Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

KÜRESEL REKABETİN BÖLGESEL GÜVENLİĞE YANSIMALARI: ÇİN DENİZİ’NDE ABD-ÇİN MÜCADELESİ

Yıl 2021, Cilt: 30 Sayı: 1, 166 - 174, 30.04.2021
https://doi.org/10.35379/cusosbil.903172

Öz

İkinci Dünya Savaşı sonrasında Amerika Birleşik Devletleri (ABD), küresel güvenlik perspektifinden hareketle dünyayı çeşitli coğrafi bölgelere ayırmış ve bu bölgelerde askeri komutanlıklar ihdas ederek bahse konu komutanlıklar altında birçok askeri üs tesis etmiştir. Doğu Asya coğrafyasında yer alan askeri üslerden birisi savaştan yenik çıkan Japonya’da diğeri ise Kore yarımadasındaki savaşın ardından Güney Kore’de oluşturulmuştur. Anılan dönemde Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB)’nin başını çektiği komünist bloka karşı kurulan bölgesel komutanlıklar 1990 yılının ardından Soğuk Savaş’ın bitişinin ilan edilmesiyle birlikte yaklaşık yarım yüzyıldır süren mücadelenin etkisinin devam etmesiyle birlikte Soğuk Savaş dönemi güvenlik nizamını korumuştur. Bu süreçte tek kutuplu dünya düzenine geçiş yapılmış ve ABD hegemonik bir güç olarak ortaya çıkmıştır. ABD’nin kendi çıkarlarını önceleyerek küresel güvenliğin tek hakim koruyucu gücü olarak dünyayı güvenlikleştirme çabaları Asya’da yeni ve kendisine rakip bir gücün ortaya çıkışıyla birlikte risk altına girmeye başlamıştır. 2000 yılı sonrasında Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC)’nin özellikle ekonomik alanda başlattığı kalkınma hamleleri “Barışçıl Yükseliş” sloganı altında başarılı olurken gerçekleştirmeye başladığı askeri modernizasyon süreçleri ABD tarafından kendisine doğrudan bir tehdit olarak algılanmaktadır. ÇHC’nin liberal değerlere karşıt olarak komünist ideolojiye sahip olmasının yanı sıra ABD’nin özellikle bölgesel ekonomik, politik ve askeri çıkarlarının başka bir güç tarafından tehdit edilmesine müsamaha göstermeyeceği değerlendirilmektedir. Bu çalışmanın temel varsayımı askeri güç artırımına giden ÇHC’nin Çin Denizi’nde ABD çıkarlarını tehdit edip etmediğini ortaya koymak ve her iki ülke arasındaki sert güç unsurlarının kullanılmasıyla başlayan sürecin bir analizini yapmaktır. Makale, ABD ve ÇHC arasında giderek artan bölgesel mücadelenin sadece askeri yönünü kapsama dahil ettiği için devlet seviyesinde analiz yapılmıştır.

