An Examination of the Perspectives on the Family Institution of Turkish Cypriots and Turkish Migrants in the Context of Modernization

Yıl 2024, Sayı: 15, 1 - 16, 31.12.2024

Selameddin Karataban

https://doi.org/10.58607/cyprus.1556136

Öz

The conquest of Cyprus by the Ottoman Empire from the Venetians in 1571 marked the settlement of the first Turkish population on the island, who lived under Ottoman rule for three centuries. As a result of political developments, the island came under British administration in 1878, leading the Turkish Cypriots to experience Westernization through British-style modernization. Following nearly a century under British rule, the arrival of Turkish migrants to Cyprus in 1974 introduced the Turkish experience of modernization to the island. This migration phenomenon has been analyzed from a functionalist perspective, focusing on the views of Turkish migrants and Turkish Cypriots regarding marriage, intra-family relations, and gender roles. The study aims to examine the influence of modernization on family structures, highlighting the cultural differences experienced by two communities that share the same ethnic roots, language, and religion. Data on decision-making processes within marriages, cohabitation models, abortion, kinship ties, and divorce were analyzed to identify variations in family structures under the influence of modernization. The research was designed using qualitative methods, with in-depth face-to-face interviews conducted with participants.

Anahtar Kelimeler

Migration, Modernization, Family, Turkish Cypriot, Turkish Immigran

Kıbrıs Türkleri ile Türkiyeli Göçmenlerin Modernleşme Bağlamında Aile Kurumuna Bakışının İncelenmesi

Öz

Kıbrıs Adasının, Osmanlı İmparatorluğu tarafından 1571 yılında Venediklilerden alınmasıyla adaya yerleşen
ilk Türkler, üç yüzyıl boyunca Osmanlı himayesinde yaşamlarını sürdürmüşlerdir. Siyasal gelişmeler
sonucunda adanın 1878 yılında İngiliz yönetimine geçmesi, Kıbrıs Türklerinin batılılaşma tecrübesini İngiliz
tipi modernleşme üzerinden yaşamalarına sebep olmuştur. Yüzyıla yakın geçen sürenin ardından 1974 yılında
adaya tekrar göç eden Türkiyeli göçmenler, Türkiye’nin modernleşme deneyimini Kıbrıs’a taşımışlardır. Bu
göç olgusunda, Türkiyeli göçmenler ile Kıbrıs Türklerinin evliliğe, aile içi ilişkilere ve cinsiyet rollerine dair
bakışları işlevselci yaklaşım temelinde analiz edilmiştir. Modernleşme olgusunun aynı etnik kökene, dile ve
dine sahip iki toplum üzerindeki farklı kültürel etkilerin aile kavramı üzerinden incelenmesi amaçlanmıştır.
Eşlerin karar alma şekilleri, birlikte yaşam modeli, kürtaj, akrabalık bağları ve boşanmaya dair veriler
incelenmiş; modernleşme etkisi altında aile yapılarında meydana gelen farklılaşmalar tespit edilmiştir.
Araştırma, nitel bir yöntemle tasarlanmış ve görüşmecilerle derinlemesine yüz yüze görüşmeler
gerçekleştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Göç, Modernleşme, Aile, Kıbrıs Türkü, Türkiyeli Göçmen

Etik Beyan

Etik onay, Üsküdar Üniversitesi Girişimsel Olmayan Araştırmalar Etik Kurulu Başkanlığı tarafından 26.01.2023 tarihinde 61351342/OCAK 2023-03 dosya üzerinde yapılan 01 numaralı toplantıda verilmiştir.

Teşekkür

Bu çalışmanın her safhasında bana rehberlik eden ve desteklerini hiçbir zaman esirgemeyen Sayın Dr. Öğretim Üyesi Ayşegül BALTA ÖZGEN hocama sonsuz teşekkürlerimi sunarım.

