Cleveland Adölesan Uykululuk Anketi’nin Türkçe’ye uyarlanması: Lise öğrencileri için geçerlik-güvenirlik çalışması

Yıl 2020, Cilt: 45 Sayı: 2, 709 - 720, 30.06.2020

Songül Çağlar Makbule Tokur Kesgin

https://doi.org/10.17826/cumj.685446

Cited By: 4

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı Cleveland Adölesan Uykululuk Anketi'ni Türkçeye uyarlamak ve lise öğrencilerine uygunluğunu değerlendirmektir.
Gereç ve Yöntem: Kesitsel tipte planlanan çalışma, bir lisede 329 öğrenci ile gerçekleştirildi. Veriler Ocak-Şubat 2019 tarihleri arasında veri toplama formu, Epworth Uykululuk Ölçeği ve Cleveland Adölesan Uykululuk Anketi kullanılarak toplandı.
Bulgular: Doğrulayıcı faktör analizi ölçeğin sahip olduğu dört boyutlu özgün yapıyı doğrulamıştır. Ölçeğin model uyum indeksleri; Ki-Kare değeri (χ2=172,78, df=96, p=0,000), Tahminin Kök Hata Kareler Ortalaması=0,049, Karşılaştırmalı Uyum İndeksi=0,98, Ölçeklendirilmiş Uyum İyiliği =0,96, Ölçeklendirilmemiş Uyum İyiliği =0,98, Uyum İndeksi=0,94, Düzeltilmiş Uyum İyiliği =0,91 değerleri ile mükemmel uyum düzeyi gösterdi. Ölçek maddelerinin faktör yükleri 0,58 ile 1,13 arasında değişmekte olup, t değerleri anlamlı olarak belirlendi. Ölçek 0,87 güvenilir katsayısı ile yüksek düzeyde güvenirlik sağladı. Ayrıca uykululuk durumunu ölçen benzer ölçüm aracı olan Epworth Uykululuk Ölçeği ile Cleveland Adölesan Uykululuk Anketi arasında orta seviyede pozitif ve anlamlı ilişki (0,638) belirlenerek, ölçüt bağıntılı geçerlik sağlandı.
Sonuç: Uyarlama çalışması yapılan Cleveland Adölesan Uykululuk Anketi’nin Lise öğrencileri için uygun ve öğrencilerin uykululuk durumunun belirlenmesinde geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu sonucuna varıldı.

Anahtar Kelimeler

Adölesan, geçerlik, güvenirlik, ölçek, uyarlama

Destekleyen Kurum

yok

Proje Numarası

yok

Teşekkür

Çalışmanın gerçekleşmesinde gerekli desteği sağlayan xxxxx Lisesi öğrencilerine, okul idarecilerine, Psikoloji ve Rehberlik danışma öğretmeni Sayın Duygu Yıldırım’a, verilerin analizine katkıda bulunan Eğitim fakültesi öğretim üyesi Sayın Yusuf Cerit’e, Hemşirelik bölümü Öğretim Üyesi Sayın Bedriye Ak'a ve Antrenörlük bölümü Öğretim Üyesi Sayın Ünal Karlı’ya katkılarından dolayı teşekkür ederiz. Ayrıca ölçeğin uyarlama çalışmasında destek ve önerilerini esirgemeyen orjinal ölçeği geliştiren ilk isim Prof. Dr. Sayın James Spilsbury'e katkılarından dolayı teşekkür ederiz

Adaptation of the Cleveland Adolescent Sleepiness Questionnaire to Turkish: Validity-reliability study for high school students

Öz

Purpose: The aim of this study was to adapt the Cleveland Adolescent Sleepiness Questionnaire into Turkish, and evaluate its suitability for high school students.
Materials and Methods: The cross-sectional study was carried out with 329 students in a high school. Data were collected using the data collection form, Epworth Sleepiness Scale and Cleveland Adolescent Sleepiness Questionnaire between January and February 2019.
Results: Confirmatory factor analysis confirmed the four-dimensional original structure of the scale. The fit indices of the scale; Chi-square test (χ2=172,78, df=96, p=0,001), Root Mean Square Error of Approximation=0,049, Comparative Fit Index=0,98, Normed Fit Index=0,96, Non-Normed Fit Index=0,98, Goodness Of Fit Index=0,94, Adjusted Goodness of Fit Index=0,91 showed a perfect fit. Factor loads of items ranged between 0,58 and 1,13, and t values were found to be significant. The reliability coefficient of the scale was found to be 0,87 with high reliability. In addition, a moderate positive and significant relationship (0,638) was determined between the Epthworth Sleepiness Scale and the Cleveland Adolescent Sleepiness Questionnaire, a measure of sleepiness, and a criterion-related validity was established.
Conclusion: Cleveland Adolescent Sleepiness Questionnaire is a valid and reliable measurement tool in determining the sleepiness of high school students. 

