Sosyal Bilgiler Dersinde Uygulanan Öyküleştirme Yönteminin İlköğretim Altıncı Sınıf Öğrencilerinin Yaratıcı Düşünme Düzeylerine Etkisi

Yıl 2008, Cilt: 17 Sayı: 3, 399 - 416, 01.09.2008

Arş. Gör. E. Özlem Yiğit Arş. Gör. Tolga Erdoğan

Öz

The purpose of this research is to determine the effect of storyline method used in Social Studies Course on the creative thinking levels of sixth grade primary school students “Pre test post test matching control grouped quasi experimental design” has been used in the study The study group consisted of students studying at sixth grade in a primary school of Bolu in the spring term of 2006–2007 academic year The study includes two groups; an experimental and a control group The experimental group was instructed by using storyline method and the control group was instructed by traditional method Within this context in order to determine the levels of creative thinking Torrance Creative Thinking Test was administered before and after the instruction as a pre test and post test Paired samples and independent groups t test was used to analyse the data There was a statistically meaningful significance between the results of the creative thinking pre tests and post tests of the experimental group whereas a meaningful signifance was not found in the results of control group’s pre tests and post tests When the post test results were compared it was seen that except flexibility dimension there was a statistically meaningful significance in favor of experimental group These findings of the study reveal that storyline method based instruction can be effective on the development of creative thinking levels of students compared with traditional method Key words: Social studies course storyline method creative thinking

Anahtar Kelimeler

-

Sosyal Bilgiler Dersinde Uygulanan Öyküleştirme Yönteminin İlköğretim Altıncı Sınıf Öğrencilerinin Yaratıcı Düşünme Düzeylerine Etkisi

Öz

Bu araştırmanın amacı sosyal bilgiler dersinde uygulanan öyküleştirme yönteminin ilköğretim altıncı sınıf öğrencilerinin yaratıcı düşünme düzeylerine etkisini belirlemektir Araştırmada “ön test son test eşleştirilmiş kontrol gruplu yarı deneysel desen” kullanılmıştır Araştırmanın çalışma grubunu 2006–2007 eğitim ve öğretim yılı bahar döneminde Bolu ilinde yer alan bir ilköğretim okulunda öğrenim görmekte olan altıncı sınıf öğrencileri oluşturmaktadır Araştırmada biri deney diğeri kontrol olmak üzere iki grup oluşturularak deney grubunda öyküleştirme yöntemine kontrol grubunda ise geleneksel yaklaşıma dayalı öğretim yapılmıştır Bu bağlamda araştırmada öğrencilerin uygulama öncesi ve sonrasındaki yaratıcı düşünme düzeylerini belirlemek amacıyla Torrance Yaratıcı Düşünme Testi ön test ve son test olarak uygulanmıştır Araştırmada elde edilen verilerin analizinde bağımlı ve bağımsız gruplar için t testi kullanılmıştır Araştırmada deney grubundaki öğrencilerin yaratıcı düşünme testi ön test ve son test puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunurken kontrol grubundaki öğrencilerin ön test ve son test puanları arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır İki grubun son testleri karşılaştırıldığında ise esneklik alt boyutu dışında diğer son test puanlarının deney grubu lehine olduğu görülmüştür Araştırmanın sonuçları öyküleştirme yöntemine dayalı öğretim sürecinin geleneksel yönteme göre öğrencilerin yaratıcı düşünme düzeylerini geliştirmede etkili olduğunu ortaya koymaktadır Anahtar kelimeler: Sosyal bilgiler dersi öyküleştirme yöntemi yaratıcı düşünme

