Öz

Amaç: Bu çalışma obstrüktif uyku apne sendromu (OUAS) kliniğinde önemli bir semptom olan yorgunluğun ölçülmesinin önemli olduğu düşüncesiyle Chalder Yorgunluk Ölçeği (CYÖ)'nin Türkçe versiyonunun geçerlilik ve güvenilirliğini değerlendirmeyi amaçlamıştır.
Gereç ve Yöntem: Bu çalışma daha önce hiç tedavi almamış ruhsal veya ek fiziksel hastalığı olmayan 95 OUAS hastalarıyla yapıldı. Toplanan veriler için ölçeğin güvenilirlik analizi madde-toplam korelasyon katsayıları ve Cronbach’ın alfa iç tutarlılık katsayısına bakılırken, geçerlilik analizi için açımlayıcı faktör analizi kullanılarak belirlenmiştir.
Bulgular: CYÖ’nün iç tutarlılığı 0.92, madde toplam puan korelasyon katsayıları 0.32 ile 0.83 arasında bulunmuştur. CYÖ’nün örneklem yeterliliğinin açıklayıcı faktör analizi için, Kaiser-Meger-Olkin (KMO) katsayısı ve Bartlett katsayısı sırasıyla 0.89 ve 699.21 olarak bulunmuştur. Tek faktörlü çözüm elde edilmiş, varyansın % 55.8'ini temsil eden 6.13'lük bir özdeğeri bulunmuştur. Ölçek maddelerinin faktör yükleri 0.35 ile 0.88 arasındadır.
Sonuç: Çalışmamızda orijinal iki faktörlü yapısı ile uyuşmayan CYÖ’nün tek faktörlü çözümü elde edilmiştir. Türkçe uyarlaması ilk kez mevcut çalışmamızda kullanılan CYÖ'nün Türkçe sürümünün OUAS hastalarında geçerli ve güvenilir olduğu gösterilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

yorgunluk, geçerlilik, güvenilirlik, obstruktif uyku apne

Psychometric properties of the Turkish version of the Chalder Fatigue Scale in patients with obstructive sleep apnea syndrome

Öz

Purpose: This study aimed to evaluate the validity and reliability of the Turkish version of the Chalder Fatigue Scale (CFQ) based on the importance of measuring fatigue, an essential symptom in obstructive sleep apnea syndrome (OSAS).
Materials and Methods: This study was carried out with patients fulfilling the diagnosis of OSAS in a group of newly diagnosed patients. 95 patients with OSAS were included in the study. The validity analysis of the scale for the data collected was performed with exploratory factor analysis, while the property of reliability was determined using the Cronbach’s alpha internal consistency coefficient and item-total correlation tests.
Results: The internal consistency of the CFQ was 0.92. Item-total correlation coefficients were between 0.32 and 0.83. For the exploratory factor analysis of sample adequacy of the CFQ, Kaiser-Meger-Olkin (KMO) coefficient and Bartlett coefficient was calculated as 0.89 and 699.21, respectively. The single-factor solution was obtained with an eigenvalue of 6.13, representing 55.8% of the variance. The factor loadings of the items were between 0.35 and 0.88.
Conclusion: In the current study, a single factor solution was obtained in the explanatory factor analysis of CFQ, and it did not match the original two-factor structure of CFQ. The Turkish version of CFQ, which was performed for the first time in current current study, was shown to be valid and reliable in OSAS patients. 

Anahtar Kelimeler

fatigue, validity, reliability, obstructive sleep apnea

Kaynakça

• 1. Finsterer J, Mahjoub SZ. Fatigue in Healthy and Diseased Individuals. Am J Hosp Palliat Med. 2014;31(5):562-575.
• 2. van’t Leven M, Zielhuis GA, van der Meer JW, Verbeek AL, Bleijenberg G. Fatigue and chronic fatigue syndrome-like complaints in the general population. Eur J Public Health. 2010;20(3):251-257.
• 3. Chaudhuri A, Behan PO. Fatigue in neurological disorders. Lancet. 2004;363(9413):978-988.
• 4. Osman AM, Carter SG, Carberry JC, Eckert DJ. Obstructive sleep apnea: current perspectives. Nat Sci Sleep. 2018;10:21-34.
• 5. Stepnowsky CJ, Palau JJ, Zamora T, Ancoli-Israel S, Loredo JS. Fatigue in sleep apnea: The role of depressive symptoms and self-reported sleep quality. Sleep Med. 2011;12(9):832-837.
• 6. Chalder T, Berelowitz G, Pawlikowska T, et al. Development of a fatigue scale. J Psychosom Res. 1993;37(2):147-153.
• 7. Chilcot J, Norton S, Kelly ME, Moss-Morris R. The Chalder Fatigue Questionnaire is a valid and reliable measure of perceived fatigue severity in multiple sclerosis. Mult Scler J. 2016;22(5):677-684.
• 8. Cho HJ, Costa E, Menezes PR, Chalder T, Bhugra D, Wessely S. Cross-cultural validation of the Chalder Fatigue Questionnaire in Brazilian primary care. J Psychosom Res. 2007;62(3):301-304.
• 9. Morriss R, Wearden A, Mullis R. Exploring the validity of the chalder fatigue scale in chronic fatigue syndrome. J Psychosom Res. 1998;45(5):411-417.
• 10. Cella M, Chalder T. Measuring fatigue in clinical and community settings. J Psychosom Res. 2010;69(1):17-22.
• 11. Ha H, Jeong D, Hahm B-J, Shim E-J. Cross-Cultural Validation of the Korean Version of the Chalder Fatigue Scale. Int J Behav Med. 2018;25(3):351-361.
• 12. Wong WS, Fielding R. Construct validity of the Chinese version of the Chalder Fatigue Scale in a Chinese community sample. J Psychosom Res. 2010;68(1):89-93.
• 13. Watanabe N, Stewart R, Jenkins R, Bhugra DK, Furukawa TA. The epidemiology of chronic fatigue, physical illness, and symptoms of common mental disorders: A cross-sectional survey from the second British National Survey of Psychiatric Morbidity. J Psychosom Res. 2008;64(4):357-362.
• 14. Armutlu K, Cetisli Korkmaz N, Keser I, et al. The validity and reliability of the Fatigue Severity Scale in Turkish multiple sclerosis patients. Int J Rehabil Res. 2007;30(1):81-85.
• 15. Gencay-Can A, Can SS. Validation of the Turkish version of the fatigue severity scale in patients with fibromyalgia. Rheumatol Int. 2012;32(1):27-31.
• 16. Dittner AJ, Wessely SC, Brown RG. The assessment of fatigue: A practical guide for clinicians and researchers. J Psychosom Res. 2004;56(2):157-170.