Sokak Sağlıklaştırma Çalışmalarının Çevrimiçi Haberler Üzerinden Bibliyometrik Analizi

Yıl 2024, Cilt: 33 Sayı: 3, 93 - 120, 30.07.2024

Melike Kök Hicran Hanım Halaç

Öz

Kentler katmanlaşarak kendini geliştiren, farklı tipte yapılı çevrelerden oluşan mekanlardır. Tarihte kırdan kente göçün artması ve mesken ihtiyacının doğması ile yeni yerleşimlerin oluşması sonucunda, kentte kurulan ilk yerleşim yerleri tarihi dokuları oluşturmaya başlamıştır. Geçmişten günümüze miras olan tarihi dokular geçmişin izlerini, yaşantısını, kültürünü, toplum yapısını, kimliğini ve daha birçok unsuru günümüze aktaran mekanlardır. Toplumların kimliklerini koruyabilmeleri ancak geçmişi ile etkileşim halinde olarak mümkün olabilir. Bu etkileşimi sağlayan ve köprü görevi gören tarihi mekanlardır. Bu mekanların korunması, yaşatılması ve gelecek nesillere aktarılarak sürdürülebilmesi gereklidir. Bu tür tarihi mekanlar günümüzde özellikle son yıllarda koruma yaklaşımlarından olan ‘‘sokak sağlıklaştırma’’ çalışmalarıyla gündeme gelmektedir. Sokak sağlıklaştırma çalışmaları mevcut haliyle kullanımı yetersiz ve işlevsiz olan tarihi mekanların korunması, geliştirilmesi, sürdürülebilirliğinin sağlanması ve gelecek kuşaklara aktarılmasıdır. Tarihi yapıların mülkiyeti devlete ya da özel mülkiyete ait olabilmektedir. Sokak sağlıklaştırma çalışmalarının ortaya çıkışındaki en büyük etmen özel mülkiyetteki tarihi yapıların tekil sağlıklaştırma çalışmalarının maliyetli olması ve mülk sahiplerinin bu koruma faaliyetlerini gerçekleştirememesidir. Bu sebeplerden ötürü sokak sağlıklaştırma çalışmaları gerekli kurum ve kuruluşlar bünyesinde yürütülmektedir. Bu çalışmada Türkiye’de toplumun güncel bilgi kaynağı olan haberler üzerinden sokak sağlıklaştırma çalışmalarının bibliyometrik analizi yapılmıştır. Günümüzde tarihi çevrelerin korunması amacıyla sayıca artan sokak sağlıklaştırma çalışmalarının haberler üzerinden analizi yapılarak, üretilen projelerin detaylarının halk ile paylaşımı ve kullanıcı olan halkın dönütleri incelenmiştir. Sokak sağlıklaştırma konusunda yapılan haber yayınlarının içerik olarak yeterliliğinin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Burada gerçekleştirilen sağlıklaştırma projelerinin topluma nasıl tanıtıldığı ve aktarıldığı, haberlerin içeriğinde hangi bilgilerin yer aldığı ve bu bilgilerin doğru aktarım için yeterli olup olmadığı değerlendirilmiştir. Google Haberler veri tabanı kullanılarak yapılan çalışmada 1 Ocak 2022 – 31 Aralık 2022 tarihleri arasındaki haber yayınları incelenmiştir. Belli kriterler doğrultusunda elde edilen 168 haber yayını konum, haber sayısı, haber kaynağı, haber tarihi, haber içeriği, yayın yöntemi, proje durumu, proje yöntemi, kurum ve bütçe başlıkları altında detaylı incelenmiştir. Türkiye’de yapılan sokak sağlıklaştırma çalışmalarının haberler üzerinden incelenmesi ve literatüre bu çalışmanın kazandırılması, gelecekte yapılacak benzer çalışmalara altlık oluşturması amacıyla önemlidir.