Kaynakça

  • Allison, Graham (2018). Destined for War: Can America and China Escape Thucydides's Trap? Mariner Books.
  • Almen, Oscar. Englund, Johan & Ottoson, Björn. (2021). Great Power Perceptions: How China and the U.S View Each Other on Political, Economic and Security Issues. FOI: Swedish Defence Research Agency.
  • Ball, Joshua. (2019). The U.S. And Vietnam Are Expanding Areas of Military Cooperation. https://globalsecurityreview.com/u-s-vietnam-expanding-areas-military-cooperation/ (Erişim: 29.10.2020)
  • BBC (2014). China to Build School in Contested Paracel Islands https://www.bbc.com/news/world-asia-27856082 (Erişim: 02.09.2020)
  • Blazevic, Jason J. (2010). The Taiwan Dilemma: China, Japan, and the Strait Dynamic. Journal of Current Chinese Affairs. Vol.39 No.4 pp. 143-173. https://doi.org/10.1177%2F186810261003900406
  • Cabestan, Jean-Pierre (2020). China’s Military Base in Djibouti: A Microcosm of China’s Growing Competition with the United States and New Bipolarity, Journal of Contemporary China, 29:125, 731-747. https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/10670564.2019.1704994
  • Castro, Renato Cruz De. (2020). The Limits of Intergovernmentalism: The Philippines’ Changing Strategy in the South China Sea Dispute and Its Impact on the Association of Southeast Asian Nations (ASEAN). Journal of Current Southeast Asian Affairs. Vol. 39(3) 335–358. https://doi.org/10.1177%2F1868103420935562
  • Correll, Diana Stancy (2020). “Nimitz, Reagan Carrier Strike groups pick up dual-carrier exercises in South China Sea again”. NavyTimes. https://www.navytimes.com/news/your-navy/2020/07/17/nimitz-reagan-carrier-strike-groups-pick-up-dual-carrier-exercises-in-south-china-sea-again/#:~:text=The%20Nimitz%20and%20Ronald%20Reagan,China%20Sea%20are%20completely%20unlawful.%E2%80%9D (Erişim: 14.08.2020)
  • D’Anieri, Paul. (2012). International Politics: Power and Purpose in Global Affairs. Wadsworth Cengage Learning.
  • Dye, Thomas R. & Harrison, Brigitte C. (2008). Power and Society: An Introduction to the Social Sciences. Thomson Wadsworth
  • Foreign Policy Analytics. (2021). Semiconductors and the U.S.-China Innovation Race: Geopolitics of the Suply Chain and the Central role of Taiwan. Foreign Policy. https://foreignpolicy.com/2021/02/16/semiconductors-us-china-taiwan-technology-innovation-competition/ (Erişim: 18.02.2021)
  • Greer, Adam. (2016). The South China Sea Is Really a Fishery Dispute. The Diplomat. https://thediplomat.com/2016/07/the-south-china-sea-is-really-a-fishery-dispute/ (Erişim: 19.08.2020)
  • Haverty, Dan .(2020). U.S. Plans to Send New Weapons to Taiwan. Foreign Policy. https://foreignpolicy.com/2020/09/17/u-s-plans-to-send-new-weapons-to-taiwan/ (Erişim: 12.11.2020)
  • Jackson Kimberly. Scobell, Andrew. Webber, Stephen. Ma, Logan. (2020). Command and Control in U.S. Naval Competition with China. Rand Corporation.
  • John Lee & Jan-Peter Kleinhans. (2020). “Would China Invade Taiwan for TSMC?” The Diplomat. https://thediplomat.com/2020/12/would-china-invade-taiwan-for-tsmc/ (Erişim: 18.02.2021)
  • Johnson, Jesse. (2019). U.S. Needs New Bases and New Capabilities in Asia to Counter China Threat, Defense Chief Nominee Says. The Japan Times. https://www.japantimes.co.jp/news/2019/07/17/asia-pacific/u-s-needs-new-bases-new-capabilities-asia-counter-china-threat-defense-chief-nominee-says/ (Erişim: 21.10.2020)
  • Larson, Deborah Welch. (2020). Can China Change the International System? The Role of Moral Leadership. The Chinese Journal of International Politics, Vol. 13, No. 2. 163-186. https://doi.org/10.1093/cjip/poaa002
  • Lewis, Jeffrey (2007). Celebrating the Space Age: 50 Years of Space Technology, 40 Years of the Outer Space Treaty—Conference Report 2–3 April 2007, UNIDIR.
  • Liebenberg, Ian and Merwe, Justin van Der. (2020). ‘China in a Global World’. In Defence Diplomacy and National Security Strategy: Views From the Global South Edited by Liebengerg, Ian. Krujit, Dirk & Paranjpe, Shrikant. Sun Press.
