ÇOCUK-EBEVEYN İLİŞKİ TERAPİSİ EĞİTİMİNE KATILAN BOŞANMIŞ ANNELERİN EĞİTİME İLİŞKİN GÖRÜŞLERİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2021, Cilt: 30 Sayı: 2, 47 - 61, 31.10.2021

Fatoş Bulut Ateş , Turan Akbas

https://doi.org/10.35379/cusosbil.772730

Öz

Bu araştırmanın amacı, çocuk-ebeveyn ilişki terapisi eğitimine katılan boşanmış annelerin, eğitim süreci sonunda elde ettikleri kazanımlara ilişkin görüşlerini incelemektir. Araştırmanın deney ve kontrol gruplarına toplam 19 boşanmış anne atanmıştır. Annelere okul öncesi eğitim kurumları aracılığıyla ulaşılmıştır. Deney grubunda yer alan 9 anne ile 10 haftalık çocuk ebeveyn ilişki terapisi oturumları Çukurova Üniversitesi psikolojik danışma biriminde yürütülmüştür. Deneysel çalışma sonrası katılımcı anneler ile yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Nitel verilerin analizinde içerik analizinden yararlanılmıştır. Deney grubunda yer alan annelerin eğitim çalışmasından elde ettikleri kazanımlara ilişkin görüşlerine yapılan içerik analizi sonucuna göre üç ana tema belirlenmiştir. Bunlar anne açısından, çocuk açısından ve anne-çocuk ilişkisi açısından kazanımlardır. Anne açısından kazanımlar incelendiğinde; bu ana tema altında annelik rolüne ilişkin kazanımlar, oyunda değişim ve bireysel kazanım olmak üzere üç alt tema ortaya çıkmıştır. Annelik rolüne ilişkin kazanımlar alt teması altında agresyonda azalma, anlayış ve kabulde artış, hatayı telafi etme, duyguları yansıtma, sınır koyma-seçenek sunma, annelik tutumuna ilişkin öz farkındalık, çabayı destekleme kavramları yer almaktadır. Oyunda değişim alt teması altında ise daha az sıkılma, daha fazla birlikte oyun, daha az müdahale kavramları yer almaktadır. Bireysek kazanım alt temasında ise kişisel paylaşım ve yalnız değilim kavramları yer almaktadır.Çocuk açısından kazanımlar ana teması incelendiğinde; davranışsal kazanım ve oyunda değişim alt temaları dikkati çekmektedir. Davranışsal kazanım alt teması altında agresyonda azalma, inatçılıkta azalma, sosyal ilişkilerde artan uyum ve anneyi model alma kavramları yer almaktadır. Oyunda değişim alt teması altında ise; mutlu, istekli, sakin ve tatmin olmuş kavramları yer almaktadır. Anne-çocuk ilişkisi açısından kazanımlar ana teması altında yakınlık ve disiplin alt temaları bulunmaktadır. Yakınlık alt teması altında daha yakın/sıcak ilişki, dokunsal temasta artış ve kaliteli zaman geçirmede artış olmak üzere üç kavram bulunmaktadır. Disiplin alt temasında ise; çatışmanın azalması ve sorun çözmede işbirliği kavramları yer almaktadır.

