ÇOCUK TÜKETİCİLERDE MARKA TANINIRLIĞININ İNCELENMESİ: OKUL ÖNCESİ ÇOCUKLAR ÜZERİNDE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2015, Cilt: 24 Sayı: 1, 369 - 376, 30.04.2015

Hatice Doğan Südaş

Öz

Doğumdan ergenliğe kadar geçen dönem çocukların bilişsel fonksiyonları ve sosyal olgunlaşması bakımından önemli gelişimler içermektedir. Çocuklar, çevrelerindeki olayları fark ederek algılama, edindikleri bilgileri işleme ve kullanma yeteneklerini geliştirmektedirler. Bu dönemdeki bilişsel ve sosyal gelişim çocukların tüketici rolünü kavramasına ve gerçekleştirmesine temel dayanak olmaktadır. Satın alma kararlarının gerçekleştirilmesinde büyük öneme sahip olan marka tanınırlığı, çocuğun bir tüketici olma yolunda kazandığı yeteneklerden birisi olarak kabul edilmektedir. Bu çalışma okul öncesi dönem çocuklarında marka tanınırlığını ölçmek amacıyla gerçekleştirilmektedir. Çocukların en fazla hangi ürün grubuna ait markaları hatırladıkları, çocukların gelişimlerinin marka tanınırlığına ne yönde etkisinin olduğu belirlenmeye çalışılmıştır. Aslında okul öncesi dönem çocuklarının marka tanırlıklarının düşük olduğu ifade edilse de, yaşa uygun uyarıcı markalar sunulduğunda artan marka tanınırlılığının olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Marka tanınırlığı, çocuk tüketiciler, tüketici sosyalizasyonu

Kaynakça

• Ateşoğlu, İ. & Türkkahraman, M. (2009). Çocukların Tüketici Olarak Sosyalleşmesi. Suleyman Demirel University Journal of Faculty of Economics & Administrative Sciences, 14(3):218-228. Aktaş, H., Özüpek, M. N. & Altunbaş, H. (2011). Çocukların marka tercihleri ve medya tüketim alışkanlıkları. Selçuk Üniversitesi İletişim Dergisi, 6(4): 115-125. Derscheid, L.E., Kwon, Y.H. & Fang, S.R. (1996). Preschoolers' socialization as consumers of clothing and recognition of symbolism, Perceptual and Motor Skills, 82(3):1171-1181. Erden, M., (2005). Gelişim ve öğrenme, Ankara: Arkadaş Yayıncılık. Ersoy, A.F. & Aksoy, A.D .(2009). Çocuk Tüketicilerin Marka Simgelerini Algılama Durumları. NWSA: Vocational Education, 4(4):181-197. Fischer, P. M., Schwartz, M. P., Richards, J. W., Goldstein, A. O. & Rojas, T. H. (1991). Brand logo recognition by children aged 3 to 6 years: Mickey Mouse and Old Joe the Camel. Jama, 266(22):3145-3148. Henke, L.L. (1995). Young children's perceptions of cigarette brand advertising symbols: awareness, affect, and target market identification. Journal of Advertising, 24(4):13-28. John, D. R. (1999). Consumer Socialization of Children: A Retrospevtive Look at Twenty-Five Years of Research, Journal of Consumer Research, 26(December):183-213. Macklin, M. C. (1996). Preschoolers’ learning of brand names from visual cues. Journal of Consumer Research, 23(3):251-261. Mayer, R. N. & Belk, R. (1982), “Acquisition of Consumption Stereotypes by Children”, Journal of Consumer Affairs, 16(2):307-321. McAlister, A.R. & Cornwell, T.B. (2010), “Children’s Brand Symbolism Understanding: Links to Theory of Mind and Executive Functioning”, Psychology & Marketing, 27(3):203-228. Mccracken, J. C. & Macklin, M. C. (1998). The role of brand names and visual cues in enhancing memory for consumer packaged goods. Marketing Letters, 9(2):209-226. Mizerski, R. (1995). The relationship between cartoon trade character recognition and attitude toward product category in young children. Journal of Marketing, XXIV(4):58-70. Moschis, G. P. & Churchill Jr, G. A. (1978). Consumer socialization: A theoretical and empirical analysis. Journal of Marketing Research, 15(4):599-609. Sarıyer, N. & Ayar, H. (2013). Filmlere Yerleştirilen Markaların Çocuklar Tarafından Hatırlanması-Toy Story III Filmi Örneği, Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi, XV(I):79-99. Sarıyer, N. (2009). Girişimciler Açısından Televizyon Reklamlarının Marka Tanınırlığına Etkisi. Girişimcilik Ve Kalkınma Dergisi, 4(1):103-116. Uztuğ, F. (2002). Markan Kadar Konuş. İstanbul: MadiaCat Yayınları. Valkenburg, P. M. & Buijzen, M. (2005). Identifying determinants of young children's brand awareness: television, parents, and peers. Journal of Applied Developmental Psychology, 26(4):456-468. Yıllara, yaş grubu ve cinsiyete göre nüfus, 1935-2014, TÜİK Nüfus İstatistikleri, http://www.tuik.gov.tr/UstMenu.do?metod=temelist , Ziyaret Tarihi. 26.03.2015.