ULUSLARARASI TURİZM TALEBİNİN EŞBÜTÜNLEŞME ANALİZİ: ANTALYA İÇİN PANEL ARDL YAKLAŞIMI

Yıl 2016, Cilt: 17 Sayı: 1, 133 - 152, 20.05.2016

Sabriye Güven Mehmet Mert

Öz

   Bu çalışmada Antalya’ya yönelik uluslararası turizm talebi ile gelir (GSYİH) ve turizm fiyatı gibi ekonomik değişkenler arasındaki kısa ve uzun dönem ilişki bulunmak istenmiş ve 1996Q1 – 2014Q4 dönemlerini kapsayacak şekilde verilerine tam olarak ulaşılabilen 36 ülkenin verileri kullanılmıştır. İlk olarak Levin Lin ve Chu (2002), Maddala ve Wu (1999) ve Choi (2001) panel birim kök testleri ile serilerin durağanlığı kontrol edilmiştir. Daha sonra değişkenler arasındaki eşbütünleşme ilişkisini test etmek için Kao(1999), Pedroni (1999) ve Johansen Fisher (1999) panel eşbütünleşme testleri uygulanmıştır. Ayrıca yatay kesit ve zaman serisi boyutları oldukça büyük olan uluslararası turizm talebi modeli tahmininde dinamik heterojen panellerin tahmini için Pesaran, Shin ve Smith (1999) tarafından geliştirilen Havuzlanmış Ortalama Grup (PMG) Tahmincisi tercih edilmiştir. PMG tahmincisi sabit katsayının, kısa dönem katsayılarının ve hata varyanslarının birimden birime değişmesine izin verirken uzun dönem katsayılarını tüm birimler için homojen kabul etmektedir. Elde edilen uzun dönem tahmin sonuçlarına göre ilgili ülkelerinin gelirlerindeki artış Antalya’ya gelen turist sayısı üzerinde pozitif etki yaparken turizm fiyatı Antalya uluslararası turizm talebinin belirleyicisi olarak bulunamamıştır. Ayrıca hata düzeltme katsayıları tüm ülkeler için beklenildiği gibi negatif ve anlamlıdır. Bu durum her bir ülke için uzun dönem ilişkinin varlığına işaret etmektedir.   

Anahtar kelimeler: Antalya, uluslararası turizm talebi, panel eşbütünleşme, Havuzlanmış Ortalama Grup Tahmincisi

 

Cointegration Analysis of International Tourism Demand: A Panel ARDL Approach to Antalya Case

ABSTRACT

This paper aimed to find the long-run and short-run relationships between international tourism demand to Antalya with economic variables such as income (GDP) and tourism price. Data are used for 36 countries over the period 1999Q1 – 2014Q4. Firstly, panel unit root test such as Levin, Lin and Chu (2002) panel unit root test, Maddala and Wu (1999) and Choi (2001) panel unit root test were used in this paper. Then the panel cointegration test based on Kao (1999) panel cointegration test, Pedroni (1999) panel cointegration test and Johansen Fisher (1999)  panel cointegration test were applied to test cointegration relationship among the variables. Also we used a new technique of estimating dynamic heterogeneous panels, which is developed by Pesaran, Shin and Smith (1999) for the international tourism demand model. Pooled Mean Group (PMG) estimator is particularly convenient for panels with large T and N. The PMG estimator allows the intercepts, short-run coefficients and error variances to differ across groups, but constrains the long run coefficients to be identical. The long-run results of this study shows that growth in income of the countries concerned has positive effect on international visitor arrivals to Antalya. But the tourism price parameter is not statistically significant determinant of international tourism demand in Antalya. Also the speed of adjusment parameters are consistently negative and significant for all countries. This case indicates that existence of long run relationships for each country.