Anahtar Kelimeler

filial terapi, oyun terapisi, boşanma

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

Kaynakça

• Akgün, E. (2008). Anne çocuk ilişkisini oyunla geliştirme eğitiminin anne çocuk etkileşim düzeyine etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi, Ankara.
• Baggerly, J., ve Landreth, G. L. (2001). Training children to help children: A new dimension in play therapy. Peer Facilitator Quarterly, 18(1), 6–14.
• Bratton, S. (1993). Filial Therapy with Single Parents. Doctoral Dissertation. University of North Texas.
• Carnes-Holt, K. (2012). Child-parent relationship therapy for adoptive families. The family journal, 20,4, 419-426.
• Chaloner, W.B. (2001). Counselors coaching teachers to use play therapy in classrooms: The Play and Language to Succeed (PALS) early, school-based intervention for behaviorally at risk children. In A.A.Drewes, L.Carey, C.Schaefer (Eds.), School-based play therapy. New Yok, NY: Wiley.
• Chapple, J.P. (2011). The Impact of Child-Parent Relationship Therapy on Parental Stress and Externalizing Behaviors in Children in Families with Multiples. Doctoral dissertation, Texas A&M University. Dissertation Abstracts International
• Costas, M. B., Landreth, G. L. (1999). Filial therapy with nonoffending parents of children who have been sexually abused. International Journal of Play Therapy, 8(1), 43–66.
• Dost-Gözkan, A., Kafescioğlu, N., Tahiroğlu, D. (2017). Gelişim Psikolojisi ve Terapi Perspektifinden Oyun. İstanbul: Özyeğin Üniversitesi Yayınları
• Ferrell, L. G. (2004). Acomparison of an intensive 4-week format of the Landreth 10-week filial therapy training model with the traditional Landreth 10-week model of filial therapy. Doctoral dissertation, University of North Texas, Denton. Dissertation Abstract International, A, 64(12), 4369.
• Ford-Sparks, C. (2010). Filial therapy with adolescent parents: the effect on parental empathy, acceptance and stres. Doctoral dissertation, Liberty University, 2010. Dissertation Abstract International,
• Guerney, L. (1997). Filial Therapy. In K.J. O’Connor, L.M. Braverman (Eds.), Play therapy theory and practice: A comparative presentation. Somerset, NJ: Wiley.
• Guerney, L. (2003). The history principles and empirical basis of filial therapy. In R. VanFleet, L. Guerney (Eds), Casebook of Filial Therapy. Boiling Springs, PA: Play Therapy Press.
• Güler, T. (2010). Anne Baba Eğitimi. Ankara: Pegem Akademi
• Harris, Z. ve Landreth, G. (1997). Filial therapy with incarcerated mothers: A five week model. International Journal of Play Therapy, 6(2), 53-73.
• Helker, W. P., Ray, D. C. (2009). Impact of child-teacher relationship training on teachers’ and aides’ use of relationship-building skills and the effects on student classroom behavior. International Journal of Play Therapy, 18(2), 70–83.
• Jang, M. (2000). Effectiveness of filial therapy for Korean parents. International Journal of Play Therapy, 9(2), 39-56.
• Lee, M., Landreth, G. (2003). Filial therapy with immigrant Korean parents in the United States. International journal of play therapy. 12,2, syf. 67-85.
• Kale, A. L., Landreth, G. (2000). Filial therapy with parents of children experiencing learning difficulties. International Journal of Play Therapy, 8(2), 35-56.
• Kottman, T. (2001). Play Therapy: Basics and Beyond. US: American Counseling Association.
• Kurdek, L., Berg, B. (1983). Correlates of children adjustment to their parents’ divorce. In L. Kurdek (Eds.), Children and divorce: New directions for child development. San Francisco: Jossey-Bass.
• Landreth, G. (2002). Play therapy: The art of the relationship. Philadelphia, PA: Brunner-Routledge.
• Landreth, G., Bratton, S. (2006). Child Parent Relationship Therapy (CPRT): A 10 session filial therapy model. New York, NY: Routledge.
• Landreth, G. L., Lobaugh, A. (1998). Filial therapy with incarcerated fathers: Effects on parental acceptance of child, parental stress, and child adjustment. Journal of Counseling & Development, 76, 157–165.
• Ray, D., Bratton, S., Brandt, M.A. (2000). Filial family play therapy for single parents of young children attending community colleges. Community college journal of research and practice, 24,6, 469-486.
• Ryan, S.D., Madsen, M. (2007). Filial family play therapy with an adoptive family: A response to preadoptive child maltreatment. International Journal of play therapy, 16(2), 112-132.
• Schaefer, C. (2013). Oyun terapisinin temelleri. Ankara: Nobel Kitabevi.
• Sergeant, M. (2011). Efficacy of child parent relationship therapy for caregivers of children with attachment problems. Doctoral dissertation, university of Louisville. Dissertation Abstracts International
• Soh-Leong, L., Yumiko, O. (2014). “Once I had kids, now I am raising kids”: child-parent relationship therapy with Sudanese refugee family-a case study. International journal of play therapy, 23(2), 70-89.
• Sweeney, D. (1997). The relatıonshıp among single parents' parental stress, empathy, level of acceptance, perceıved problems of the child, and child gender and the effect of filial therapy. Doctoral dissertation. University of Texas.
• Yıldırım, A., Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.
• Temel, F. (2010). Aile eğitimi ve erken çocukluk eğitiminde aile katılım çalışmaları. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Yuen, T., Landreth, G. L., Baggerly, J., (2002). Filial therapy with immigrant Chinese families. International Journal of Play Therapy, 11(2), 63–90.
• Wickstrom, A.C. (2009). The development of an advanced filial therapy model. Doctoral Dissertation Loma Linda University