The Use of Verse Dictionaries as a Teaching Method in Primary and Secondary Education Curricula: The Case of the Work Titled Sübha-i Sıbyân

Yıl 2024, Sayı: 15, 17 - 24, 31.12.2024

Kemal Baş

https://doi.org/10.58607/cyprus.1568136

Öz

In this research, the place and place of the verse dictionary book Sübha-i Sıbyân, which has an important and exceptional place in the Ottoman education and training life within the history and accumulation of Turkish culture and civilization and has more than 60 copies in Turkey, in Turkish culture and civilization life. emphasizing its importance; Determinations were made on the effects and benefits of teaching verse dictionaries in primary and secondary education.
As a result of the research, it can be beneficial to use verse dictionaries as a teaching method in the primary and secondary school curriculum, specifically in the work called Sübha-i Sıbyân, students learning how to use the dictionary from their teachers will positively affect the students' perspective on dictionary applications in the process, and the use of verse dictionaries in this way will improve education and training. It was concluded that it would accelerate the development of students' vocabulary by increasing the efficiency of teaching.

Anahtar Kelimeler

Sübha-i Sıbyân, Ferişteoğlu Dictionary, Verse Dictionary, Verse Arabic-Turkish Dictionary

Sübha-i Sıbyân Adlı Eser Özelinde Manzum Sözlüklerin İlköğretim ve Ortaöğretim Ders Müfredatında Öğretim Metodu Olarak Kullanılması

Öz

Bu araştırmada, Türk kültür ve medeniyet tarihi ve birikimi içerisinde, Osmanlı eğitim ve öğretim hayatında mühim ve istisnai bir yere sahip olan ve Türkiye’de 60’ı aşkın nüshası olan manzum sözlük kitabı Sübha-i Sıbyân’ın Türk kültür ve medeniyet hayatındaki yeri ve önemi üzerinde durularak; manzum sözlüklerin ilköğretim ve ortaöğretimde okutulmasının sağlayacağı etki ve faydalar üzerinde tespitler yapılmıştır. Sözlükler, milletlerin ve medeniyetlerin tarihteki varlıklarının ve şahsiyetlerinin sembollerinden birisi olan ses, söz ve kadim bayraklarının yani dillerinin, kültürlerinin sahip olduğu kelimeleri uhdesinde ve bünyesinde toplayarak değerlerini ve kazanımlarını emanet ettiği kelimeleri korumakta ve kelimelerin zaman içerisinde kazandığı anlam dünyaları hakkında okuyucularına, sahiplerine bilgi vermektedir.
Araştırma sonucunda, Sübha-i Sıbyân adlı eser özelinde manzum sözlüklerin ilköğretim ve ortaöğretim ders müfredatında öğretim metodu olarak kullanılmasının faydalı olabileceği, öğrencilerin sözlüğü nasıl
kullanılacağını öğretmeninden öğrenmesi, öğrencilerin süreç içerisinde sözlük uygulamalarına karşı bakışını olumlu yönde etkileyeceği, manzum sözlüklerin bu sayede kullanımı ile eğitim ve öğretimin verimliliğini artırarak öğrencilerin kelime hazinesinin gelişimini hızlandıracağı sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sübha-i Sıbyân, Ferişteoğlu Lugati, Manzum sözlük, Manzum Arapça-Türkçe Sözlük

Kaynakça

• Aksan, Doğan. Her Yönüyle Dil, Ana Çizgileriyle Dilbilim. Ankara: TDK Yayınları, 1998.
• Baş, Kemal. Sübha-i Sıbyân'ın Kıbrıs Nüshaları. Yüksek Lisans Tezi, Doğu Akdeniz Üniversitesi, 2009.
• Budak, Yusuf. “Sözcük Öğretimi ve Sözlüğün İşlevi.” Dil Dergisi 92 (2000): 19-25.
• Erciyas, Osman. “Sübha-i Sıbyân’ın Kıbrıs Nüshalarında Dil ve Anlatım Özellikleri.” İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi 9, sy. 5 (2020): 3195-3206.
• Kaya, Necati. Okul Sözlüklerinin Değerlendirilmesi (1945-2005). Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, 2007.
• Kılıç, Atabey. Mustafa b. Osman Keskin Manzume-i Keskin-Türkçe-Arapça-Farsça Manzum Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2009.
• Kılıç, Atabey. “Manzum Sözlüklerimizden Sübha-i Sıbyân Şerhi Hediyyetü’ İhvân.” II. Uluslararası Türk Tarihi ve Edebiyatı Kongresi. Manisa, 11-13 Kasım 2005.
• Püsküllüoğlu, Ali. İlköğretim 6., 7., 8. Sınıflar İçin Türkçe Sözlük. Ankara, Arkadaş Yayınevi, 2009.
• Türkçe Sözlük. 10. baskı. Ankara: TDK Yayınları, 2005.
• Uzun, Kadir. “Manzum Sözlükler Bize Ne Anlatır?” Türk Dili, sy. 833 (2021): 72-79.