Keywords: Antalya, international tourism demand, panel cointegration, Pooled Mean Group Estimator

---

 

 

Kaynakça

• KAYNAKÇA
• AKGÜL, Işıl (2003), Zaman Serilerinin Analizi ve ARIMA Modelleri, Der Yayınları, İstanbul.
• AKTAŞ, Cengiz (2005), “Türkiye’nin Turizm Gelirlerini Etkileyen Değişkenler İçin En Uygun Regresyon Denkleminin Belirlenmesi”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, Cilt 6; No.2, 163-174.
• AKSAKAL, Mina; ÇİLAN, Çiğdem ARICIGİL (2015), “Türkiye’ye Yönelik Turizm Talebinin Görünürde İlişkisiz Regresyon Modelleri İle İncelenmesi.” Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 14.
• ALLEN, David; YAP, Ghialy; SHAREEF, Riaz (2009), “Modelling interstate tourism demand in Australia: A cointegration approach. Mathematics and Computers in Simulation”,Vol. 79; No.9, 2733-2740.
• Antalya İl ve Kültür Turizm Müdürlüğü, Kültür ve Turizm İstatistikleri, İnternet Adresi: http://www.antalyakulturturizm.gov.tr/TR,67091/kultur-turizm-istatistikleri.html, Erişim Tarihi: 14.08.2015.
• AYDIN, Ahmet, Burak DARICI ve Hacı Mehmet TAŞÇI (2015), "Uluslararası Turizm Talebini Etkileyen Ekonomik Faktörler: Türkiye Üzerine Bir Uygulama." Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi (45), 143-177.
• BAHAR, Ozan; Kurtuluş BOZKURT (2010). “Gelişmekte Olan Ülkelerde Turizm-Ekonomik Büyüme İlişkisi: Dinamik Panel Veri Analizi.” Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 21(2), 255-265.
• BLACKBURNE, Edward F.; and Mark W. FRANK (2007), “Estimation of Nonstationary Heterogeneous Panels”, The Stata Journal, Vol. 7, No. 2, 197 – 208.
• BREİTUNG, Jörg. (1999), “The local power of some unit root tests for panel data”, Discussion Papers, Interdisciplinary Research Project 373: Quantification and Simulation of Economic Processes, (No. 1999, 69).
• CHAİBOONSRİ, Chukiat; Jittaporn SRİBOONJİT; Thanes SRİWİCHAİLAMPHAN; Prasert CHAİTİP and Songsak SRİBOONCHİTTA (2010), “A panel cointegration analysis: an application to international tourism demand of Thailand.” Of The Unıversıty of Petroşanı∼ Economıcs∼, 69.
• CHAİTİP, Prasert; Chukiat CHAİBOONSRİ, and N. RANGASWAMY (2008), "A Panel Unit Root and Panel Cointegration Test of the Modeling International Tourism Demand in India." VOL. VIII PART I, 95.
• CHOI, In (2001), “Unit Root Test for Panel Data”, Journal of Internatıonal Money and Finance , 20(2), 249-272.
• CROUCH, Geoffrey I (1994), “The Study of International Tourism Demand: A Survey of Practice”, Jaurnal Travel Research, Vol. 32, 41-54.
• CROUCH, Geoffrey I.; JR Brent RİTCHİE (1999), Tourism, competitiveness, and societal prosperity. Journal of business research, 44(3), 137-152.
• ÇIMAT, Ali; Ozan BAHAR (2003), “Turizm Sektörünün Türkiye Ekonomisi İçindeki Yeri ve Önemi Üzerine Bir Değerlendirme”, Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, Cilt:6, 1-18
• GÜVENEK, Burcu; Volkan ALPTEKİN (2010), “Enerji tüketimi ve büyüme ilişkisi: OECD Ülkelerine İlişkin bir panel veri analizi.” Enerji, Piyasa ve Düzenleme, 1(2), 172-193.
• HADRI, Kaddour (2000), “Testing for stationarity in heterogeneous panel data.” The Econometrics Journal, 148-161.
• HURLİN, Christophe; Valerie MİGNON ( 2004), "Second generation panel unit root tests" Manuscript, THEMA-CNRS, University of Paris X,
• IM, Kyung So, M. Hashem PESARAN; Yongcheol SHIN (2003), “Testing for unit roots in heterogeneous panels.”, Journal of econometrics, 115(1), 53-74.
• KAO, Chihwa (1999). “Spurious regression and residual-based tests for cointegration in panel data.” Journal of econometrics, 90(1), 1-44.