Kaynakça

• Adak, Nurşen. “Kadınların İkilemi: İş ve Aile Yaşamı.” Sosyoloji Dergisi 17 (2007): 137-152.
• Aslan, İlker. “Modern Toplumda Aile Olmak: Mustafa Kutlu’nun ‘Chef’ Adlı Eserinde Bireyselleşme ve Modernlik Eleştirisi.” Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 47 (2022): 108–124. https://doi.org/10.52642/susbed.1013701 (erişim tarihi: 29 Eylül 2023).
• Baş, Elif. “Evlilik: Modernleşme Sürecinde Kuşaklararasında Yaşanan Değişim.” Gaziantep University Journal of Social Sciences 20, sy. 2 (2021): 821–845. https://doi.org/10.21547/jss.823131.
• Bayer, Ali. “Modernleşme Sürecinde Aile: Değişen Annelik ve Babalık.” Tevilat 1, sy. 1 (2020): 35–60.
• Berksel, Ersan. Sevapları ve Günahları ile TMT. Lefkoşa: Işık Kitabevi, 2020.
• Çapcıoğlu, İhsan. “Sekülerleşen Toplumda Bireyselleşen Aile.” Turkish Studies 13, sy. 2 (2018): 19-34.
• Eser, Başak. “Kuzey Kıbrıs’ta Ailede Çocuğun Değerinin Aile Yapıları Açısından İncelenmesi.” Yüksek Lisans Tezi, Doğu Akdeniz Üniversitesi, 2016.
• Gencer, Bedri. İslam’da Modernleşme. Ankara: Doğu Batı Yayınları, 2017.
• İçigen, Melih. “Modernleşme Sürecinde Kadın ve Erkeğin Mutfaktaki Rollerinin Değişimlerinin İncelenmesi.” Marmara Üniversitesi Kadın ve Toplumsal Cinsiyet Araştırmaları Dergisi 5, sy. 2 (2021): 17–31.
• İmamoğlu, Olcay. “Değişen Dünyada Değişen Aile-İçi Roller.” Kadın Araştırmaları Dergisi 1 (2012):58-68.
• Kara, Bülent. “Türkiye’de Aile Yapısının Değişimine Etki Eden Dinamikler.” Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi 40 (2018): 374–385. https://doi.org/10.17498/kdeniz.399236 (erişim tarihi: 1 Ekim 2023).
• Kır, İbrahim. “Toplumsal Bir Kurum Olarak Ailenin İşlevleri.” Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi 10, sy. 36 (2011): 381–404.
• Külahçı, Şölen ve Emir Ali Gürler. “Kıbrıs’ın Kuzeyinde ve Güneyinde Kürtaja İlişkin Düzenlemelerin Din ve Feminizm Açısından Değerlendirilmesi.” Ankara Barosu Dergisi 79, sy. 4 (2021): 171–191. https://doi.org/10.30915/abd.1090755 (erişim tarihi: 15 Haziran 2023).
• Necipoğlu, Dilay, Hatice Bebiş ve Ümit Seviğ. “Kuzey Kıbrıs’ta Toplumsal Cinsiyet’in Sağlık, Eğitim, İşgücü ve Siyaset Alanına Yansımaları.” Halk Sağlığı Hemşireliği Dergisi 3, sy. 1 (2021): 55–63.
• Neuman, Lawrence William. Toplumsal Araştırma Yöntemleri. Ankara: Siyasal Kitabevi, 2020.
• Öksüzoğlu, Türel Özel, ve Mehmet Necati Cizrelioğulları. “Hanehalkı Görüşleri Doğrultusunda Toplumsal Cinsiyet Eşitliği: Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti.” International Journal of Management and Administration 5, sy. 9 (2021): 143–151.
• Sayın, Önal. Aile Sosyolojisi. Ankara: Doğu Batı Yayınları, 2020.
• Turğut, Faruk. “Tarihsel Süreçte Aile Kurumunun Dönüşümü ve Geleceğine Yönelik Çıkarımlar.” Medeniyet ve Toplum Dergisi 1, sy. 1 (2017): 93–117.
• Topal, Merve. “Modernleşme Bağlamında Türkiye’de Ailenin Dönüşümü.” Uluslararası Aile Sempozyumu Aile Kurumunun Bekasına Yönelik Çağdaş Fırsatlar/Tehditler Bildiriler Kitabı, ed. Emrah Dindi ve diğerleri. Samsun: Sinop Üniversitesi Yayınları, 2020.
• Üçışık Erbilen, Süheyla, Tümel Sabancı ve Tülay Aktemir Kavcı. “Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Cumhuriyet Meclisi’nde Kadın Olmak.” İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi 10, sy. 3 (2021): 2373–2395. https://doi.org/10.15869/itobiad.885648 (erişim tarihi: 16 Aralık 2022).
• Vatandaş, Celalettin. “Toplumsal Cinsiyet ve Cinsiyet Rollerinin Algılanışı.” Istanbul Journal of Sociological Studies 35 (2011): 29–56.
• Yapıcı, Şenay. “Türk Toplumunda Aile ve Eğitim İlişkisi.” Journal of Turkish Studies 5, sy. 4 (2010): 1544–1570. DOI: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.1495 (erişim tarihi: 1 Ekim 2023).
• Yıldırım, İrfan. “Birey-Toplum Dikotomisi Üzerinden Ailenin Serencamına Kuramsal Bir Bakış.” Turkish Studies-Social Sciences 17, sy. 5 (2022): 951–971. DOI: 10.7827/TurkishStudies.636401 (erişim tarihi: 21 Eylül 2023).