Şitâiyyelerde Sosyal Yaşantı

Yıl 2005, Cilt: 14 Sayı: 1, 1 - 14, 01.06.2005

Döndü Akarca

Öz

Flatterer parts are flatterer poems which begins with winter In flatterer parts are explained that; influence of winter in nature and reflections in people’s life of winter In our article after we describe the effects of winter in earth’s surface we also viewed weakness and inevitably of people towards the winter İmmediatly attract our attention to agrieved people who are suffering uttering crying moaning Because of this submiting against to winter is demonstraited itself Because of negative winter conditions the people who don’t have any choice about social life as a winter fun; we can see that they are skiing playing snow ball and hunting in open areas We see that in close areas people are arrange pine nuts conversaitions by the fire and in wine shops they organize parties The noteworthy point that; the warmth beauty and charming of these conversaitions In our study we point out that traditions customs and believes according to our culture So we try to demonstrate importance of the place of believes and tarditions in a social life Key words: Ottoman Poetry winter flatterer parts social life

Anahtar Kelimeler

-

Şitâiyyelerde Sosyal Yaşantı

Öz

Şitâiyyeler nesib bölümünde kışın ele alındığı kasidelerdir Şitâiyyelerde kışın hem doğada yarattığı değişimler hem de insanların yaşamına yansımaları anlatılır Bu nedenle önce yeryüzündeki kış etkisini tasvir ettikten sonra insanların kış karşısındaki zayıflığını çâresizliğini tablolaştırdık Bu insanların acı çeken âh eden ağlayan inleyen dertli insanlar olması hemen dikkati çeker Çünkü kışa karşı tam bir boyun eğiş söz konusudur Kışın olumsuzlukları nedeniyle sosyal hayata ilişkin seçenekleri kalmayan insanların kış eğlencesi olarak açık mekânlarda; kızak kaydıklarını kar topu oynadıklarını ava çıktıklarını görürüz Kapalı mekânlarda ise ateş başında helva sohbetleri düzenlediklerine meyhânelerde meclisler tertiplediklerine tanık oluruz Bu meclislerin sıcaklığı güzelliği büyüleyiciliği de kayda değer bir noktadır Çalışmamızda kültürdeki gelenek görenek ve inanışlar üzerinde de durduk Böylece inanışların ve geleneklerin sosyal hayatta ne kadar önemli bir yerinin olduğunu göstermeye çalıştık Anahtar sözcükler: Divan şiiri kış şitâiyye sosyal yaşantı

Anahtar Kelimeler

Divan şiiri, kış, şitâiyye, sosyal yaşantı

Kaynakça

• *Akarca, Döndü; Şitâiyye Nesiblerinde Dil, Anlatım ve Muhtevâ Özellikleri, Çukurova Ünv. Sosyal Bilimler Enstitüsü T. D. ve Edb. Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Adana 2003
• *Altun, Kudret; Gelibolulu Mustafa Âlî ve Divânı ( Vāridāt’ül-Enīka ), Özlem Kitabevi, Niğde 1999
• *Çavuşoğlu, Mehmet; Yahya Bey Divânı, İÜEF Yay. İstanbul 1977
• *-------------------------; Tanyeri Ali; Üsküplü İshak Çelebi Divânı, İstanbul 1990
• *Dikmen, Hamit; Seyyit Vehbi Divânı-Karşılaştırmalı Metni, Ankara Ünv. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı, C. 1. Ankara 1991
• *Ergun, Saadettin Nüzhet; Bâkî Divânı, Sühulet Kitap Yurdu, İstanbul 1935
• *Gürel, Rahşan; Enderunlu Osman Vâsıf Bey ve Divânı, Kitabevi, İstanbul, (tarihsiz) *İnce, Adnan; Mirzâ-zâde Mehmet Sâlim Divânı, YÖK Matbaası, Ankara 1994
• *Karacan, Turgut; Bosnalı Alâaddin Sâbit Divânı, C. Ü. Yay. Sivas 1991
• *Kaya, İdris Güven; Selanikli Hasan Âkif Divânı İnceleme Metin, Doçentlik Takdim Tezi, İst. 1998
• *Macit, Muhsin; Nedim Divânı, Akçağ Yay. Ankara 1997
• *Mengi, Mine; Divân Şiiri Yazıları “ Kaside Nesiplerinde Hasbihaller ”, Akçağ Yay. Ankara 2000
• *........................; Mesīhī Divânı, AKM Yay. Ankara 1995
• *Okuyucu, Cihan; Cinânî-Hayatı, Eserleri, Divânının Tenkitli Metni; TDK Yay., Ankara 1994
• *--------------------; Şâirlerin Dilinden “ Klasik Şiirimizde Kış ”, L & M ( Leyla ile Mec- nun ) Yay. İstanbul 2002
• *Tanyeri, Ali; Tulum, Mertol; Nev’î Divânı, İÜEF Yay. İstanbul 1977
• *Tarlan, Ali Nihat; Necâtî Beg Divânı, Akçağ Yay. Ankara 1992
• *Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi, kaside maddesi, C. 5, Dergâh Yay. İstanbul 1982