Türkiye’de Enflasyon nisbi Fiyat Değişkenliği ilişkisi

Yıl 2006, Cilt: 15 Sayı: 2, 369 - 381, 01.06.2006

Prof. Dr. Nebiye Yamak Arş. Gör. Banu Tanrıöver

Öz

In the literature of economics the hypothesis which implies the positive relationship between inflation rate and relative price variability is called the variability hypothesis The purpose of this study is to investigate the validity of the variability hypothesis separately for each one of the expenditure groups and cities in Turkey Relative price variability for each of the expenditure groups and cities is constructed by using the consumer price index of ten expenditure groups in nineteen cities In addition in this study we used weight to compose inflation rate and relative price variability In creating weigths we utilized consumption expenditure of ten expenditure groups in nineteen cities in 1994 Statistical analysis which was done between the inflation rate and the relative price variability for period 1994 2004 has demonstrated the positive and significant statistical relationship for each of the expenditure groups and cities Keywords: Variability Hypothesis Inflation Rate Relative Price Variability

Anahtar Kelimeler

-

TÜRKİYE’DE ENFLASYON-NİSBİ FİYAT DEĞİŞKENLİĞİ İLİŞKİSİ

Öz

Enflasyon oranı ile nisbi fiyat değişkenliği arasında pozitif bir ilişki olduğunu öngören
hipotez, iktisat literatüründe değişkenlik hipotezi olarak adlandırılmaktadır. Bu
çalışmanın amacı, değişkenlik hipotezini Türkiye’deki her bir harcama grubu ve şehir
için ayrı ayrı test etmektir. Harcama gruplarının ve şehirlerin nisbi fiyat değişkenliği
ölçütü, 10 harcama grubunun 19 şehirdeki tüketici fiyat endekslerinden oluşturulmuştur.
Ayrıca çalışmada enflasyon oranının ve nisbi fiyat değişkenliğinin ölçülmesinde
ağırlıklandırmaya yer verilmiştir. Ağırlıkların oluşturulmasında ise, 1994 yılında 19
şehirde 10 harcama grubuna yapılan tüketim harcamalarından yararlanılmıştır.
Türkiye’de 1994-2004 dönemi enflasyon oranı ve nisbi fiyat değişkenliği arasında
yapılan istatistiksel analiz, her bir şehir ve harcama grubu için pozitif ve istatistiksel
olarak anlamlı bir ilişki olduğunu göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

Değişkenlik Hipotezi, Enflasyon Oranı, Nisbi Fiyat Değişkenliği

Kaynakça

• BOMBERGER, A.W. and MAKINEN E.G. (1993). “Inflation and Relative Price Variability: Parks’ Study Reexamined”, Journal of Money Credit and Banking, 25, 4, November, 854-861.
• CUKIERMAN, A. (1979). “The Relationship Between Relative Prices and the General Price Level: A Suggested Interpretation”, The American Economic Review, 69, 3 ,444-447.
• ÇAĞLAYAN, M., FİLİZTEKİN, A. (2001). “Relative Price Variability and Inflation: New Evidence from Turkey ”, Sabancı University Discussion Paper Series, No:2001-11.
• ÇAĞLAYAN, M., FİLİZTEKİN, A. (2003). “Nonlinear Impact of Inflation on Relative Price Variability ”, Economics Letters, 79, 213-218.
• DEBELLE, G. and LAMONT, O. (1997). “Relative Price Variability and Inflation: Evidence from US Cities”, Journal of Political Economy, 105, 1, 132-152.
• DOMBERGER, S. (1987). “Relative Price Variability and Inflation: A Disaggregated Analysis”, Journal of Political Economy, 95, 3, 547-566.
• DİE. (1999). Hanehalkı Tüketim Harcamaları Anketi 1994 19 Seçilmiş İl Merkezi Sonuçları, Mayıs, Ankara.
• EDWARDS, Y.J.J. and MOORE R.R. (1991). “Relative Price Variability and Inflation: Inter and Intracity Evidence from Brazil in the 1980’s”, Federel Reserve Bank of Dallas Financial Industry Studies Working Paper, August, 3-91.
• JURKOVIC, L. (1989). “Inflation and Relative Price Variability in Yugoslovia”, Economics Letters, 29, 135-139.
• KAPARAKIS, I.E., KATSIMBRIS, M.G. and MILLER, M.S. (1990). “Inflation and Relative Price Variability: The Case of Internationally Traded Primary Commodities”, Economics Letters, 33, 47-53.
• KÜÇÜK, H., TUĞER, B. (2004). “Relative Price Variability: The Case of Turkey 1994-2002”, The Central Bank of the Republic of Turkey Research Department Working Paper, No:04/02.
• LACH, S., TSIDDON, D. (1992). “The behavior of Prices and Inflation: An Empirical Analysis of Disaggregated Price Data”, Journal of Political Economy, 100, 2, 349–389.
• RAM, R. (1988). “Inflation and Relative Price Variability: Effect of Temporal Aggregation”, Economics Letters, 28, 141-146.
• VINING, R.D. and ELWERTOWSKI C.T. (1976). “The Relationship between Relative Prices and the General Price Level”, The American Economic Review, September, 66, 4, 699-708.
• YAMAK, N. (1997). “Türkiye’de Enflasyon-Nisbi Fiyat Değişkenliği İlişkisi”, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12, 2, 31-38.
• YAMAK, N., SİVRİ, U. (1999). “Türkiye’de Enflasyon ve Nisbi Fiyat Değişkenliği”, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1, 1, 31- 38.
• YAMAK, R., KARAHASAN, N. (1994). “Türkiye’de Enflasyon ve Nisbi Fiyat Değişkenliği”, Entegre, 2, İÜ, Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu, 57-60.