• KUTLAR, Aziz (2000), “Ekonometrik Zaman Serileri”, Gazi Kitapevi, Ankara.
• Kültür ve Turizm Bakanlığı Starateji Geliştirme Başkanlığı, Turizm İstatistikleri, İnternet Adresi: htpp://sgb.kulturturizm.gov.tr/TR, 50930/istatistikler.htlm, Erişim Tarihi: 14.08.2015.
• LEE, Chien-Chiang; Chun-Ping CHANG (2008), “Tourism development and economic growth: A closer look at panels.” Tourism management, Vol:29, No.1: 180-192.
• LEVİN, Andrew; Chien-Fu LIN and Chia-Shang James CHU (2002), "Unit root tests in panel data: asymptotic and finite-sample properties." Journal of econometrics, Vol.108, No.1 1-24.
• LI, Gang; Haiyan SONG, and Stephen F. WITT (2005), "Recent Developments in Econometric Modeling and Forecasting.", Journal of Travel Research, Vol.44, No.1, 82-99.
• LIM, Christine (1997), “ Review of international tourism demand models.” Annals of tourism research, Vol.24, No.4: 835-849.
• LIM, Christine, and Michael MCALEER (2001), "Cointegration analysis of quarterly tourism demand by Hong Kong and Singapore for Australia." Applied Economics, Vol.33, No.12, 1599-1619.
• LIM, Christine, and Michael MCALEER (2002), "A cointegration analysis of annual tourism demand by Malaysia for Australia." Mathematics and Computers in Simulation, Vol.59, No.1, 197-205.
• MADDALA, Gangadharrao S., and Shaowen WU (1999), "A comparative study of unit root tests with panel data and a new simple test.", Oxford Bulletin of Economics and statistics, Vol.61, No.S1, 631-652.
• MARTÍNEZ-ZARZOSO, Inmaculada; Aurelia BENGOCHEA-MORANCHO (2004), “Pooled mean group estimation of an environmental Kuznets curve for CO 2”, Economics Letters, Vol.82, No.1, 121-126.
• PEDRONİ, Peter (1999), “Critical values for cointegration tests in heterogeneous panels with multiple regressors.”, Oxford Bulletin of Economics and statistics,61(S1), 653-670.
• PESARAN, M. Hashem; Yongcheol SHIN; Ron P. SMITH (1999), “Pooled mean group estimation of dynamic heterogeneous panels.”, Journal of the American Statistical Association, Vol.94, No.446, 621-634.
• SEETARAM, Neelu (2010), “Use of dynamic panel cointegration approach to model international arrivals to Australia.”, Journal of Travel Research, Vol.49, No.4, 414-422.
• SEVÜKTEKİN, Mustafa; Mehmet NARGELEÇEKENLER (2010), Ekonometrik Zaman Serileri Analizi Eviews Uygulamalı, Üçüncü baskı, Nobel Yayın Dağıtım Tic. Ltd. Şti., Ankara.
• ŞAK, Nazan (2006), “OECD Ülkelerinde Satınalma Gücü Paritesinin Geçerliliğinin Panel Eşbütünleşme Yaklaşımı ile İncelenmesi”, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• SONG, Haiyan, et al. (2010), “Tourism Demand Modelling and Forecasting: How Should Demand Be Measured?”, Tourism Economics, Vol. 16, No. 1, 63-81.
• TATOĞLU YERDELEN, Ferda (2013), İleri Panel Veri Analizi, İkinci Baskı, Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş., İstanbul.
• Türkiye İstatistik Kurumu, Turizm İstatistikleri, İnternet Adresi: http://tuikapp.tuik.gov.tr/turizmapp/sinir.zul?, Erişim Tarihi: 14.08.2015.
• Türkiye Seyahat Acentaları Birliği İnternet sitesi, Turizm İstatistikleri, İnternet Adresi: http://www.tursab.org.tr/tr/istatistikler/turizmin-ekonomideki-yeri/gsmh-icindeki-payi-1963-_79.html, Erişim Tarihi: 14.08.2015.
• World Tourism Organization (2014) “World Tourism Barometer”, Vol. 12, No. 2.
• World Tourism Organization (2015), “Tourism Highligts”, Edition.
• ZORTUK, Mahmut; Seyhat BAYRAK (2013), “Seçilmiş Ülkelere Göre Türkiye’nin Turizm Talebi.”, Ekonometri ve İstatistik e-Dergisi, (19), 38-58.