Anahtar Kelimeler

Adolescence, validity, reliability, questionnaire, adaptation

Proje Numarası

yok

Kaynakça

• 1. Marcdante KJ, Kliegman RM (Editors). Normal Sleep and pediatric sleep disorders. In Nelson Essentials of Pediatrics. 8th ed, Philadelphia, Elsevier, 2019: 52-56
• 2. Oyegbile TO. Pediatric sleep disorders. In Complex Disorders in Pediatric Psychiatry (Ed T Driver): 117-128.. St. Louis, Missouri, Elsevier, 2018.
• 3. Dag B, Kutlu FY. The relationship between sleep quality and depressive symptoms in adolescents. Turk J Med Sci 2017;47(3): 721-727.
• 4. Köse S. The relationship between exam anxiety levels of senior high school students and sleep quality. J Psychiatric Nurs 2018; 9(2):105-111.
• 5. Archbold KH. Sleep Promotion in Child Health Settings. Sleep Disorders and Sleep Promotion In Nursing Practice (Eds Redeker N, McEnany GP):277-289. Springer Publishing Company,2011
• 6. Merdad RA, Akil H, Wali SO. Sleepiness in Adolescents. Sleep Med Clin 2017;12(3):415-428.
• 7. Ward TM. Conducting a Sleep Assessment. In Sleep Disorders and Sleep Promotion In Nursing Practice ( Eds Redeker N, McEnany GP): 53..Springer Publishing Company, 2011
• 8. Ji X, Liu J. Subjective sleep measures for adolescents: a systematic review. Child Care Health Dev 2016;42(6): 825-839.
• 9. Reid GJ, Huntley ED, Lewin, DS. Insomnias of childhood and adolescence. Child Adolesc Psychiatr Clin N Am 2009;18(4):979-1000.
• 10. de Souza Vilela T, Bittencourt LR, Tufik S, Moreira GA. Factors influencing excessive daytime sleepiness in adolescents. J Pediatr (Rio J) 2016;92(2):149-155.
• 11. Lau EYY, McAteer S, Leung CNW, Tucker MA, Li C. Beneficial effects of a daytime nap on verbal memory in adolescents. J Adolesc 2018; 67:77-84.
• 12. Nasirudeen AMA, Lee Chin Adeline L, Wat Neo Josephine K, Lay Seng L, Wenjie L. Impact of social media usage on daytime sleepiness: A study in a sample of tertiary students in Singapore. Digit Health 2017;3:2055207617699766.
• 13. Esin N. Örneklem büyüklüğü. Hemşirelikte araştırma süreç, uygulama ve kritik (Eds Erdoğan S, Nahcivan N, Esin N):185.. 1. Baskı, İstanbul, Nobel tıp kitabevleri, 2014. 14. Kline RB. Exploratory and confirmatory factor analysis. In Applied quantitative analysis in the social sciences (Eds Petscher Y, Schatsschneider C.):171-207.. New York, Routledge, 2013.
• 15. Johns MW. Reliability and factor analysis of the Epworth Sleepiness Scale. Sleep 1992;15(4):376-381.
• 16. İzci B, Ardic S, Firat H, Sahin A, Altinors M, Karacan I. Reliability and validity studies of the Turkish version of the Epworth Sleepiness Scale. Sleep Breath 2008;12(2):161-168.
• 17. Spilsbury JC, Drotar D, Rosen CL, Redline S. The Cleveland adolescent sleepiness questionnaire: a new measure to assess excessive daytime sleepiness in adolescents. J Clin Sleep Med 2007;3(6):603-12.
• 18. Meira E, Cruz M, Loureiro H, Duarte I, Teixeira C, Pereira C. Sleep and chronotype of Portuguese adolescents: Results from a national survey. Sleep Medicine 2015;16:181-182.
• 19. Davis LL. Instrument review: Getting the most from a panel of experts. Applied Nursing Research 1992;5:194-197. 20. Seçer İ. Psikolojik Test Geliştirme ve Uyarlama Süreci SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara, Anı yayıncılık, 2015:68-90.
• 21. Çelik HE, Yılmaz V. Lısrel 9.1 ile yapısal eşitlik modellemesi temel kavramlar-uygulamalar-programlama, 3. Baskı, Ankara, Anı yayıncılık, 2016:120.
• 22. Halik M, Bahar F. Cleveland Adolescent Sleepiness Questionnaire (CASQ): Sleep Pattern among Undergraduates in Malaysia. SAPJ 2015;3:36-44.
• 23. Pınto Jc, Rebelo-Pınto T, Rebelo-Pınto H, Paıva TA. Validation of the Cleveland Adolescent Sleepiness Questionnaire. TPM 2017;24(2):295-304.
• 24. Şenol V, Soyuer F, Akça R, Argün M. Adolesanlarda uyku kalitesi ve etkileyen faktörler. Kocatepe Tıp Dergisi 2012;13(2):93-104.
• 25. Sarıkaya Karabudak S, Adana F, Gezer N, Özvurmaz S. Çocuklarda Obstrüktif Uyku Apne Sendromu Semptomları ve İlişkili Faktörler. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi 2018;2(2):73-82.