  • Martin, Xiaoxue. (2020). Taiwan's Competition For Diplomatic Recognition Mainland China. Clingendael Magazine. https://www.clingendael.org/publication/taiwans-competition-diplomatic-recognition-mainland-china (Erişim: 14.09.2020)
  • Mearshiemer, John J. (2001). The Tragedy of Great Power Politics. Norton Publishing
  • Nan Tian & Fei Su. (2021). “A New Estimate of China’s Military Expenditure”. SIPRI https://www.sipri.org/sites/default/files/2021-01/2101_sipri_report_a_new_estimate_of_chinas_military_expenditure.pdf (Erişim: 01.11.2020)
  • National Defense Strategy of the United States of America - Summary (2018). https://dod.defense.gov/Portals/1/Documents/pubs/2018-National-Defense-Strategy-Summary.pdf (Erişim: 24.10.2020)
  • National Security Strategy of the United States of America (2017). https://trumpwhitehouse.archives.gov/wp-content/uploads/2017/12/NSS-Final-12-18-2017-0905.pdf (Erişim: 24.10.2020)
  • Office of the Secretary of Defense. (2020). Military and Security Developments Involving the People’s Republic of China 2020.https://media.defense.gov/2020/Sep/01/2002488689/-1/-1/1/2020-DOD-CHINA-MILITARY-POWER-REPORT-FINAL.PDF (Erişim: 04.11.2020)
  • Owen, N. A., & Schofield, C. H. (2012). Disputed South China Sea Hydrocarbons in Perspective. Marine Policy, 36(3), 809–822. http://dx.doi.org/10.1016/j.marpol.2011.11.010
  • Panda, Akit. (2017). How Much Trade Transits the South China Sea? Not $5.3 Trillion a Year. The Diplomat. https://thediplomat.com/2017/08/how-much-trade-transits-the-south-china-sea-not-5-3-trillion-a-year/ (Erişim: 07.09.2020)
  • Parameswaran, Prashanth (2016). “Two US Aircraft Carriers Launch Joint Exercises Off Philippines Ahead of South China Sea Verdict”. The Diplomat. https://thediplomat.com/2016/06/two-us-aircraft-carriers-launch-joint-exercises-off-philippines-ahead-of-south-china-sea-verdict/ (Erişim: 14.08.2020)
  • Perlez, Jane. (2016). Tribunal Rejects Beijing’s Claims in South China Sea. The New York Times. https://www.nytimes.com/2016/07/13/world/asia/south-china-sea-hague-ruling-philippines.html (Erişim: 20.08.2020)
  • Phillips, Tom. Holmes, Oliver & Bowcott, Owen. (2016). Beijing rejects tribunal's ruling in South China Sea case. The Guardian. https://www.theguardian.com/world/2016/jul/12/philippines-wins-south-china-sea-case-against-china (Erişim: 02.09.2020)
  • Pitlo, Luicio Blanco (2020). What Does a Second U.S. Aircraft Carrier Visit Mean for U.S.-Vietnam Relations? https://amti.csis.org/what-does-a-second-u-s-aircraft-carrier-visit-mean-for-u-s-vietnam-relations/ (Erişim: 29.10.2020)
  • Reynolds, Isabel & Calonzo, Andreo. (2019). U.S. Military Says Japan Must Inform Public of China Threat. Bloomberg Politics. https://www.bloomberg.com/news/articles/2019-10-21/u-s-military-says-japan-must-inform-public-of-china-threat (Erişim: 21.10.2020)
  • Rubinstein, Murray A. (2015). Taiwan: A New History. Routledge Publishing.
  • Sato, Koichi. (2019). The Senkaku Islands Dispute: Four Reasons of the Chinese Offensive - A Japanese View, Journal of Contemporary East Asia Studies, 8(1), 50-82. https://doi.org/10.1080/24761028.2019.1626567
  • The State Council Information Office of the PRC. (2019). China’s National Defense in the New Era. Foreign Languages Press Co. Ltd.
  • The U.S. Seventh Fleet. (2020). https://www.c7f.navy.mil/About-Us/Facts-Sheet/ (Erişim: 23.10.2020)
  • U.S. DoD FY 2021 Budget Request. (2020). Defense Budget Overview. DoD. https://comptroller.defense.gov/Portals/45/Documents/defbudget/fy2021/fy2021_Budget_Request_Overview_Book.pdf (Erişim: 04.11.2020)
  • Wang, Qingxin Ken. (2000). Taiwan in Japan's Relations with China and the United States after the Cold War. Pacific Affairs, Vol.73 No.3 pp. 353-373. https://doi.org/10.2307/2672024
Toplam 38 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Haluk Karadağ 0000-0001-7577-763X

Yayımlanma Tarihi 30 Nisan 2021
Gönderilme Tarihi 25 Mart 2021
Yayımlandığı Sayı Yıl 2021 Cilt: 30 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Karadağ, H. (2021). KÜRESEL REKABETİN BÖLGESEL GÜVENLİĞE YANSIMALARI: ÇİN DENİZİ’NDE ABD-ÇİN MÜCADELESİ. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 30(1), 166-174. https://doi.org/10.35379/cusosbil.903172