Anahtar Kelimeler

google haberler, bibliyometrik analiz, sokak sağlıklaştırma, tarihi çevre, koruma

Kaynakça

• Ahunbay, Z. (2017). Tarihi Çevre Koruma ve Restorasyon. İstanbul: Yem Yayınları.
• Çelik, D., & Demirtaş, D. (2019). Kentsel Tarihi Çevrelerde Sokak Sağlıklaştırma Çalışmaları: Bartın Örneği. Gümüşhane University Journal of Science and Technology, 9(4), 664-673.
• Çelimli, M. A. (2016). Divriği Kent Dokusundaki Geleneksel Konut İncelenmesi ve Örnek Sokak Sağlıklaştırılması Üzerine Bir Değerlendirme. Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.
• Çerkez, R. S., & Halaç, H. H. (2023). EKAP Sistemi Üzerinden Sokak Sağlıklaştıma Projelerinin Bibliyometrik Analizi. JOURNAL OF SOCIAL, HUMANITIES AND ADMINISTRATIVE SCIENCES (JOSHAS), 9(67), 3254-3267.
• Eraslan, M. H., & Koç, İ. (2022). Tarihi Kent Dokularının Korunmasında Sokak Sağlıklaştırmasının Yeri. Kent Akademisi, 15 (Dicle Üniversitesi 2. Uluslararası Mimarlık Sempozyumu Özel Sayısı), 208-224.
• Fıçıcıoğlu, Ş., & Halaç, H. H. (2022). Sokak Sağlıklaştırma Üzerine Yapılmış Çalışmaların Bibliyometrik Analizi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi(132), 347-363. doi:10.29228/ASOS.63816
• Güner, H. E., Kozlu, H., & Büyükmıhçı, G. (2019). Sokak Sağlıklaştırma Proje Deneyimi; Kayseri-Talas Kazım Paşa. Online Journal of Art and Design, 7(1), 184-201.
• Hussain, A., Fatima, N., & Kumar, D. (2011). Bibliometric analysis of the 'Electronic Library' journal (2000-2010)2011. Webology, 1-8.
• İnal, E. (2012). Haksız Yapı Kavramı ve Haksız Yapının Kaldırılması. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 70(1), 245-276.
• Karataş, L., Alptekin, A., & Yakar, M. (2022). Mardin Tarihî 1. Cadde Yayalaştırma ve Sokak Sağlıklaştırma Projesinin Mekânsal ve Sosyokültürel Etkileri. Türkiye Arazi Yönetimi Dergisi, 4(2), 82-89.
• Keskin, Ü. (2008). Türkiye’de Sokak Sağlıklaştırma Olgusunun Örneklerle İrdelenmesi: Ankara-Beypazarı, Kocaeli-Merkez ve Kayseri-Talas Örnekleri. Yayımlanmamış Uzmanlık Tezi, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Kutlu, T., & Bekiroğlu, O. (2013). Türkiye'de Yurttaş Gazeteciliği Bağlamında İnternet Haberciliği: Bianet Örneğinde Kentsel Dönüşüm Projesiyle İlgili Haberlerin Analizi. Selçuk İletişim Dergisi, 6(2), 254-269.
• Kültür ve Turizm Bakanlığı. (2013). 28718 Sayılı Kültür Varlıkları İhale Yönetmeliği. Ankara.
• Özyaba, M. (1999). Kentsel Alanların Planlanması ve Tasarım. Ders Notları No:54, 424-467. Trabzon.
• Pritchard, A. (1969). Statistical Bibliography or Bibliometrics. Journal of Documentation, 25(4), 348-349.
• Şahin, E., & Halaç, H. H. (2023). Sokak Sağlıklaştırma Alanında Hazırlanan Tezlerin Bibliyometrik Analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 14(39), 1046-1060. doi:10.21076/vizyoner.1191539
• Ünver, H. (2017). Sokak Sağlıklaştırmanın Tanımsal Olarak İrdelenmesi. Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 5(1), 96-106.
• Ünver, H., & Alptekin, O. (2021). Sokak Sağlıklaştırmada Yapım Yönetimi. Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, 32(2), 99-126.
• Yıldırım, S. (2021). Türkiye’de iktisat alanında hazırlanmış olan doktora tezlerin bibliyometrik analizi. Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Zakar, L., & Eyüpgiller, K. K. (2015). Mimari Restorasyon Koruma Teknik ve Yöntemleri. İstanbul: Ömür Matbaacılık.