İkinci Ürün Koşullarında Yetiştirilen Bazı Soya [Glycine max (L.) Merr] Çeşitlerinin Yağ Verimi İle Yağ Asitleri İçeriklerinin Belirlenmesi-II

Yıl 2012, Cilt: 27 Sayı: 2, 1 - 10, 01.12.2012

Halis Arıoğlu Süreyya Özyurtseven Leyla Güllüoğlu

Öz

İkinci ürün koşullarında yetiştirilen bazı soya çeşitlerinin tohum verimi, yağ oranları ve ham yağ verimleri ile önemli yağ asitleri içeriklerinin belirlenmesi amacıyla yapılan bu çalışma da, farklı olgunlaşma grubuna giren 15 soya çeşidi materyal olarak kullanılmıştır. Araştırmaya konu olan deneme; 2006 yılında Ç.Ü.Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü Araştırma alanında, tesadüf bloklar deneme göre üç tekrarlamalı olarak kurulmuş ve yürütülmüştür. Araştırmada; tohum verimi, yağ oranı, ham yağ verimi ve yağ asitleri içeriği gibi önemli özellikler incelenmiştir. Yapılan araştırma sonuncunda; denemeye alınan soya çeşitlerinin tohum verimi 275.2- 367.4 kg/da arasında değişim göstermiş olup, dekara en yüksek tohum verimi Arısoy (367.4 kg/da) çeşidinden elde edilmiştir. Denemeye alınan soya çeşitlerinin yağ oranları %20.1-23.5 ve ham yağ verimleri ise 60.5-86.3 kg/da arasında değişim göstermiştir. Dekara en yüksek ham yağ verimi 86.3 kg/da ile Arısoy çeşidinden elde edilmiştir. Denemeye alınan soya çeşitlerinin toplam doymuş yağ asitleri oranı %13.59-16.88, toplam doymamış yağ asitleri oranın ise %82.02-84.93 arasında değişim göstermiştir

Anahtar Kelimeler

Soya, tohum verimi, yağ oranı, ham yağ verimi ve yağ asidi içeriği

The Determination of Crude Oil Yield and Fatty Acids Composition of Some Soybean [Glycine max (L.) Merr] Varieties in Double Cropped Conditions-II

Öz

The objective of this study was to determine seed yield, oil content, oil yield and important fatty acid content of some soybean varieties can be grown in Çukurova region as a double crop. This experiment was designed randomized complete block with three replications in university farm in 2006. In this study 15 soybean varieties belonging to different maturity group were used as research materials. As a result; it was determined that the seed yield of the soybean varieties varied between 275.2 and 367.4 kg/da. The highest seed yield was obtained from Arısoy variety (367.4 kg/da). The oil content of soybean varieties varied between 20.1-23.5 % percent and crude oil yield varied between 60.5-86.3 kg/da. The highest crude oil yield was obtained from Arısoy variety (86.3 kg/da). The total saturated fatty acid content varied between 13.5916.88 % percent and unsaturated fatty acid varied about 82.02-84.88 % percent of soybean varieties were tested

