Tarsus Şer’iye Sicilleri Ve Arşiv Belgeleri Işığında Menemencioğlu Aşireti’nin Mısırlılara Ve Osmanlı Devleti’ne ikili Yardım Faaliyetleri 1832–1841

Yıl 2006, Cilt: 15 Sayı: 1, 369 - 392, 01.03.2006

Arş. Gör. Songül Ulutaş

Öz

During the nine years between 1832–1841 Çukurova was under military occupation of the Egypt army which was under the command of İbrahim Paşa who was the son of governer of Egypt Mehmet Ali Paşa During this period Menemencioğlu Tribe which was very influential among the tribes in the region and performed many functions both for the Ottoman State and Egyptians Their most important activity was to work as informants to Egyptians and to give them information about Ottoman State Besides working as informants they also supperted the Egyptians by giving maintenance support Their support which took the form of food animal shelter and military support However the activitiy of Menemencioğlu Tribe during this occupation was not one sided They also gave similiar supports to the Ottoman State The chiefs in the tribe played important roles in doing that Consequently above mentioned tribe made advantage thanks to its balanced policy which was implemented during the period of 1832–1841 Key Words: The Otoman State Question of Egypt Governer of Egypt Mehmet Ali Paşa İbrahim Paşa Çukurova Menemencioğlu Tribe

Anahtar Kelimeler

-

TARSUS ŞER’İYE SİCİLLERİ VE ARŞİV BELGELERİ IŞIĞINDA MENEMENCİOĞLU AŞİRETİ’NİN MISIRLILARA VE OSMANLI DEVLETİ’NE İKİLİ YARDIM FAALİYETLERİ (1832-1841)

Öz

Çukurova, 1832-1841 yılları arasında dokuz yıl boyunca Mısır valisi Mehmet Ali
Paşa’nın oğlu İbrahim Paşa komutasındaki Mısır ordusunun işgali altında kalmıştır. Bu
süreç içinde bölge aşiretleri arasında önemli bir nüfuz sahibi olan Menemencioğlu
Aşireti hem Mısırlılar hem de Osmanlı Devleti için iki taraflı bir tutum içinde yardım
faaliyetlerini yürütmüştür. En önemli faaliyetleri Mısırlılar için “jurnallik” yapmak ve
onları Osmanlı Devleti’nden haberdar etmektir. Jurnallik yapmalarının yanı sıra Mısır
ordusunun her açıdan iaşesini, yiyecek, hayvan, barınak ve askeri güçde büyük oranda
sağlamışlardır. Ancak, Menemencioğlu Aşireti bu dönemde faaliyetlerini siyasi
bağımlılıktan ileri gelen bir zorunluluk ile Osmanlı Devleti lehinde de yürütmüştür.
Mısırlılarla eş zamanlı olarak Osmanlı ordusuna da benzer yardımlar yapılmıştır. Bu
açıdan aşiretin bu dönemdeki faaliyetleri oldukça önemlidir. Bu tür faaliyetlerin yön
bulmasında aşiretin ileri gelen beyleri büyük rol oynamışlardır. Sonuç olarak adı geçen
aşiret, söz konusu isyanda karşıt iki taraf arasındaki çatışma durumundan, uygulamış
olduğu denge politikası sayesinde çıkarları doğrultusunda faydalanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Osmanlı Devleti, Mısır Sorunu, Mısır Valisi Mehmet Ali Paşa, İbrahim Paşa, Çukurova, Menemencioğlu Aşireti