Öz
Tarsus is one of the oldest settlement areas which was established in the eastern part of Çukurova and which has kept its location so far Tarsus revealed to have been a developed city since ancient times by means of historical resources and archeological excavations has been hosting both eastern and western culture besides local Anatolian culture throughout the historical process with its geographical location In the city there are plenty of historical works of art and buildings having the mentioned cultures’ characteristics One of the buildings in Tarsus is a historical bath mentioned as “Old Bath” in resources and a heritage left from Roman Period The bath reconstructed by Ramazanoğulları and restored many times is known as “Şahmeran Bath” by the local people and legends about the Tarsus ruler of that period and the commander of the snakes whose upper part was a human and the lower part was a snake have been told In this study three legends being told in the region about the abovementioned bath and the origin of the mythological creature in the legends and also the influence of these legends on people with the aspect of believing have been mentioned In addition introducing the cultural values of Tarsus both in and around the city and around Turkey more widely the answers of the question how these narratings can be useful to create a culture tourism have been researched Key Words : Şahmeran Şahmeran legends Tarsus Mersin folk culture culture tourism
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Akgündüz, Ahmed vd. (1993), Arşiv Belgeleri Işığında Tarsus Tarihi ve Eshâb-ı Kehf, Tarsus Ticaret ve Sanayi Odası Yayınları, İstanbul.
- Bilgili, Ali Sinan (2001), Osmanlı Döneminde Tarsus Sancağı ve Tarsus Türkmenleri (Sosyo-Ekonomik Tarih), KB Yayınları, Ankara.
- Çıplak, Mustafa Necati (2003), İçel Tarihi (Tarihî – Turistik Zenginlikleriyle), 2. b., Selim Ofset Matbaacılık, Mersin.
- Hançerlioğlu, Orhan (1984), “Yılan” Maddesi, İslâm İnançları Sözlüğü, Remzi Kitabevi, İstanbul, s. 725.
- Özdemir, Hasan (1997), “Geleneksel Kültürümüzde Şahmeran”, V. Milletlerarası Türk Halk Kültürü Kongresi, Halk Edebiyatı Seksiyon Bildirileri, II. Cilt, KB Yayınları, Ankara.
- Sirel, Ayşe – Esin Benian (2004), “Kentsel Kimlik Öğesi Olarak Dini Yapılar ve İnanç Turizmi; Edirne Örneği”, Uluslararası Türk Dünyası İnanç Merkezleri Kongresi Bildirileri, 23-27 Eylül 2002 Mersin, TÜKSEV Yayınları, Ankara, s.891-905.
- Şimşek, Esma (1995), “Bir Olağanüstü Varlığın Yaratılış Miti: Şahmeran”, Tuncer Gülensoy Armağanı, Bizim Gençlik Yayınları, Kayseri.
- Yıldıran, Neşe (2001), “Yakın Doğu Sembolizminde Akrep, Yılan: Akrep-Adam ve Şahmeran”, Folklor / Edebiyat, C.VII, S.27, s.5-22.
Öz
Tarsus, Çukurova’nın batı bölgesinde kurulmuş ve bugüne kadar konumunu
muhafaza etmiş en eski yerleşim merkezlerinden biridir. İlk çağlardan bu yana gelişmiş
bir kent olduğu tarihî kaynaklardan ve arkeolojik kazılardan ortaya çıkartılan Tarsus,
sahip olduğu coğrafî konum itibariyle, tarihî süreç içerisinde yerli Anadolu kültürünün
yanı sıra hem doğu hem de batı kültürüne ev sahipliği yapmıştır. Kent içerisinde, söz
konusu kültürlerin izlerini taşıyan birçok tarihi eser ve yapı bulunmaktadır.
Tarsus’ta bulunan eserlerden biri de kaynaklarda “Eski Hamam” olarak geçen
Roma Dönemi’nden kalma tarihî bir hamamdır. Ramazanoğulları tarafından yeniden
inşa edilen ve birçok kez tamir edilen hamam, halk arasında “Şahmeran Hamamı”
adıyla bilinmekte ve çevresinde dönemin Tarsus hükümdarı ile üst tarafı insan alt tarafı
yılan görünümündeki yılanların şahını konu alan efsaneler anlatılmaktadır.
Çalışmamızda, söz konusu hamamla ilgili olarak yörede anlatılan üç efsaneye
ve bu efsanelerdeki mitolojik varlığın kökenine, ayrıca inanış boyutunda söz konusu
efsanelerin halk üzerindeki etkilerine yer verilmiştir. Ayrıca Tarsus’un kültürel
değerlerinin, hem kent çevresinde hem de Türkiye genelinde daha geniş bir alanda
tanıtılarak bir kültür turizminin oluşturulması doğrultusunda bu anlatılardan nasıl
yararlanılabilir sorusunun yanıtları aranmaya çalışılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Şahmeran Şahmeran efsaneleri Tarsus (Mersin) halk kültürü kültür turizmi
Kaynakça
- Akgündüz, Ahmed vd. (1993), Arşiv Belgeleri Işığında Tarsus Tarihi ve Eshâb-ı Kehf, Tarsus Ticaret ve Sanayi Odası Yayınları, İstanbul.
- Bilgili, Ali Sinan (2001), Osmanlı Döneminde Tarsus Sancağı ve Tarsus Türkmenleri (Sosyo-Ekonomik Tarih), KB Yayınları, Ankara.
- Çıplak, Mustafa Necati (2003), İçel Tarihi (Tarihî – Turistik Zenginlikleriyle), 2. b., Selim Ofset Matbaacılık, Mersin.
- Hançerlioğlu, Orhan (1984), “Yılan” Maddesi, İslâm İnançları Sözlüğü, Remzi Kitabevi, İstanbul, s. 725.
- Özdemir, Hasan (1997), “Geleneksel Kültürümüzde Şahmeran”, V. Milletlerarası Türk Halk Kültürü Kongresi, Halk Edebiyatı Seksiyon Bildirileri, II. Cilt, KB Yayınları, Ankara.
- Sirel, Ayşe – Esin Benian (2004), “Kentsel Kimlik Öğesi Olarak Dini Yapılar ve İnanç Turizmi; Edirne Örneği”, Uluslararası Türk Dünyası İnanç Merkezleri Kongresi Bildirileri, 23-27 Eylül 2002 Mersin, TÜKSEV Yayınları, Ankara, s.891-905.
- Şimşek, Esma (1995), “Bir Olağanüstü Varlığın Yaratılış Miti: Şahmeran”, Tuncer Gülensoy Armağanı, Bizim Gençlik Yayınları, Kayseri.
- Yıldıran, Neşe (2001), “Yakın Doğu Sembolizminde Akrep, Yılan: Akrep-Adam ve Şahmeran”, Folklor / Edebiyat, C.VII, S.27, s.5-22.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Haziran 2007 |
| Gönderilme Tarihi | 29 Aralık 2013 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2007 Cilt: 16 Sayı: 1 |