Anahtar Kelimeler

Soybean, seed yield, oil content, crude oil yield and fatty acid composition

Kaynakça

• Anonim, 2013a. Top-Notch Technology in Production of Oils and Fats. Edible Oil Refinery Manufacturers, Suppliesers, Exporters, India.
• Anonim, 2013b. http :/en.wikipedia. org / wiki / Soybean_oil
• Arıoğlu, H.H., Atakişi, İ.K., Kırıcı, S., (1986). Çukurova Bölgesinde 2. Ürün Olarak Yetişebilecek Bazı Soya Çeşitlerinin Önemli Tarımsal ve Bitkisel Özelliklerinin Belirlenmesi Üzerinde Bir Araştırma. Doğa Bilim Dergisi, Seri D 2, Cilt 10 (1):7-13.
• Arıoğlu, H.H., (1989). The Determination of Soybean Varieties as a Second Crop in Turkey. World Soybean Research Conference IV Proceedings, Vol. II, P.1036-1041, Buenos AiresArgentina.
• Arıoğlu H.H., Çalışkan, S., Söğüt, T., İncikli, H., Zaimoğlu, B., Güllüoğlu, L., (2003). Çukurova Bölgesi, İkinci Ürün Koşullarına Uygun Soya (Glycine Max Merr.) Çeşit Islahı Üzerinde Araştırmalar. Türkiye 5. Tarla Bitkileri Kongresi, 13-17 Ekim 2003.
• Arıoglu, H.H., (2007). Yağ Bitkileri Yetiştirme ve Islahı. Ç.Ü.Zir. Fak. Yayınları, Genel Yayın No:220, Ders kitapları Yayın No:A-70. Adana
• Arıoğlu, H.H., Kolsarıcı, Ö., Göksu, A.T., Güllüoğlu,L., Arslan,M., Çalışkan,S., Söğüt,T., Kurt,C., Arslanoğlu,F., (2010). Yağ Bitkileri Üretiminin Artırılması Olanakları. Ziraat Mühendisliği VII. Teknik Kongresi Bildiriler Kitabı-1, s.361-376
• Arslan, M., (1990). Çukurova Koşullarında 2.ürün olarak yetiştirilebilecek yeni soya (Glycine ax L. Merr) çeşitleri üzerinde bir araştırma. 1990, Yüksek Lisans, sayfa sayısı 80 D. Baş No: 927.
• Arslan, M., Arıoğlu, H.H., (1991). Screeing of New Soybean Varieties for Çukurova Ecological Conditions as a Double Crop. Soybean Genetics Newsletter, Vol. 18, P. 169-173, Ames-USA.
• Atakişi, İ.K., (1978). Çukurova’da 2. ürün olarak yetiştirilebilecek soya çeşitlerinin önemli tarımsal ve kalite özellikleri üzerine araştırmalar. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları 126. Bilimsel İnceleme ve Araştırma Tezleri 20, s.1- 54.
• Atakişi, İ.K., Arıoğlu, H., (1983). Çukurova Koşullarında Farklı Soya Çeşitlerinin 2. Ürün Olarak Yetiştirilme Olanakları Üzerinde Bir Araştırma. Ç.Ü.Z.F. Yıllığı 14(2)74-88
• Baydar, H., Turgut, İ., 1999. Yağlı Tohumlu Bitkilerde Yağ Asitleri Kompozisyonunun Bazı Morfolojik ve Fizyolojik Özelliklere ve Ekolojik Bölgelere Göre Değişimi. T.J. of Agriculture and Forestry 23(ek sayı 1):81-86
• Cherry,J.H., Bishop, L., Hasegawa, P.M., 1985. Differences in Fatty Acid Composition of Soybean Seed Produced in North and Southern Areas of USA. Polytochemistry, Vol 24 (2):237-241.
• Collins, F.I., Sedgwick,V.E., 1959. Fatty Acid Composition of Several Varieties of Soybeans. J.of the Amerian Oil Chemists Society (JAOCS).Vol.36 (12):641-644
• Güllüoğlu, L., Kurt, C., Arıoğlu, H.H., Onat, B., (2010). İkinci Ürün Koşullarında Bazı Soya [Glycine max (L.) Merr] Genotiplerinin (Çeşit ve Hatlar) Önemli Tarımsal ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. Ç.Ü.Z.F. Yıllığı 25 (1) 41-52
• İşler, N., Arıoğlu, H.H. (1989). Research on Growing Possibilities of Some Soybean Varieties as a Main Crop İn Çukuruova-Turkey. Soybean Genetic Newsletter, Vol.16, p. 61-
• Maestri, D.M., Labuckas, D.O., Guzman, C.A., Giorda, L.M., 1988. Correlation Between Seed Size, Protein and Oil Contents, and Fatty Acid Composition in Soybean Genotypes. Grasasy Aceites, Vol.49(5-6):450-453.
• Mounts,T.L., Warner, K., List,G.R., Kleiman, R., Fehr, W.R., Hammond, E.G., Wilcox, J.R.,1988. Effect of Altered Fatty Acid Composition on Soybean Oil Stability. J.of the American Oil Chemists’ Society (JAOCS), vol.65(4):624-628.
• Onat,B., Kurt,C., Güllüoğlu,L., Arıoğlu,H.H., (2009). Çukurova Bölgesinde İkinci Ürün Koşullarında Bazı Soya Çeşit ve Hatlarının Verim ve Tarımsal Özelliklerinin Belirlenmesi. Türkiye VIII.Tarla Bitkileri Kongresi Bildiri Kitabı, Cilt . s:188-191
• Piper, E.L., Boote, K.J., 1999. Temperature and Cultivar Effect on Soybean Seed Oil and Protein Concentrations. J. Am. Oil Chem. Soc.76:1233-1241.
• Söğüt,T., Arıoğlu,H., Çubukçu,P., (2001). İkinci Ürün Koşullarında Bazı Soya (Glycine max L.) Çeşitlerinin Önemli Tarımsal Özellikleri ile Bu Özellikler Arasındaki İlişkilerin Belirlenmesi. Türkiye IV.Tarla Bitkileri Kongresi Bildiri Kitabı, Cilt 2. s:95-99
• Specht. J.E., Chase, K., Macrander, M., Graef, G.L., Chung, J., Markwell, J.P., Gerann, M., Orf, J.H., Lark, K.G., 2001. Soybean Response to Water: A QTL Analysis of Drought Tolerance. Crop Sci. 41:493-509
• Uğur, A. E., (2012). Dünya ve Türkiye’de Yağlı Tohum ve Ham Yağ Üretimi. Yağlı Tohumlu Bitkiler ve Bitkisel Yağlar Konferansı Bildirisi. 5.09.2012, İstanbul.
• Wilson, R.F., 2004. Seed Composition. Soybeans: Improvement, Production, and Uses (Ed. By H.R. Boerma and J.E.Specht) 3rd edition, Chapter 13, pp 621-677, Agronomy Series No:16. Madison,Wisconsin, 1144 p.
• Yel, N., Arıoğlu, H.H., (1987). Bazı soya çeşitlerinin Çukurova koşullarında 2. ürün olarak yetişebilme olanakları üzerinde bir araştırma. Ç.Ü. Fen ve Müh. Bilimleri Dergisi Cilt 2(3):101- 104.
• Wolf, R.B., Cavins, J.F., Kleiman, R., Black, L.T., 1982. Effect of Temperature on Soybean Seed Constituents: Oil, Protein, Fatty Acids, Amino Acids and Sugars. J. of the American Oil Chemists’ Society (JAOCS) Vol.59, (5):230-232