Cemal Süreya 8217;nın Şiirinde Sapmalar

Yıl 2010, Cilt: 19 Sayı: 2, 263 - 275, 01.06.2010

A.eda Gündoğdu

Öz

İkinci Yeni is the most important breaking point of Republican Period Turkish Poem It has built a literature environment that had not been seen similar one before for the purposes of ascribing functions to poem and asking of 8220;poetry 8221; notion once again that brought with it From the beginning although İkinci Yeni had not put forth a poetica it has existed by publishing poetess 8217;s poems at various periodicals as uninformed from each other Language usages at poems by characterizing later and it has provided to describe expressional and language features of İkinci Yeni Cemal Süreya is pioneer poets of İkinci Yeni and he has used expressional semantics and acoustics dimensions of poem that has never been before Also deviations that is an important research base of stylistic analysis has seen as language usage at Cemal Süreya poems In this article we aimed to describe morphological items at Cemal Süreya poems to point the deviations usages as causality; while doing this to explain the poem language sizes Key words: Deviation Stylistic analysis Cemal Süreya İkinci Yeni Republican Period Turkish Poem

Anahtar Kelimeler

-

CEMAL SÜREYA’NIN ŞİİRİNDE SAPMALAR

Öz

Cumhuriyet Dönemi Türk şiirinin en önemli kırılma noktalarından biri olan İkinci Yeni,
şiire yüklenen işlev ve beraberinde getirdiği “şiirsellik” kavramının yeniden
sorgulanması açısından daha önce benzerine rastlanmamış bir yazın çevresi
oluşturmuştur. Başlangıçta bir poetika ortaya koymamış olmalarına rağmen, İkinci
Yeni, şairlerin birbirinden habersiz, çeşitli dergilerde şiirlerini yayımlamalarıyla ortaya
çıkmış, şiirlerde ön plana çıkan özellikler sonradan sistematikleşerek İkinci Yeni’nin
anlatımsal ve dilsel açıdan tanımlanması sağlanmıştır.
Cemal Süreya, bu akımın öncü şairlerinden olup şiirin anlatımsal, anlamsal ve işitimsel
boyutlarını, daha önce var olmamış biçimlerde kullanmıştır. Biçembilimsel
çözümlemenin (stylistics analysis) önemli bir araştırma konusu olan sapmalar
(deviations) da şairin ürünlerindeki dilsel kullanımlar olarak karşımıza çıkmaktadır.
Bu makalede Cemal Süreya’nın şiirindeki biçemsel ögeleri tanımlamak, sapmaların
kullanımını nedensellik çerçevesinde belirlemek; bu belirlemeyi yaparken şiir dilinin
düzlemlerini ortaya koymak amaçlanmıştır

Anahtar Kelimeler

Sapma, Biçembilimsel çözümleme, Cemal Süreya, İkinci Yeni, Cumhuriyet Dönemi Türk Şiiri

Kaynakça

• Barthes, Roland (2005), Göstergebilimsel Serüven (Çev. Mehmet Rifat-Sema Rifat), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Bezirci, Asım (1996), İkinci Yeni Olayı, İstanbul: Evrensel Kültür Kitaplığı.
• Geçgel, Hulusi (2004), “İkinci Yeni Şiirinde sapmalar”, IV. Uluslararası Dil, Yazın ve Deyişbilim Sempozyumu, Çanakkale 18 Mart Üniversitesi (17–19 Haziran 2004).
• Göktürk, Akşit (2001), Okuma Uğraşı, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Günay, Doğan (2007), Metin Bilgisi, İstanbul: Multilingual Yayınları.
• Karaca, Alâattin (2008), “İkinci Yeni Şiiri”, İkinci Yeni Şiir (Haz. Mehmet H. Doğan), İstanbul: İkaros Yayınları: ss. 277–302.
• Kıran, Zeynel (1996), Dilbilim Akımları, Ankara: Onur Yayınları.
• Özünlü, Ünsal (2001), Edebiyatta Dil Kullanımları, İstanbul: Multilingual Yayınları.
• Perinçek, Feyza-Duruel, Nursel (2008), Cemal Süreya-“Şairin Hayatı Şiire Dâhil”, İstanbul: Can Yayınları.
• Rifat, Mehmet (2005), XX. Yüzyılda Dilbilim ve Göstergebilim Kuramları–2.Temel Metinler, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Selçuk, Ali (2004), İkinci Yeni’nin Poetikası (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Süreya, Cemal (2004), Sevda Sözleri, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Vardar, Berke (2002), Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü, İstanbul: Multilingual Yayınları.
• Vardar, Berke, vd. (1999), Yirminci Yüzyıl Dilbilimi, İstanbul: Multilingual Yayınları.