BİR "HAFIZA MEKÂNI" OLARAK ÂŞIK VEYSEL VE ANADOLU POP/ROCK MÜZİĞİNE ETKİLERİ

Yıl 2023, Cilt: 47, 97 - 103, 30.11.2023

Göktürk Erdoğan

Öz

Yaşadığı dönemi ve sonrasını derinden etkileyen büyük ozan Âşık Veysel, geleneksel halk müziği türündeki eserlerinin yanı sıra bugün adına Anadolu pop/rock denilen müzik akımının da öncü kuşaklarına ilham kaynağı olarak bu çalışmaya konu olmuştur. Onun müziği ve şiirleri sadece âşıklık/ozanlık geleneğinde değil pek çok farklı müzik kültüründe derin bir yankı ve ifade bulmuştur. O, hem sanatı hem de kişiliği ile Türk kültür tarihinde kuşaklar arası kültür aktarımında bir köprü vazifesi görmüştür. Anadolu pop akımı ile yeniden armonize edilen ve seslendirilen türküleri, toplum için adeta bir hafıza mekânına dönüşmüştür. Bu çalışmada Âşık Veysel’in 1970’li yılların başında Türkiye’deki popüler bir müzik tarzı olan Anadolu pop müziğini nasıl etkilediği ve kültürel belleğin oluşmasındaki rolü ele alınacaktır. Bu anlamda Pierre Nora (hafıza mekânları) ve Jann Assmann’ın (kültürel bellek) kavramları üzerinden Âşık Veysel’in türkülerinin Anadolu pop akımı ile zamanla nasıl kent kültürüne karıştığı incelenecektir. Çalışmada nitel yöntemlerden; kaynak/literatür taraması modeli kapsamında betimsel analizler kullanılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Âşık Veysel, Anadolu pop/rock, kültürel bellek, hafıza mekânı

Etik Beyan

Çalışma bilimsel etik kurallarına göre tarafımca düzenlen olup, kişisel görüşme, anket vb. bilgiler olmadığı için etik beyan formuna gerek duyulmamıştır.

Kaynakça

• Ayas, O. G. (2014). Musiki İnkılabı'nın Sosyolojisi: Klasik Türk Müziği Geleneğinde Süreklilik Ve Değişim. İstanbul: Doğu Kitabevi.
• Bengi, D. (2017). 60’lı Yıllarda Türkiye: Sazlı Cazlı Sözlük: Dünya Durmadan Dönüyor, İstanbul: YKY.
• Bengi, D. (2020). 70’lı yıllarda Türkiye: Sazlı Cazlı Sözlük: Görecek Günler Var Daha, İstanbul: YKY.
• Cambazoğlu, C. (2009), Kentin Türküsü: Anadolu Pop-Rock, İstanbul: Pan Yayıncılık.
• Camgöz, N. (2019), Anadolu Türkülerinin Anadolu Pop/Rock Türüne Uyarlanmasının Halk Bilimsel İncelenmesi, [Basılmamış Doktora Tezi], İstanbul Üniversitesi,
• Erdoğan, G. (2018). Müzikolojide Kültürel Yaklaşımlar Ve Müzik Kültürü Üzerine Eskizler, Ankara: Gece Yayınevi.
• Erdoğan, G.(2019). Türk Popüler Müzik Tarihinde Barış Manço’nun Yeri ve Önemi (1960-1980). Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(1), 105-116
• Gökalp, Z. (2007) Türkçülüğün Esasları (1923) İstanbul: Yapı Kredi Yayınları
• Gürses, F. (2017) “Müzikte Siyasal Söylem ve Türkiye’de Anadolu Rock: “Cem Karaca Ve Barış Manço” Örneği (1960-1980). The Journal of Academic Social Science Studies (Jasss) Dergisi. 3(56) 325-350.
• Halbwacchs, M. (2023). Kollektif Bellek (çev. Zuhal Karagöz), İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
• Öztürk, O. M. (2020). Musikî İnkilabını Popüler Müzikle Yapmak: Barış Manço ve Armonize Edilmiş Türküler, Etnomüzikoloji Dergisi, 3(2), 275-294.
• Ongur, H. Ö., & Develi, T. O. (2013). Bir Altkültür Olarak Türkiye'de Rock Müzik ve Toplumsal Muhalefet İlişkisi, (Yay. Haz.: P. Tuna), VII. Ulusal Sosyoloji Kongresi Yeni Toplumsal Yapılanmalar: Geçişler, Kesişmeler, Sapmalar Bildiri Kitabı, 2-5 Ekim 2013 Bildiriler Kitabı –I- (s.155-179), Muğla: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi.
• Kahyaoğlu, O. (2010), Cazdan Popa, Everest Yayınları : İstanbul.
• Meriç, M. (2020). Türkçe Sözlü Hafif Batı Müziği: Pop Dedik, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Nora, P. (2022). Hafıza Mekânları, Doğu Batı Yayınları: Ankara.
• Şahin, V. (2013) Kültürel Bellek Mekânı Olarak Türküler, (Ed. P. Kadir) cilt –I- (103-113) Sivas: Sivas Valiliği Yayınları/Bin Temel Eser.