Anahtar Kelimeler

Sosyal bilgiler dersi, öyküleştirme yöntemi, yaratıcı düşünme

Kaynakça

• Artut, K. (2001). Sanat eğitim kuramları ve yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Aslan, E. (1994). Yaratıcı düşünce yeteneğine sahip ergenlerin danışmanlığa ihtiyaç duydukları problem alanları üzerine bir araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Aslan, E. (1999). Turkish version of torrance test of creative thinking. International Conference on Test Adaptation Proceedings. Goerge Town University. Washington D.C.
• Bekci, B. & Erdoğan, T. (2007). Öğretmen adaylarının problem çözme becerileri ve yaratıcı düşünme düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. 16.Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi’nde Sunulmuş Bildiri, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Tokat, Türkiye.
• Bell, S. (2007). The flexibility of the topic approach. the Netherlands: national institute for curriculum development. Report of the Seminar of Topic Based Approachesto Learnig and Teaching in Primary Education.
• Bonk, J. C. & Smith, G. S. (1998). Alternative ınstructional stratejies for creative and critical thinking in accounting curriculum. Journal of Accounting Education, 16, 2, 261-293.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E. , Karadeniz , Ş. & Demirel, F. (2008). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: PegemA Akademi.
• Clandinin, J. & Connelly, F. M. (2000). Narrative ınquiry: experience and story in qualitative research. San Francisco: Jossey Bass Publishers.
• Çağlar, A. (1992). İlkokul 4. ve 5.sınıf sosyal bilgiler öğretim programı üzerine görüşler. Eğitim Bilimleri Dergisi. 4.
• Çetingöz, D. (2002). Okul öncesi öğretmenliği öğrencilerinin yaratıcı düşünme becerilerinin gelişiminin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Dilek, D. (2001). Tarih derslerinde öğrenme ve düşünce gelişimi. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Egan, K. (1988). Teaching as story telling: an alternative approach to teaching and the curriculum. London and New York: Routledge.
• Emir, S. ve Bahar, M. (2003) Yaratıcılıkla ilgili öğretmen ve öğrenci görüşleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1, 1, 91–110.
• Emir, S., Erdoğan, T., & Kuyumcu, A. (2006). Türkçe öğretmenliği öğrencilerinin yaratıcı düşünme düzeyleri ile sosyo-kültürel özelliklerinin ilişkisi. XV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi’nde Sunulmuş Bildiri, Muğla Üniversitesi, Muğla.
• Emir, S., Ateş, S., Aydın, F., Bahar, M., Durmuş, S., Polat, M. & Yaman, H. (2004). Öğretmen adaylarının yaratıcılık düzeyleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2, 9, 105–116.
• Fusai, C., Saudelli, B., Marti, P., Decortis, F. & Rizzo, A. (2003). Media composition and narrative performance at school. Journal of Computer Assisted Learning, 19, 177-185.
• Garcia, J. & Michaelis, J. U. (2001). Social studies for children (a guide to basic instruction). USA: Allyn & Bacon A Person Education Company.
• Guilford, J. P. (1986). Creative talent: Their nature, uses and development, Buffalo, NY: Bearly Limited.
• Güney, S.Y.(2003) İlköğretim 5. Sınıf Sosyal Bilgiler Dersinde Öykü Tabanlı Öğrenme Yaklaşımına İlişkin Bir Durum Çalışması. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü yayınlanmamış yüksek lisans tezi.
• Harkness, S. (1993). “The Scottish Storyline Method” http//:www.storyline.org/history1.htm. Retrieved August 20, 2007–11.04.
• Hein, G. (1991). Constructivist Learning Theory. Retrieved August 20, 2007–13.05, from http://www.exploratorium.edu/IFI/resources/constructivistlearning.html.
• Kılıç, D. (1994). İlkokul 5. sınıf sosyal bilgiler dersinin öğretmenlerin görüşleri çerçevesinde değerlendirilmesi. Çağdaş Eğitim, (Mayıs), 221.
• Köknel, Ö. (1987). Çağdaş Düşünce. İstanbul: Ada Yayıncılık
• McEwan, H., & Egan, K. (1995). Narrative in teaching, learning, and research. New York: Teachers College Press.
• MEB. (2005). Sosyal Bilgiler 6.-7. Sınıf Programı. Ankara.
• MSSS. (2000). http://opi.mt.gov/Halo.html. Retrieved August 23, 2007–17.06.
• NCSS. (1993). Definition approved. The Social Studies Professional 114 (January/February), 3.
• Özcan, A. O. (2000). Algıdan yoruma yaratıcı düşünme. İstanbul: Avcıol Basım Yayın.
• Özden, Y. (2003). Öğrenme ve öğretme. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Seefeldt, C. (1984). Social studies for the preschool-primary child. USA: Bell & Howell Company.
• Sönmez, V. (1993). Yaratıcı okul, öğretmen, öğrenci. Yaratıcılık ve Eğitim. Ankara: Türk Eğitim Derneği Yayını.
• Sönmez, V. (2001). Program Geliştirmede Öğretmen El Kitabı. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Torrance, E. P. (1962). Guiding creative talent. USA: Prentice-Hall.
• Torrance, E. P. (1990), The torrance tests of creative thinking: norms-technical manual. Scholastic Testing Service Inc, Bensenville, IL.
• Wilson, B. G (ED.). (1996) Constructivist learning environments. USA: Educational Technology Publications.
• Yaman, S. & Yalçın, N. (2005). Fen bilgisi öğretiminde probleme dayalı öğrenme yaklaşımının yaratıcı düşünme becerisine etkisi. İlköğretim-Online, 4(1), 42–52, [Online]: http://ilkogretim-online.org.tr.
• Yıldırım, R. (1998). Yaratıcılık ve yenilik. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Yiğit, E. Ö. (2007). Öyküleştirme yönteminin 6. sınıf sosyal bilgiler programı ülkemizin kaynakları ünitesindeki öğrenci başarısı üzerine etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
• Yontar, A. A. (1985). The effects of method and sex on science achievement logical thinking ability and creative thinking ability of 5th grade students. Unpublished Masters Thesis, METU, Ankara.